Γράφει η ZEZA ZHKOY
Εως το 2050, το ένα τρίτο του πληθυσμού των πλούσιων κρατών θα είναι μεγαλύτερο των 60 ετών. Ο δημογραφικός απολογισμός θα είναι δέκα φορές μεγαλύτερος από το δημοσιονομικό κόστος της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το ευρωπαϊκό μοντέλο του κοινωνικού κράτους θα υποστεί τεράστια πίεση από το δημογραφικό πρόβλημα που θα προκαλέσει η γήρανση του πληθυσμού. Μέχρι στιγμής έχει υπερισχύσει η έννοια της «flexicurity», που υποδηλώνει ότι οι Ευρωπαίοι δέχονται μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, καθώς έχουν την ασφάλεια -ακόμη- ενός γενναιόδωρου κοινωνικού κράτους. ΟΧΙ... για πολύ αφού πάνε στραβά τα πράγματα.
Ομολογουμένως, η Γαλλία γνώρισε ένα τεράστιο κύμα αντιδράσεων από τους εξαγριωμένους εργαζομένους και οι πολιτικοί δεν είναι δημοφιλείς σε χώρες που πλήττονται πολύ από την κρίση. Δεν έχει, όμως, εκδηλωθεί μαζικά πανευρωπαϊκό κύμα αναταραχής. Εδώ και μήνες, εταιρείες, εργαζόμενοι και κυβερνήσεις απορροφούν το σοκ της ύφεσης και της κρίσης χρεών με μειώσεις των ωρών εργασίας και άδειες άνευ αποδοχών. Μια επαφή, όμως, με τις Βρυξέλλες ή τους επιχειρηματίες εντείνει την ανησυχία. Αλλά, τώρα, οι επιχειρήσεις προειδοποιούν τους πολιτικούς πως αν δεν αντιμετωπισθεί η δημοσιονομική κρίση, έπονται κύματα απολύσεων.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το κόστος του κοινωνικού κράτους και εξαναγκάζονται να διαλέξουν ανάμεσα στη δραστική περικοπή του ή τη δημοσιονομική ασυλία. Το πολιτικό κόστος θα αποδειχθεί δυσβάσταχτο, αν εκτιναχθεί η ανεργία. Ισως οι κυβερνήσεις καταφύγουν σε μαζική «απόσυρση» των ανέργων από την αγορά εργασίας, όπως τις δεκαετίες 1980 και 1990, όταν εκατομμύρια απολυθέντων εξωθήθηκαν σε πρόωρη συνταξιοδότηση ή σε αναπηρικές συντάξεις.
Πολλές χώρες ήδη δίδουν προτεραιότητα στην αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης και στη μείωση του κόστους των μελλοντικών συντάξεων. Ενα ακόμη μείζον πρόβλημα είναι η υγειονομική περίθαλψη. Πρόκειται για κρίσιμες αποφάσεις. Οι πολιτικοί δεν έχουν καταφέρει να ελέγξουν το κόστος της γήρανσης του πληθυσμού μέχρι στιγμής.Διαφορετικά, επίκειται μια ακόμη οικονομική καταστροφή. Παραδόξως, προσθέτοντας τόσο πολύ χρέος, η χρηματοοικονομική κρίση μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες για κάτι τέτοιο.
Δικαίως, οι ανησυχίες αυτές αυτονόητα προκαλούν ζημία. Η οικονομική ανάκαμψη θα είναι θνησιγενής εάν τα επιτόκια αυξηθούν πολύ γρήγορα και σε μεγάλο ποσοστό. Και οι σημερινές συνταγές θα μπορούσαν να γίνουν όλο και περισσότερο αναποτελεσματικές. Η έκδοση χρημάτων για να αγορασθούν κρατικά ομόλογα, για παράδειγμα, θα αυξήσει την απόδοσή τους και δεν θα τη μειώσει. Τι θα πρέπει λοιπόν να πράξουν οι υπεύθυνοι; Μια ακραία εφαρμογή δημοσιονομικής λιτότητας θα αποτελούσε τραγικό λάθος.
Η δραματική περίπτωση της Ιαπωνίας υπενθυμίζει ότι μια εσπευσμένη δημοσιονομική λιτότητα είναι αντιπαραγωγική, ιδιαίτερα μετά τη χρεοκοπία των τραπεζών. Αντί να μειώσουν τα ελλείμματά τους τη στιγμή αυτή, τα πλούσια οικονομικώς κράτη χρειάζεται να δώσουν την υπόσχεση και αξιοπιστία ότι θα το πράξουν όταν οι οικονομίες του γίνουν ισχυρότερες. Με ποιον τρόπο, όμως; Οι υποσχέσεις των πολιτικών δεν αξίζουν και πολλά από μόνες τους. Κάθε δέσμευσή τους για επίδειξη σύνεσης θα πρέπει να συνοδεύεται από σαφείς αρχές ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα συρρικνωθούν τα ελλείμματα, νέους κανόνες που θα τονώσουν τη σπονδυλική στήλη των πολιτικών και ταχεία δράση σε δύσκολα πολιτικώς μέτρα που θα περιορίσουν τις δαπάνες μακροπρόθεσμα χωρίς να περικόψουν και πολύ τη σημερινή ζήτηση, όπως η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Ωστόσο, τα πιο ισχυρό σημάδια δείχνουν αιματηρές στρατηγικές στη λήψη των δύσκολων αποφάσεων σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου