Του Ρούσσου Βρανά
(rvranas@otenet.gr)
Η Γερµανία πιέζει τους Ιρλανδούς να δεχτούν να σωθούν µε το ζόρι. Οµως, έχοντας πια δει πού κατέληξαν άλλες ευρωπαϊκές χώρες µε παρόµοια οικονοµικά προβλήµατα που αποδέχτηκαν τέτοιες προσφορές, οι Ιρλανδοί δεν παίρνουν από λόγια. Και µέλη της ιρλανδικής κυβέρνησης υπενθύµιζαν χθες τους αιµατηρούς αγώνες που έδωσε ο ιρλανδικός λαός για να κατακτήσει την εθνική κυριαρχία του: «∆εν πρόκειται να εκχωρήσουµε αυτή την κυριαρχία σε κανέναν».
Δεν πάει πολύς καιρός που κάθε σοβαρή συζήτηση µεταξύ ακαδηµαϊκών και ειδικών κατέληγε σε αυτή τη µόνιµη επωδό: στο τέλος του κράτους, στο τέλος της γεωγραφίας, ακόµη και στο τέλος της Ιστορίας. Οχι πια. Σήµερα συζητούν περισσότερο για την επιστροφή των συνόρων και για την ανάδυση νέων ισχυρών δυνάµεων όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία. Επεσαν λοιπόν έξω εκείνοι που µας είχαν αναγγείλει το τέλος του κράτους, εκείνοι που διακήρυτταν ότι η παγκοσµιοποίηση έχει αλλάξει τον συσχετισµό δυνάµεων ανάµεσα στο κράτος και τις αγορές εις βάρος του κράτους;
Είναι αλήθεια πως οι τεχνολογικές εξελίξεις, σε συνδυασµό µε την απελευθέρωση των αγορών, αύξησαν τη διεθνή κινητικότητα του κεφαλαίου, ενώ τα κράτη έµεναν φυλακισµένα στην επικράτειά τους. Και όπως ξέρει κάθε καλόςστρατηγός στη µάχη, η ισχύς βρίσκεται στην κινητικότητα. Ετσι, η εξουσία άρχισε ναξεφεύγει από τα κράτη προς τις αγορές. Και µάλιστα στις πιο κινητικές (και πιο επικίνδυνες) από αυτές, τις χρηµατοπιστωτικές αγορές, που πήραν το πάνω χέρι. Πρόθυµες πολιτικές ηγεσίες έσπευσαν να εξασφαλίσουν τη διαιώνισή τους µε πολιτικές που εξευµένιζαν τις αγορές, στη γραµµή της Μάργκαρετ Θάτσερ: «∆εν υπάρχει άλλη λύση».
Δεν έχασαν όµως, όλα τα κράτη την ισχύ τους, παρατηρεί ο Ρόνεν Πέιλαν, καθηγητής της∆ιεθνούς Πολιτικής Οικονοµίας στο Πανεπιστήµιο του Εσεξ. «Οσα κράτη διέθεταν µεγάλη εσωτερική αγορά, διατήρησαν ευχέρεια κινήσεων στις οικονοµίες τους», γράφει ο καθηγητής Πέιλαν στο περιοδικό «Αλτερνατίβ Εκονοµίκ». «Αυτά τα κράτη µπορούν και αποφασίζουν πότε θα τραβούν λιγότερο ή περισσότερο το χαλινάρι στις αγορές. Αν θα τους δίνουν σήµερα λιγότερα ή περισσότερα απ’ όσα χθες. Αν θα συντονίζουν ή όχι τις αντιδράσεις τους στις αποσταθεροποιητικέςδυνάµεις των αγορών. Αν και πόσο θα περιορίζουν νοµοθετικά τις δραστηριότητές τους. Και ας εξακολουθούν να αποδίδουν οι πολιτικές ηγεσίες τους στις πιέσεις των αγορών αποφάσεις που έτσι κι αλλιώς θα είχαν λάβει οι ίδιες, ανάλογα µε την ιδεολογία τους, όπως ας πούµε τον περιορισµό του κοινωνικού κράτους».
Τα κράτη δεν εξαφανίστηκαν. «Στην παγκόσµια Ιστορία διασώζονται µονάχα τα έθνη που είναι συγκροτηµένα σε κράτη», έγραφε ο φιλόσοφος Χέγκελ. Και είναι αυτό κάτι που αξίζει να το έχουν υπόψη τους οι λαοί των κρατών του ευρώ, σε µια περίοδο που η Ευρώπη βρίσκεται αντιµέτωπη µε µία από τις µεγαλύτερες προκλήσεις της. Λαοί ιστορικοί, όπως ο ιρλανδικός, φαίνονται να το αντιλαµβάνονται. Ακόµη και η πολιτική ηγεσία τους…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου