"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Το σπίτι του πολιτικού


«Το πρόβλημά μου είναι να συμβιβάσω τις βρώμικες συνήθειές μου με τα καθαρά μου εισοδήματα»,
Έρολ Φλιν.

Το σπίτι του πολιτικού αποκτά εμβληματική σημασία όταν φιλοξενεί μια ισχυρή πολιτική προσωπικότητα. Τεράστιο το συμβολικό του βάρος στη συλλογική συνείδηση καθώς συναιρεί μαγικά το ιδιωτικό με το δημόσιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Καστρί, που σφράγισε την προδικτατορική και μεταδικτατορική πολιτική Ιστορία.

Το σπίτι του πολιτικού ακροβατεί διαρκώς μεταξύ ιδιωτικής και δημόσιας σφαίρας. Οι τοίχοι οφείλουν να είναι στεγανοί, να κρατούν τις ιδιωτικές στιγμές απαραβίαστες όπως του κάθε πολίτη. Το σπίτι αυτό όμως ανά πάσα στιγμή είναι αντικείμενο ελέγχου και ως τέτοιο ανήκει ταυτόχρονα και σε κάποια δημόσια σφαίρα. Οι τοίχοι του οφείλουν λοιπόν να είναι διάφανοι ως προς τον τρόπο κτήσης.

Το σπίτι του πολιτικού ενίοτε εισβάλλει στη δημοσιότητα λόγω της αμφιλεγόμενης απόκτησής του. Τα παραδείγματα δεν αποτελούν βέβαια τον κανόνα. Δύσκολα ωστόσο χαρακτηρίζονται αμελητέες εξαιρέσεις. Εσχάτως, παρακολουθούμε ένα «real estate της απόσυρσης»: οι αποκαλύψεις για δυσεξήγητης προέλευσης περιουσιακά στοιχεία, συνήθως εκπεσόντων ειδώλων, οριστικοποιούν μέσω της δημόσιας απαξίωσης την ήδη τελεσθείσα απόσυρση των πολιτικών φαντασμάτων.

Το σπίτι του πολιτικού προσφέρεται στις περιπτώσεις αυτές για εύλογες διαπιστώσεις περί της ασθενούς ανθρώπινης φύσης: ο ιδιοκτήτης βιάζεται τον καιρό της παντοδυναμίας του να ανεγείρει έναν πολυτελή καθρέφτη των χαλαρών ηθικών φραγμών του. Βιάζεται να γευτεί τους καρπούς της ισχύος. Βιάζεται να κλείσει το γυμνό μεγαλείο στους γυάλινους τοίχους. Εντέλει, χρησιμοποιεί το σπίτι ως μέσο απέκδυσης του παλιού και προβολής του νέου ισχυρού εαυτού του. Επεκτείνει έτσι την εξουσία που πηγάζει από το αξίωμά του σε κάθε σφαίρα του βίου του. Το μέσο είναι το σπίτι, που θα έλεγε κι ο McLuhan.

Παρόλα αυτά, το σαφάρι βρώμικης πολιτικής στέγης δεν επιτελεί καμιά εξυγίανση. Αντίθετα, εξελίσσεται σε μια ακόμα παθογένεια του πολιτικού μας συστήματος, σύμφυτη με τη διαπλοκή και τον πόλεμο οικονομικής, μιντιακής και πολιτικής εξουσίας. Το πόθεν έσχες όφειλε να είναι μια διαδικασία αθόρυβη, κανονική και συνεχής. Η αναγωγή της σε δημόσιο θέαμα δρα αποπροσανατολιστικά και εκτονώνει τις πιέσεις που θα μπορούσαν να επισπεύσουν μια πραγματική εξυγίανση. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι παραπολιτική και παραδημοσιογραφία αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος.

Και όσο βομβαρδιζόμαστε από αυξανόμενες δόσεις «αποκαλύψεων», όσο συζητάμε για πισίνες και υλικά οικοδομών, τόσο χάνουμε το δάσος. Και το δάσος δεν είναι βέβαια ένα σπίτι στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου αλλά το μοντέλο πολιτικής που εξέθρεψε κραυγαλέες περιπτώσεις πολιτικής αναισχυντίας. Με άλλα λόγια, όσο πνιγόμαστε στην ανέξοδη ηθικολογία, όσο περισσότερη βρώμικη στέγη μάς πλακώνει στα δελτία των 8, τόσο λιγότερο κινδυνεύει το πλαίσιο που τη δημιούργησε: το βρώμικο πολιτικό χρήμα, η έλλειψη λογοδοσίας και η ατιμωρησία.

Ας σκεφτούμε τέλος πόσο βολική, απλοϊκή και εύκολη εκδοχή είναι η υπαιτιότητα μερικών διεφθαρμένων πολιτικών στελεχών για την –οικονομική και άλλη- χρεοκοπία της χώρας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: