Μαριχουάνα στοπ στο Αμστερνταμ

Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ

«Δεν ανησυχώ καθόλου, διότι έχω στο κεφάλι μου αυτό που λένε κοινό νου». Μέσα από δαχτυλίδια καπνού ο Μίκαελ Βέλινγκ, εκπρόσωπος της ολλανδικής Ενωσης Λιανοπωλητών Κάνναβης, ακουμπά το τσιγαριλίκι στο τασάκι μπρος στην τηλεοπτική κάμερα.

Βρίσκεται στο coffeeshop «4/22», στο Αμστερνταμ, που είναι δικό του -ένα από τα 223 της πόλης- και δείχνει σίγουρος ότι η συντηρητική θύελλα που τελευταία σαρώνει τη χώρα του, δεν θα παρασύρει και τα ντουμάνια της ολλανδικής μεγαλούπολης. Διότι τύποι σαν τον Βέλινγκ, ξέρουν ότι τα απενοχοποιημένα 5 γραμμάρια χασισάκι που πουλιούνται στους χαμογελαστούς θαμώνες, φέρνουν στην Ολλανδία περισσότερο συνάλλαγμα απ' όσο το χαμόγελο της Τζοκόντας στο παρισινό Λούβρο: υπάρχουν πάνω από 40.000 καλλιέργειες κάνναβης στην Ολλανδία, για να προλάβουν την κατανάλωση στα coffeeshops όπου συγκλίνουν «προσκυνητές» απ' όλο τον κόσμο.

Ομως ο κ. Βέλινγκ θα έπρεπε να ανησυχεί, ακούγοντας την περασμένη εβδομάδα στο ραδιόφωνο NOS του Αμστερνταμ τον υπουργό Δικαιοσύνης Ιβο Οπστέλτεν να δηλώνει «τέρμα στην τουριστική ατραξιόν, δεν μας αρέσει», προαναγγέλλοντας το τέλος του «χασισοτουρισμού» και των καλών του. Και δεν τους αρέσει επειδή εκτιμούν ότι το τουριστικό ρεύμα των coffeeshops στέλνει όλο και περισσότερους Ολλανδούς στα χωράφια κάνναβης, όλο και περισσότερο χόρτο στην αγορά, όλο και περισσότερους κακούς στους δρόμους.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για την τελευταία στροφή της συντηρητικής πολιτικής τροχιάς που ακολουθεί η Ολλανδία εδώ και μερικά χρόνια. Οι επιχειρήσεις αρετής στις γειτονιές με τα κόκκινα φανάρια, οι επιθέσεις στις χιλιάδες καταλήψεις στέγης με πογκρόμ κατά των λαθρομεταναστών που ζούσαν εκεί, και τώρα η «αποστείρωση» των coffeeshops, που θα επιβληθεί με νόμο μέσα στο 2011, όλα αυτά είναι ορόσημα της επιστροφής της ολλανδικής κοινωνίας στην ηθική τάξη.

«Αυτή η κυβέρνηση θα φέρει τα coffee-shops εκεί που έπρεπε να είναι: να εξυπηρετούν όσους ζουν κοντά τους κι όχι το εμπόριο μεγάλης κλίμακας και τον τουρισμό» διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης Βαν ντερ Βέεγκεν. Να λοιπόν που ύστερα από 30 χρόνια laissez faire στις... μπίζνες του χόρτου, το ολλανδικό κράτος παρεμβαίνει μετατρέποντας τα coffeeshops σε λέσχες μελών με κάρτα, αυστηρά και μόνο για τους μόνιμους κατοίκους της πόλης.

Οι εμπειρότεροι παρατηρητές διαβλέπουν την επιστροφή μιας συνολικής απαγορευτικής πολιτικής, μια και οι δηλώσεις Οπστέλτεν δίνουν το στίγμα για το τι αναμένεται από την κεντροδεξιά κυβέρνηση στο θέμα της κάνναβης. Με δεδομένο το σημερινό αντιφατικό καθεστώς της αγοράς του χόρτου (νόμιμο το λιανικό εμπόριο, παράνομη η καλλιέργεια) επιτυγχάνεται έλεγχος των εισπράξεων και της διακίνησης, αλλά διαιωνίζεται η «ανοιχτή πληγή» της ολλανδικής ελευθεριότητας σε σύγκριση με τις απαγορευτικές πολιτικές των ΗΠΑ και της υπόλοιπης Ευρώπης. Τακτοποιώντας το σημερινό αντιφατικό νομικό καθεστώς η Ολλανδία θα επιστρέψει ως άσωτος υιός στη διεθνή κανονικότητα της απαγορευτικής πολιτικής και του μαύρου χρήματος στο street trade.

Το σχέδιο έχει ήδη δοκιμαστεί με επιτυχία. Υπάρχουν πόλεις στη νοτιοδυτική μεθόριο, ανάμεσά τους το Μάαστριχτ και το Τερνέουζεν, που με αποφάσεις των δημοτικών αρχών λειτουργούν coffeeshops μόνο για ντόπιους. Το Αμστερνταμ, με τη μεγαλύτερη πελατεία, το σκέφτεται ακόμη, καθώς πολλοί επισείουν τη μείωση των εσόδων από τον τουρισμό. Οσο για εκείνους που βιάστηκαν να θεωρήσουν παράνομο και ρατσιστικό τον αποκλεισμό των ξένων από τις απενοχοποιημένες ζώνες, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει ήδη αποφανθεί, τον περασμένο Ιούλιο: η Ολλανδία έχει το δικαίωμα να αφήσει έξω από τα coffeeshops τους ξένους επισκέπτες τους. Αλλωστε, θα υπάρχουν τα βαποράκια στη γωνία του δρόμου, όπως παντού.

EΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ