ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Το δίλημμα για την Κύπρο

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΨΗ

« Τι νόημα έχει η Ευρώπη όταν αποφασίζονται τέτοια μέτρα; Τι νόημα έχει η Δημοκρατία όταν κατάσχονται οι καταθέσεις; Κι όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και στην Ελλάδα με τον φόρο στα ακίνητα που επέβαλε ο κ. Στουρνάρας». 

Η έκρηξη -όχι αυτολεξεί, αλλά με αυτό το νόημα- δεν προήλθε από κάποιον αγανακτισμένο στην Πλατεία Συντάγματος, αλλά από έναν ακραιφνή νεοφιλελεύθερο και επιφανές μέλος του πολιτικού κατεστημένου, τον κ. Ανδρέα Ανδριανόπουλο.

Προφανώς για τον κ. Ανδριανόπουλο η Δημοκρατία εξισούται με έναν φόρο 10% στις καταθέσεις ή 1,5% στα ακίνητα. Να μια καινούργια θεωρία που ούτε ο Φρίντμαν δεν υποστήριξε ποτέ - άλλωστε σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ υπάρχει φόρος στα ακίνητα. Τελικώς το μόνο που δείχνει είναι πόσο δύσκολα μπορεί κανείς να κρατά στοιχειωδώς την ψυχραιμία του σε τέτοιες στιγμές. Οι κραυγές πουλάνε καλύτερα. Παρ' όλα αυτά ας προσπαθήσουμε.

Το πρόβλημα με την απόφαση του Eurogroup δεν είναι ηθικό. Αν εξαιρεθούν οι μικροκαταθέτες -κι είναι μεγάλο «αν»- δεν υπάρχει κανένας λόγος να μη συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση της κρίσης και όσοι στη διάρκεια των προηγούμενων ετών πλούτισαν. Αυτοί που κατεξοχήν ευνοήθηκαν δηλαδή από τις οικονομικές πολιτικές που οδήγησαν στη σημερινή κρίση. Αλλωστε πολλοί φόροι έχουν στόχο την αναδιανομή του πλούτου.

Το πρόβλημα είναι πολιτικό και οικονομικό. 

Πολιτικό γιατί τινάζει στον αέρα τη λογική της κοινοτικής αλληλεγγύης, δίνοντας την εντύπωση ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες βρήκαν ένα μικρό κράτος σε ανάγκη και το πάτησαν στον λαιμό. 

Οικονομικό γιατί μπορεί να προκαλέσει ντόμινο αμφισβήτησης στα τραπεζικά συστήματα των χωρών του Νότου και βέβαια στην πράξη αναιρεί κάθε ιδέα τραπεζικής ενοποίησης.

Ειδικά η Κύπρος από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο. Εχει ωστόσο μπροστά της, μετά και τη χθεσινή απόρριψη του σχεδίου διάσωσης, ένα πραγματικό δίλημμα. Εάν θέλει να κρατήσει τον χαρακτήρα του φορολογικού παραδείσου θα ήταν διατεθειμένη τα 5,8 δισεκατομμύρια που θα της δώσει ο φόρος στις καταθέσεις να τα πάρει από τους πολίτες; Και μπορεί να το κάνει χωρίς να μπει σε πολύ χειρότερη ύφεση;

Και όσο κι αν πολλές φορές οι εξελίξεις στις διεθνείς αγορές μοιάζει να υπερβαίνουν τις δυνατότητες μικρών και μεμονωμένων κρατών, δεν μπορεί κανείς να μην αναρωτηθεί πώς συμβιβάζεται η επιθυμία της Κύπρου να παίξει τον ρόλο Διεθνούς Τραπεζικού Κέντρου με τη χαλαρότητα με την οποία αντιμετώπισε τα οικονομικά της. Το τραπεζικό της σύστημα θα έπρεπε να το είχε προστατέψει ως κόρην οφθαλμού. Οδηγούσε μια Φεράρι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την οικονομία της. Θα έπρεπε να ξέρει ότι αν την έριχνε έξω τα αποτελέσματα θα ήταν καταστροφικά.

Η περιπέτεια της Κύπρου ωστόσο αφορά και την Ελλάδα. Η στάση των Ευρωπαίων ηγετών δείχνει πως όχι μόνο δεν είναι διατεθειμένοι να χαλαρώσουν τη στάση τους, αλλά μπορούν ανά πάσα στιγμή να πάρουν ακραίες αποφάσεις, στα όρια της αυτοκαταστροφής της Ευρώπης, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν ιδεοληψίες περί λιτότητας και ορθής διαχείρισης.

Αυτό που προέχει κατά συνέπεια για την Ελλάδα είναι να μπορέσει να σταθεί μια ώρα αρχύτερα στα πόδια της. Κι αυτό σημαίνει μεταρρυθμίσεις ουσίας για την ανάκαμψη και όχι για τη δημιουργία εντυπώσεων στο εσωτερικό.

Για να το πούμε διαφορετικά, με 1.300.000 ανέργους είναι αστείο να οδηγούμαστε σε αδιέξοδο για το πώς θα αποχωρήσουν 10.000 εργαζόμενοι από το Δημόσιο ή για το αν ο φόρος στα ακίνητα θα πληρωθεί με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ!