ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ευρωπαϊκά παιχνίδια πάνω στη μπαρουταποθήκη των Βαλκανίων

Toυ "Sukhoi"

Τα Βαλκάνια βρίσκονται σε κατάσταση μεγάλης αναταραχής, ενώ οι δημοκρατικοί θεσμοί, όχι μόνον δεν αναπτύσσονται, αλλά ολοένα περισσότερο οι χώρες βρίσκονται στο έλεος πολιτικών – οικονομικών διαπλεκόμενων κυκλωμάτων διαφθοράς, που συνήθως καλύπτονται πίσω από τον εθνικιστικό μανδύα. Παρά ταύτα, μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτη τη Γερμανία, επιδιώκουν με κάθε τρόπο την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ.

Εσχάτως, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντυ Ράμα, και αρκετοί ακόμα Αλβανοί πολιτικοί, σε δηλώσεις τους ανέφεραν ότι εάν διακοπεί η διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των δυτικών Βαλκανίων, οι Αλβανοί “θα ζήσουν σ' ένα ενιαίο κράτος”.  

Η ανακίνηση του αλυτρωτισμού περί “Μεγάλης Αλβανίας”, “ένωσης των Αλβανών της Βαλκανικής σε ένα κράτος” και “ένωσης της Αλβανίας με το Κόσσοβο”, προκάλεσε τις εντονότατες αντιδράσεις της Σερβίας. 

Προ μηνών, μίνι αναταραχή σημειώθηκε μεταξύ Σερβίας και Κοσσόβου. Στα Σκόπια η πολιτική κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο. Σε τέτοιο βαθμό που πρόσφατα, το State Department κάλεσε τους πολιτικούς ηγέτες της ΠΓΔΜ “να κάνουν χωρίς καθυστέρηση ό,τι πρέπει προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση”. 

Στην Αλβανία, επίσης, όπου σύντομα έχουν προγραμματιστεί εκλογές, ο πρωθυπουργός της αδιαφορεί αν αυτές θα γίνουν με τη συμμετοχή όλων των κομμάτων και μάλιστα της αντιπολίτευσης. Και σε αυτή την περίπτωση, το State Department κάλεσε τα Τίρανα να οργανώσουν κατά τέτοιο τρόπο τις εκλογές, ώστε να είναι δημοκρατικές και να μετάσχουν όλοι. Να σημειωθεί ότι γι' αυτό το λόγο στη χώρα υπάρχει έντονη πολιτική κόντρα ανάμεσα στον Έντυ Ράμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα του (ΣΚ), με το αντιπολιτευόμενο, πάλαι ποτέ επίσης ισχυρό, Δημοκρατικό Κόμμα. Στην κόντρα με τον Ράμα, ωστόσο, έχει μπει και το Σοσιαλιστικό Κίνημα Ολοκλήρωσης (ΣΚΟ). Το ΣΚ και το ΣΚΟ αναμένεται να είναι οι κύριοι αντίπαλοι στις εκλογές.

Ευρωπαϊκό θέατρο σκιών

Ενώ, λοιπόν, η πρόθεση των Ηνωμένων Πολιτειών είναι να αποχωρήσουν σιγά – σιγά από τα Βαλκάνια, οι Ευρωπαίοι δείχνουν από ερασιτέχνες έως ανίκανοι για να διαχειριστούν αυτή τη δύσκολη περιοχή. Η, δε, γερμανική πολιτική είναι σαφώς κατώτερη του ύψους των περιστάσεων. Και σαν να μην έφταναν αυτά, πυκνώνουν οι πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες...

 αξιωματούχοι της ΕΕ ή συγγενείς τους με αρμοδιότητα σε κρίσιμες χώρες των Βαλκανίων, εκμεταλλεύονται την ιδιότητά τους και τη δύναμη που τους δίνουν οι Βρυξέλλες, για να προωθήσουν οικονομικά συμφέροντα συγγενών τους. Κάτι που έχει καταγγελθεί για την περίπτωση της εκπροσώπου της ΕΕ στην Αλβανία. Ακόμα χειρότερα, όμως, λέγεται πως υπάρχει πρωτοκλασάτος αξιωματούχος της Κομισιόν, ο οποίος έχει οικονομικά συμφέροντα σε καζίνο (!) στα Βαλκάνια. 

Είναι απορίας άξιον, πως τέτοιοι παράγοντες έχουν επιλεγεί για να βάλουν τα Βαλκάνια στο δρόμο του εκδημοκρατισμού, και να αποτρέψουν μια -εκ νέου- ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης.

Ενδεικτικό παράδειγμα της απαράδεκτης πολιτικής που ακολουθούν Βρυξέλλες, καθώς και μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι αυτό της Αλβανίας ενώπιον των εκλογών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γερμανία και η Γαλλία φέρονται να στηρίζουν τον Έντυ Ράμα ακόμα και στην πολιτική του αποκλεισμού κομμάτων της αντιπολίτευσης από τις εκλογές. Και ναι μεν το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο θέλουν να αποκλείσουν, έχει πολλούς σκελετούς στην ντουλάπα της διαφθοράς του, αλλά δεν υπολείπεται του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Ράμα, ο οποίος καταγγέλλεται ακόμα και για χρηματοδότηση από τα καρτέλ των ναρκωτικών. Ως γνωστόν, η ΕΕ θεωρεί την Αλβανία σοβαρή απειλή εξαιτίας του οργανωμένου εγκλήματος και των ναρκωτικών.

Οι Αμερικανοί, αντίθετα, αντιλήφθηκαν ότι ο αποκλεισμός κομμάτων από την εκλογική διαδικασία στην Αλβανία εγκυμονεί κινδύνους. Μάλιστα, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αλβανία φέρεται να είπε πρόσφατα σε Αλβανούς αξιωματούχους: “Εγώ δεν δέχομαι αποκλεισμούς. Έτσι και δεχτώ κάτι τέτοιο, θα με κρεμάσουν ανάποδα στην Ουάσιγκτον”. Δεν πέρασαν παρά μερικές ημέρες και ήλθε η ανακοίνωση του State Department. Στην προκειμένη, οι ΗΠΑ δείχνουν να συμπεριφέρονται πολύ πιο ώριμα από τις Βρυξέλλες, τους Γερμανούς και τους Γάλλους, οι οποίοι, αντίθετα, δίνουν λευκή επιταγή στον Ράμα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι απόψεις Ουάσιγκτον και Αθήνας (καθώς και ορισμένων ακόμα ευρωπαϊκών χωρών) σε αυτό το θέμα συμπίπτουν και φαίνονται να είναι πολύ πιο κοντά στην αλβανική – βαλκανική πραγματικότητα. Κοντολογίς, η “γερμανική ματιά” (όπως και άλλων ευρωπαϊκών χωρών) στις αλβανικές υποθέσεις, δεν θα ήταν άστοχο να χαρακτηριστεί ως επιπόλαιη. Γενικότερα, παρότι από το Βερολίνο δεν περνάει απαρατήρητος ο μεγαλοϊδεατισμός του Ράμα, όχι μόνον τον υποτιμά, αλλά αντίθετα αυξάνει τις πολιτικές επαφές με τα Τίρανα.

Γερμανία – Σκόπια – ονομασία

Η Γερμανία, τρομαγμένη από την πιθανή προοπτική της απεμπλοκής των ΗΠΑ από τα Βαλκάνια, κάνει τα πάντα προκειμένου να κινητοποιήσει τις ευρωπαϊκές χώρες για πιο ενεργή εμπλοκή στις βαλκανικές υποθέσεις. Επιδιώκει, λοιπόν, να τις πείσει για ενίσχυση της παρέμβασής τους στα Δυτικά Βαλκάνια, με τις απαραίτητες, βέβαια, αποδεσμεύσεις κοινοτικών πόρων. Κι' αυτό, διότι μόνη της, χωρίς τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, δεν μπορεί να επωμισθεί το βάρος αυτής της δύσκολης και σύνθετης περιοχής.

Θεωρεί, δε, ότι το κλειδί για να μην υπάρξουν ανεξέλεγκτες εξελίξεις στα Βαλκάνια, είναι η ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Κάτι, όμως, που σημαίνει πολύ μεγάλες εκπτώσεις ως προς τα κριτήρια ένταξης. Να σημειωθεί ότι όλες οι χώρες των Δ. Βαλκανίων δεν φημίζονται ούτε για τους δημοκρατικούς θεσμούς, ούτε και για τις μεταρρυθμίσεις τους. 

Εύλογα γεννάται το ερώτημα: Θα γίνει νέα διεύρυνση χωρίς να πληρούνται τα στοιχειώδη κριτήρια;  

Πάντως, αν κρίνει κανείς από την ένταξη της Αλβανίας και του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ, ούτε το γεωπολιτικό και στρατηγικό κενό ασφάλειας δείχνει να καλύπτεται, ούτε και να προωθούνται οι σοβαρές εσωτερικές, θεσμικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στα Δ. Βαλκάνια.

Η Γερμανία, για γεωπολιτικούς και ιστορικούς λόγους, στήριξε την απόσχιση της Κροατίας και της Σλοβενίας από τη Γιουγκοσλαβία, προώθησε την ένταξή τους στην ΕΕ, ενώ τηρεί -διαχρονικά- αντισερβική γραμμή. Στήριξε επίσης και την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην ΕΕ, παρ' ότι η δεύτερη απείχε μακράν των ευρωπαϊκών κριτηρίων, ενώ η πρώτη είχε σοβαρές ελλείψεις. Γενικότερα, από τη δεκαετία του 1990, και κυρίως του 2000, το ενδιαφέρον της Γερμανίας για τα Βαλκάνια είναι συνεχές και αυξανόμενο. Παράλληλα, η οικονομική επιρροή της στην περιοχή αυξάνεται, ενώ σχεδόν σε όλες τις βαλκανικές χώρες λειτουργούν τα σημαντικότερα γερμανικά πολιτικά Ιδρύματα.

Το Βερολίνο, επίσης, θέλει τα Σκόπια μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Μάλιστα, ρίχνει όλες τις ευθύνες στην Ελλάδα, δήθεν ότι κλείνει το δρόμο των Σκοπίων προς την Ευρώπη, εξαιτίας του ονοματολογικού.Ούτε κατανοεί, ούτε και δείχνει τη διάθεση να θέλει να κατανοήσει τις ελληνικές θέσεις για την ονομασία. Κάτι που καταδεικνύει ότι δεν είναι σε θέση να καταλάβει τη σύνθετη ιστορία και σημερινή γεωπολιτική πραγματικότητα των Βαλκανίων. Πιστεύει, απλά, ότι είναι μονόδρομος η ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων, δείχνοντας έτσι και ποια θα είναι η στάση του στο ονοματολογικό. Ως γνωστόν, επισήμως η Γερμανία χρησιμοποιεί για τα Σκόπια το διεθνές όνομά τους (ΠΓΔΜ), αλλά στην πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια, δίνει και παίρνει το όνομα “Μακεδονία”. Τελευταία, επίσης, για τη Γερμανία, ο ρόλος των Σκοπίων έχει αναβαθμιστεί θεαματικά, ως αποφασιστικός παράγων αποτροπής των μεταναστευτικών ροών.

Όσον αφορά τα εσωτερικά στα Σκόπια, ενώ η Γερμανία θέλει να διατηρηθεί το κρατίδιο, και να προβληθεί ως μοντέλο αρμονικής συμβίωσης δυο διαφορετικών εθνοτήτων, των Σλάβων και των Αλβανών, αποφεύγει να εμπλακεί ενεργότερα στην ήδη εδώ και πολλούς μήνες τεταμένη πολιτική ατμόσφαιρα στη χώρα. Γενικώς και αορίστως, καλεί τον Γκρουέφσκι να σεβαστεί τη νομιμότητα, αλλά αποφεύγει να του τραβήξει το αυτί, φοβούμενη τι θα μπορούσε να συμβεί εάν ενδεχομένως επανεκλεγεί. Να σημειωθεί πως στη Γερμανία θεωρούν ότι ο Γκρουέφσκι επηρεάζεται αρνητικά από τον Σέρβο πρόεδρο, Βούτσιτς.

Το Βερολίνο επουδενί θα ήθελε να δει αλλαγή των συνόρων στα Βαλκάνια, ενώ, όπως λέγουν ανεπίσημα πολιτικοί παράγοντές του, δεν πιστεύει ότι μπορεί να ξεσπάσει ένας νέος πόλεμος στα Βαλκάνια. Ωστόσο, δεν κρύβει την ανησυχία του για βίαια επεισόδια, ιδίως στην ΠΓΔΜ.  

Επιπλέον, θεωρεί τα Δυτικά Βαλκάνια ως μεγάλο πρόβλημα και για την ασφάλεια, όχι μόνον της Γερμανίας, αλλά συνολικότερα της ΕΕ. Κι' αυτό, εξαιτίας του οργανωμένου εγκλήματος, αλλά και των ακραίων πολιτικών τάσεων που επιδιώκουν εθνικές συγκρούσεις, της έλλειψης εκδημοκρατισμού, καθώς και των διεφθαρμένων κύκλων εξουσίας. Σε όλα αυτά, ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα έρχεται να προστεθεί η έντονη γερμανική ανησυχία για την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στα Βαλκάνια.

Εμείς τι να πούμε στους “φίλους” μας τους Γερμανούς; 

“Καλώς ήλθατε στα Βαλκάνια. Ρωτήστε κι εμάς, τους ντόπιους, και μην δείχνετε ερασιτέχνες”!