Σχέδιο Ομπάμα για την Αίγυπτο

Του ΝΙΚΟΛΑ ΖΗΡΓΑΝΟΥ

Η Αίγυπτος ζει την επαύριο της αραβικής άνοιξης τη δική της μεταπολίτευση, με τον λαό να ελπίζει σε καλύτερες ημέρες, σε μια κοινωνία πιο δίκαιη και λιγότερο διεφθαρμένη, μια κοινωνία που θα ζει σε συνθήκες δημοκρατίας, ελευθερίας και οικονομικής ανάπτυξης.

Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι πέραν του βραχνά του διεφθαρμένου καθεστώτος Μουμπάρακ και της πολύχρονης καταστολής που έπνιξε κάθε ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, μια σημαντική παράμετρος που πυροδότησε την εξέγερση ήταν και η ζοφερή οικονομική κατάσταση της χώρας και οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων που έσπρωξαν τεράστια τμήματα του πληθυσμού από την ανέχεια στην πλήρη εξαθλίωση. Στο βαθμό που δεν βελτιωθεί σύντομα το βιοτικό επίπεδο, είναι πολύ πιθανόν να συνεχιστεί μια κοινωνική αναταραχή που μπορεί να υπονομεύσει τα κεκτημένα της «Επανάστασης της 25ης Ιανουαρίου».

Ηδη, τόσο οι οκτώ ισχυρότερες χώρες του κόσμου (G8) από τη σύνοδο της Ντοβίλ, όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες από μόνες τους, με το διάγγελμα του Μπαράκ Ομπάμα προς τον αραβικό κόσμο, δεσμεύτηκαν για σημαντικές οικονομικές ενισχύσεις της Τυνησίας και της Αιγύπτου, ακριβώς για να αποσβέσουν -κάπως- τον παράγοντα της οικονομικής δυσπραγίας που οδηγεί σε πολιτική αστάθεια.

Οι G8 υποσχέθηκαν για την επόμενη τριετία έως και 20 δισ. δολάρια στις δύο χώρες σε δάνεια για αναπτυξιακά έργα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έσβησαν ένα δισ. χρέος της Αιγύπτου, δίνουν άλλο ένα δισ. οικονομική βοήθεια και συνεχίζουν να δίνουν (όπως επί Μουμπάρακ) πάνω από ένα δισ. τον χρόνο βοήθεια προς τις αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις. Την ίδια ώρα, η μεταβατική κυβέρνηση στο Κάιρο έχει εκπονήσει ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα με πρόσθετες πιστώσεις 38 δισ. δολαρίων που θα διοχετευτούν στην υγεία, την εκπαίδευση, τις υποδομές και τις κρατικές ενισχύσεις, που πριμοδοτούν φτηνό ψωμί και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Ομως, τα χρήματα αυτά δεν υπάρχουν και η Αίγυπτος αναγκάστηκε να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να λάβει δάνειο, το οποίο θα αποφασισθεί από τον διεθνή οργανισμό μέσα στον Ιούλιο, όταν θα υπάρχει και η νέα ηγεσία στο Ταμείο.

Ομως η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Η εξέγερση έφερε μεν την πτώση του καθεστώτος, αλλά δημιούργησε και ένα τεράστιο έλλειμμα στον προϋπολογισμό, καθώς έπεσαν κάθετα τα έσοδα από τον τουρισμό (πάνω από 3 δισ. δολάρια οι απώλειες) και μειώθηκαν δραστικά οι άμεσες επενδύσεις (πάνω από 50% πτώση, με τάση περαιτέρω μείωσης). Στον προϋπολογισμό που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ο αιγύπτιος υπουργός Οικονομικών (το οικονομικό έτος στην Αίγυπτο αρχίζει τον Ιούλιο) διαφαίνεται έλειμμα για το 2011-2012, ύψους 31 δισ. δολαρίων.  

Στην ουσία, τα χρήματα που δίνουν οι Δυτικοί ως βοήθεια ή δάνεια, είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Μόνο την αύξηση των τιμών των τροφίμων να δει κανείς (30% πάνω σε σχέση με πέρισι) αρκεί για να διαφανεί καθαρά το εκρηκτικό πρόβλημα. Με πληθωρισμό στο 11% και ανάπτυξη περί το 6%, η τεράστια χώρα των 85 εκατομυρίων που διπλασιάζει τον πληθυσμό της κάθε 20-25 χρόνια, είναι καταδικασμένη να παραμείνει στη ζώνη της φτώχειας.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ