Η "προσφορά" του Δ. Λ. Αβραμόπουλου στη Δημόσια Υγεία

Tου Στεφανου Κασιματη

Ρωτώ συχνά φίλους και συνομιλητές από τη Ν. Δ. για να πληροφορηθώ τι κάνει το ίνδαλμά μου, ο Δημήτρης «δεν κλέψαμε» Αβραμόπουλος. Ολοι μου λένε ότι ποτέ δεν τον έχουν δει καλύτερα. Πάντα κεφάτος, ανάλαφρος, πνευματώδης, ασχολείται όσο μπορεί με τα οργανωτικά του συνεδρίου (είναι πρόεδρος της σχετικής επιτροπής, θυμίζω) και, κατά τα λοιπά, κάνει αυτό χάρη στο οποίο έχει ώς τώρα διαπρέψει: περιμένει να έρθει η δική του στιγμή.

Γιατί να φθείρεται ασκόπως; Πρώτα, απέδειξε την καλή του προαίρεση, παρέχοντας την πολύτιμη βοήθειά του στον Αντώνη Σαμαρά, όταν εκείνος τη χρειαζόταν περισσότερο. Επειτα, προσεκτικά και χωρίς περιττές προκλήσεις, έφτιαξε με ακίνδυνες γενικότητες και αοριστίες ένα πολιτικό στίγμα νεφελώδες, που όμως τον φέρνει κάπως εγγύτερα προς το κέντρο του πολιτικού φάσματος, εν σχέσει με τη σημερινή ηγεσία της Ν. Δ. Επιπροσθέτως, είχε και την τύχη να δει την Ντόρα να φεύγει από τη μέση. Ετσι, αν ο Σαμαράς (που υπόσχεται ότι μετά το συνέδριο θα ξεσπαθώσει και θα μας δείξει τον πραγματικό εαυτό του...) αποτύχει, ο Δ. Αβραμόπουλος μπορεί να ελπίζει βασίμως ότι, επιτέλους, θα βρεθεί στη μόνη θέση που αρμόζει στην προσωπικότητά του και στο πεπρωμένο του: την κορυφή.

Ομως, γιατί ο Δ. Αβραμόπουλος ανελίσσεται φροντίζοντας να αποφεύγει οπωσδήποτε τη φθορά που προκαλεί η ενασχόληση με τα δύσκολα προβλήματα; Ποια μπορεί να είναι η αντίληψη του περί των σκοπών της πολιτικής από την οποία υπαγορεύεται αυτή η μέθοδος; Και επειδή δεν διανοούμαι -ούτε προς στιγμήν! - να δεχθώ ότι θεωρεί την εξουσία αυτοσκοπό, τείνω να πιστέψω ότι το κάνει διότι έτσι δεν σπαταλά από θέσεις χαμηλής ισχύος όλα αυτά που θα μπορούσε να προσφέρει. Φυλάει, με άλλα λόγια, τον καλύτερο εαυτό του για τη θέση εκείνη, από την οποία η προσφορά του θα κάνει πραγματικά τη διαφορά - για τον τόπο, τον λαό, το έθνος. Κάπως έτσι φαντάζομαι ότι έχει φιλοσοφήσει το ζήτημα. Και αν κρίνω από την ώς τώρα ανέλιξή του, δεν χωρεί αμφιβολία ότι η μέθοδός του υπηρετεί άριστα τις φιλοδοξίες του.

Φοβάμαι όμως ότι δεν ισχύει το ίδιο και για το δημόσιο συμφέρον, αν κοιτάξουμε την πολιτεία του στο υπουργείο Υγείας. Ο λαοφιλής πολιτικός ορίστηκε υπουργός την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου του 2006, παραλαμβάνοντας τον ημιτελή νόμο του προκατόχου του Νικήτα Κακλαμάνη για τις προμήθειες. Ανεξαρτήτως της αξίας της προεργασίας που βρήκε, εκείνος απλώς την αγνόησε, αφήνοντας το άτυπο καρτέλ των προμηθευτών να λειτουργεί βάσει των περιβόητων υπουργικών αποφάσεων, που ορίζουν τις τιμές των ιατρικών υλικών σε μεγέθη πολλαπλάσια των ευρωπαϊκών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι αρχές Μαΐου του 2006 ο σύλλογος των προμηθευτών ορθοπεδικών συναντάται με τον γενικό γραμματέα του Δ. Αβραμόπουλου (και στενότερο συνεργάτη του εδώ και χρόνια) Αριστείδη Καλογερόπουλο. Ενθουσιάζονται τόσο πολύ μαζί του, ώστε με έγγραφο τους (10/5/06) προς τον τότε υπουργό εξαίρουν την «πραγματικά εποικοδομητική και πρωτόγνωρα για μας θετική και ουσιαστική» στάση του γενικού γραμματέα. Είναι δε τέτοιος ο ενθουσιασμός τους, ώστε στο ίδιο έγγραφο καταγγέλλουν και τον διοικητή νοσοκομείου της Β. Ελλάδος, επειδή εμμένει στη διενέργεια μειοδοτικών διαγωνισμών, με τα επιχειρήματα ότι οι διαγωνισμοί «καταργούν νόμιμες διαδικασίες» και «βλάπτουν το δημόσιο συμφέρον»!

Ο απείθαρχος διοικητής συνετίζεται και το καθεστώς των προμηθειών παραμένει ως έχει, ώσπου τον Σεπτέμβριο του 2006 οι Βρυξέλλες μάς κτυπούν την πόρτα: η χώρα παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, για την άρνησή της να συμμορφωθεί με την υποχρέωση να διεξάγει μειοδοτικούς διαγωνισμούς - υποχρέωση που απορρέει από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.

Αμέσως, ο Δ. Αβραμόπουλος κάνει μεταβολή και, με προσωπική εγκύκλιό του, ζητεί από τους διοικητές των νοσοκομείων να προχωρήσουν σε διαγωνισμούς και μάλιστα να τους έχουν ολοκληρώσει ώς το τέλος του έτους. Ταυτοχρόνως όμως, και παρά τις σχετικές υπηρεσιακές εισηγήσεις, δεν καταργεί την αμαρτωλή διάταξη 7§2 του Ν. 2955/2001 ούτε τις συνακόλουθες υπουργικές αποφάσεις που ορίζουν τις ανώτατες τιμές για κάθε είδος υλικού. Ετσι, για τους διοικητές των νοσοκομείων ανοίγονταν δύο δυνατότητες: είτε να συγκρουσθούν με γιατρούς, προμηθευτές και λοιπούς εμπλεκομένους είτε να ακολουθήσουν την πεπατημένη. Φυσικά, προτίμησαν το δεύτερο...

Το καλοκαίρι του 2007 παρουσιάζει τον δικό του νόμο για τις προμήθειες, που ψηφίζεται στη Βουλή (Ν. 3580/2007). Προβλέπει τη σύσταση μιας παντοδύναμης «επιτροπής σοφών», την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, η οποία θα κάνει τα πάντα: από τους διαγωνισμούς και τις εγκρίσεις ώς τις πληρωμές. Ουσιαστικά όμως η επιτροπή δεν λειτουργεί ποτέ. Το κενό καλύπτεται από την προϋπάρχουσα νομοθεσία και το πάρτι συνεχίζεται κανονικά.

Εκείνο το φθινόπωρο είναι που ο Δ. Αβραμόπουλος εκφέρει, για πρώτη φορά, το ιστορικό «ολοκληρώσαμε το έργο μας», εκδηλώνοντας έτσι την πρόθεσή του να αλλάξει υπουργείο.

Παράλληλα, όπου σταθεί και βρεθεί, διαλαλεί ότι το Δημόσιο εξοικονομεί 500 εκατομμύρια ετησίως χάρη στον δικό του νόμο, προσθέτοντας πάντα ότι αυτή η εξοικονόμηση επιτρέπει την πρόσληψη ακόμη 16.000 ατόμων στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Και ενώ στην πραγματικότητα οι προμήθειες εξακολουθούν να γίνονται βάσει της 7§2 Ν. 2955/2001, έρχεται τον Δεκέμβριο του 2007 η καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, έπειτα από μια διαδικασία στην οποία η χώρα προτίμησε να μην εκπροσωπηθεί: το δικαστήριο συνήγαγε την παραδοχή εκ μέρους της Ελλάδας της ενοχής της «από τη σιωπή της ελληνικής πλευράς». Παρά τον κόλαφο και τον εξευτελισμό, ούτε τότε καταργείται η διαβόητη διάταξη, που επιτρέπει τις απευθείας προμήθειες βάσει ανωτάτων τιμών οριζομένων με υπουργικές αποφάσεις.

Η αδυναμία της επιτροπής που συνέστησε με τον νόμο του να λειτουργήσει παραγωγικά υποχρεώνει τον Δ. Αβραμόπουλο στα τέλη του 2008 να στείλει εγκύκλιο (12788/16-10-2008) στα νοσοκομεία, επιστρέφοντάς τους την αρμοδιότητα της διεξαγωγής διαγωνισμών. Λίγο αργότερα όμως, με νέα εγκύκλιο (14337/6-11-2008), εξαιρεί από τους διαγωνισμούς τα φίλτρα τεχνητού νεφρού, τα οστεοσυνθετικά υλικά, καθώς και τα καρδιολογικά και αιμοδυναμικά.

Εν τέλει, η περιβόητη διάταξη, επάνω στην οποία στήθηκε το πάρτι, καταργείται λίγο προ των τελευταίων εκλογών.

Χαριτωμένη υποσημείωση στο έργο του Δ. Αβραμόπουλου είναι ότι παρέδωσε στη διάδοχό του προβλέποντας ότι θα μείνει στην ιστορία του υπουργείου, επειδή «δεν κλέψαμε»...