Tου Κωστα Kαλλιτση
kostas. kallitsi@yahoo.com
Πριν από έξι μήνες, η Ελλάδα κινδύνεψε να πυροδοτήσει τον Αρμαγεδδώνα, την κρίση κρατικών ομολόγων, που μπροστά της η κρίση του 2008 - 09 θα έμοιαζε μικρή και ήπια. Η Ελλάδα διασώθηκε, η Ευρωζώνη άντεξε, ο κόσμος (ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού…) γλίτωσε από την καταστροφή. Σήμερα, ουδείς αμφιβάλλει ότι η Ευρώπη μπορεί να διαχειριστεί εύκολα την κρίση της Ιρλανδίας και δεν θα δυσκολευτεί να αντέξει μια κρίση στην Πορτογαλία.
Εξαίρεση, αυτοί που μονίμως προβλέπουν την κατάρρευση του ευρώ και μονίμως διαψεύδονται:
Αμερικανοί νομπελίστες που στοιχημάτιζαν ότι το ευρώ δεν μπορεί να υπάρξει, αλλά διαψεύστηκαν το 1999 και από τότε προσβλέπουν σε κάθε κρίση για την αναστήλωση της μειωμένης αξιοπιστίας τους.
Γερμανοί ακροδεξιοί πρόεδροι ινστιτούτων, διακηρυγμένοι εχθροί του ευρώ.
Οικονομολόγοι του διεθνούς ακαδημαϊκού «τζετ σετ» που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε κερδοσκοπικά funds τα οποία έχουν βάλει πολλά δισ. δολάρια στοίχημα σε βάρος του ευρώ.
Μήπως δικαιωθούν οι ρήτορες της «καταστροφής-που-έρχεται»;
Η ιστορική διαδρομή της Ευρώπης όσο και η πρόσφατη εμπειρία δείχνουν ότι η συνοχή της οικοδομείται με τις απαντήσεις στις προκλήσεις που κάθε φορά θέτει η κρίση.
Οταν η Σύνοδος Κορυφής της Ρώμης (Οκτώβριος 1990) αποφάσιζε τη σύγκληση διακυβερνητικής συνδιάσκεψης με θέμα τη δημιουργία του ευρώ, η Γερμανία έθετε τρεις προϋποθέσεις. Η κεντρική τράπεζα να είναι ανεξάρτητη, να απαγορεύεται να αγοράζει κρατικούς τίτλους και να ισχύσει ρήτρα μη διάσωσης κράτους-μέλους του ευρώ.
Με αυτά ως δεδομένα, συγκροτήθηκε η Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ). «Κούτσαινε», ήταν νομισματική, δεν ήταν οικονομική. Η κοινή δημοσιονομική πολιτική υποκαταστάθηκε εν μέρει από τη θέσπιση δύο κανόνων, το έλλειμμα να μην υπερβαίνει το 3% και το χρέος το 60% του ΑΕΠ. Πολύ αργότερα ήρθε το Σύμφωνο Σταθερότητας για να προσδώσει ελαστικότητα σε αυτούς τους κανόνες, ώστε να υπάρχει ευχέρεια άσκησης ανακυκλικής πολιτικής σε περιόδους ύφεσης.
Σήμερα πια, όλα αυτά έχουν ακυρωθεί. Οι δείκτες χρέους και ελλείμματος είναι στα αζήτητα, ο κ. Τρισέ αγοράζει κρατικά ομόλογα, η ρήτρα περί μη διάσωσης πετάχτηκε στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, η Ευρωζώνη συντονίζεται με το ΔΝΤ, ένα μεγάλο Ταμείο Σταθερότητας έχει συγκροτηθεί με 750 δισ. ευρώ για να διασώζει όποιο κράτος κινδυνεύει.
Ακόμα και αν κτυπηθεί η Ισπανία, η Ευρωζώνη δεν πρόκειται να κλονιστεί, δηλώνει ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Διότι -συμπληρώνει ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας, Αξελ Βέμπερ- το EFSF διαθέτει αρκετά κεφάλαια ώστε, αν απαιτηθεί, να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας μαζί. «Τα 750 δισ. είναι υπεραρκετά για την απόκρουση μιας επίθεσης στο ευρώ. Αλλά και αν δεν είναι -είπε- είμαι πεισμένος ότι τα κράτη της Ευρωζώνης θα κάνουν ό, τι είναι αναγκαίο για να προστατέψουν το ευρώ».Σαν τι θα κάνουν, άραγε;..
Ο δρόμος δεν έχει μόνο τη δική του ιστορία, έχει και παρόν. Είναι αυτό που ακολουθούν ο πρόεδρος Ομπάμα και η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ: Δηλαδή, η έκδοση νέου χρήματος.
Ιστορικά, πάντα ο καπιταλισμός ξεπερνά τις κρίσεις υπερχρέωσης με την έκδοση άφθονου νέου χρήματος που τονώνει την οικονομική δραστηριότητα, προκαλεί πληθωρισμό και μέσω του πληθωρισμού «τρώει» ένα μεγάλο μέρος του πραγματικού χρέους - ο πληθωρισμός κάνει de facto αναδιάρθρωση, «κούρεμα» του χρέους. Αυτό συμβαίνει πάντα, βεβαιώνουν η Carmen Reinhart και ο Kenneth Rogoff στο τελευταίο βιβλίο τους, το οποίο προκλητικά τιτλοφόρησαν «Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά», για να υπογραμμίσουν το αντίθετο - ότι σχεδόν ποτέ δεν είναι διαφορετικά.
Η έκδοση ευρωομολόγου, αυτή η σπουδαία ιδέα του Ντελόρ, δεν αρκεί. Αυτό που δεν μπορεί να κάνει ένα κράτος μόνο του, μπορεί να το κάνει η Ευρώπη ως σύνολο: Να σπάσει κάποιες από τις αγκυλώσεις που επιβάλλουν οι διεθνείς ραντιέρηδες, να ζητήσει από τον κ. Τρισέ να εκδώσει νέα δισεκατομμύρια ευρώ, να πετάξει στα άχρηστα το όριο 2% και να αφήσει τον πληθωρισμό να ξεφύγει στο 5% ή στο 7%, ώστε να τονωθούν οι οικονομίες και να «κουρευτούν» τα χρέη. Θα έχει όλη την άνεση να ξαναμαζέψει το «ξεχείλωμα», αργότερα. Τώρα, η Ευρώπη πρέπει να ανασάνει.
Τα ευρωπαϊκά κράτη μαζί με τις ΗΠΑ διέσωσαν τις αγορές στην κρίση του 2008 - 09, αλλά τώρα απειλούνται από αυτές. Οσο νωρίτερα αντιδράσουν (όπως αντιδρούν οι ΗΠΑ…) τόσο μικρότερες θα είναι οι καταστροφές στην Ευρώπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου