"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Οταν η Τουρκία «στοχεύει» στη Δύση, «ανοίγεται» προς Ανατολάς...

Του ΑΡΗ ΑΜΠΑΤΖΗ

Οι συζητήσεις και οι ισχυρισμοί για αλλαγή πορείας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής έμελλαν να φέρουν στο προσκήνιο, όπως θα έπρεπε να αναμενόταν, κάποιες επικρίσεις εναντίον του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου.

Η μετατόπιση του άξονα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής ανατολικότερα με τρόπο που να μετατρέπεται η Τουρκία σε χώρα-πρωταγωνιστή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, πράγμα που συνιστά απομάκρυνση από τις παραδοσιακές αξίες της τουρκικής διπλωματίας, όπως είναι το ευρωπαϊκό όραμα και οι σχέσεις με τη Δύση. Περιληπτικά αυτό είναι το αντικείμενο των συζητήσεων που εξελίσσονται εδώ και λίγο καιρό στην Τουρκία, αλλά και σε πολλές χώρες.

Το κατά πόσο βάσιμο ή ειλικρινές είναι το επιχείρημα ότι παραδοσιακή αξία της τουρκικής διπλωματίας υπήρξε το ευρωπαϊκό όραμα και η ένταξη της Τουρκίας σε αυτό και ότι οι πρόσφατοι χειρισμοί της κυβέρνησης Ερντογάν προδίδουν την αξία αυτή, σηκώνει αρκετή συζήτηση. Οι συζητήσεις ξεκίνησαν ουσιαστικά με βάση την ένταση στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις και τις θερμές σχέσεις της Τουρκίας με το Ιράν. Το πρώτο περιλαμβάνει τους χειρισμούς και πολύ περισσότερο τη φιλολογία της κυβέρνησης Ερντογάν ως προς το Παλαιστινιακό. Η στάση αυτή είχε μία κορύφωση τον Ιανουάριο του 2009 στο Νταβός της Ελβετίας όπου ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «άδειασε» στα μάτια όλου του κόσμου τον Ισραηλινό πρόεδρο Σιμόν Πέρεζ. Από εκείνο το σημείο ξεκινά η ηρωοποίηση του Ερντογάν ειδικά στα μάτια των αραβικών πληθυσμών στη Μέση Ανατολή.

Ωστόσο «γενοκτονία» είχε αποκαλέσει τη συμπεριφορά των Ισραηλινών εναντίον των Παλαιστινίων και ο πρώην πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετζεβίτ.

Επειδή τυγχάνει να κυβερνά την Τουρκία μία κυβέρνηση με ισλαμικό προφίλ, οι συζητήσεις παίρνουν διαστάσεις που ίσως δεν έχουν. Δεν είναι η πρώτη φορά που στοιχεία διεθνούς πολιτικής ανεβάζουν την ισλαμική θρησκευτικότητα στην Τουρκία. Αυτό συνέβη και στον πόλεμο Βοσνίας - Σερβίας (1992-1995) και στον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο το 1990.

Μπορεί από ιδεολογικής πλευράς το προφίλ ενός φιλοϊσλαμικού κυβερνώντος κόμματος να παραπέμπει πιο έντονα σε αντιδυτικά και αντιευρωπαϊκά αισθήματα. Ωστόσο, δεν είναι και τόσο ξεκάθαρα τα θετικά αντανακλαστικά των «μη ισλαμιστών» και της όποιας επίσημης ιδεολογίας απέναντι στη Δύση. Τη στιγμή μάλιστα που ένας από τους βασικούς άξονες του κεμαλικού ή κεμαλιστικού «διαφωτισμού» είναι ο εκσυγχρονισμός παρά τη Δύση και ενίοτε εναντίον της Δύσης.

Η θεωρία που ανέπτυξε ο Αχμέτ Νταβούτογλου προτού γίνει υπουργός και προτού ακόμη αναλάβει την εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης το 2002, ήταν το ότι η Τουρκία στοχεύει τη Δύση, αλλά για να το κάνει αυτό, πρέπει να τεντώσει και να τραβήξει το τόξο όσο μπορεί προς τα ανατολικά. Πράγμα που σημαίνει στην πράξη ανάπτυξη σχέσεων με τις ανατολικές χώρες, έτσι ώστε να τεκμηριώσει η Τουρκία την αξία της στη Δύση.

Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από την ουσία της τουρκικής διπλωματίας από το 1923. Με τη διαφορά ότι αυτό το κάνει σήμερα μία κυβέρνηση με ισλαμικό προφίλ. Ενδεχομένως θα μπορούσε να προσθέσει κανείς τα όσα λέγονται περί αλαζονικής τάσης του Ερντογάν. Και κάτω από αυτές τις συνθήκες, πράγματι είχε ενδιαφέρον το άρθρο του πρώην συμβούλου Τύπου του Ερντογάν πριν από μερικές μέρες στην εφημερίδα «Ραντικάλ». Ο Ακίφ Μπεκί δεν διατύπωνε αντιρρήσεις για την όποια μετατόπιση του άξονα, αλλά επέκρινε τον Νταβούτογλου και μάλιστα έντονα, κάνοντας λόγο για τάση του τελευταίου να οικειοποιηθεί τις «επιτυχίες» της κυβέρνησης στον χώρο της διπλωματίας.

Να 'ναι τελικά ο Νταβούτογλου το θύμα που θα θυσιαστεί για τον εξευμενισμό των θεών οι οποίοι, σύμφωνα με κάποιους, φέρονται να έχουν βαρεθεί το πολύ το κύριε ελέησον σε έκδοση ισλάμ;

πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: