Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Όποια και αν είναι η κατάσταση της υγείας του Ερντογάν, όποιος και αν είναι ο ορίζοντας της παραμονής του στην ηγεσία της Τουρκίας, ένα είναι βέβαιο: Η αλλαγή του περιφερειακού και διεθνούς προσανατολισμού της Τουρκίας που άρχισε την Άνοιξη του 2003 με την άρνηση διέλευσης στις αμερικανικές δυνάμεις για να εισβάλουν από βορρά στο Ιράκ και κορυφώθηκε δραματικά τον Ιούνιο του 2010 με την επίθεση των ισραηλινών δυνάμεων στο «Μαβί Μαρμαρά» στα ανοικτά της Γάζας είναι σταθερή και μη αντιστρέψιμη.
Με ή χωρίς τον Ερντογάν ο έλεγχος των εξελίξεων στη Συρία και στο Ιράκ θα είναι το υπ' αριθμόν ένα ζωτικό συμφέρον της Αγκυρας για τα επόμενα χρόνια:
Πρώτον γιατί η ενότητα και η σταθερότητα των δύο αυτών χωρών θα επηρεάσει καθοριστικά τις εξελίξεις στο Κουρδικό εντός και εκτός Τουρκίας.
Δεύτερον γιατί η Τουρκία του ΑΚΡ με ή χωρίς τον Ερντογάν έχει τη δυνατότητα, πρώτον να επηρεάσει ισορροπίες και συσχετισμούς στη σουνιτική πλειονότητα στη Συρία, για να προβάλει στη συνέχεια ως ο εγγυητής των δικαιωμάτων της σουνιτικής μειονότητα στο Ιράκ.
Πρόκειται για μια στόχευση υψηλού ρίσκου καθώς η επιρροή στη Συρία και στο Ιράκ φέρνει την Αγκυρα σήμερα σε αντιπαράθεση με το Ισραήλ, αύριο με το Ιράν που θέλει τη διατήρηση του σημερινού στάτους κβο στη Δαμασκό και στη Βαγδάτη, και μεθαύριο με τις δύο σουνιτικές δυνάμεις στον Αραβικό Κόσμο την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία.
Πρόκειται όμως για το μόνο μέτωπο στο οποίο μπορεί πλέον να δραστηριοποιηθεί η τουρκική διπλωματία:
Οι εξελίξεις στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη αποσάθρωσαν ό,τι είχε απομείνει από την ούτως ή άλλως εξαρχής υποθηκευμένη αξιοπιστία της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας.
Η ισότιμη σχέση με τη Δύση που είχε κατοχυρώσει η Αγκυρα με την ένταξή της στο ΝΑΤΟ το 1952, τερματίσθηκε με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και δεν μπόρεσε να συνεχισθεί με την πλήρη ένταξη στην Ε.Ε. Η στερέωση της παντοδυναμίας του Ερντογάν και του ΑΚΡ, τερμάτισαν και το ρόλο της ευρωπαϊκής προοπτικής στη σύγκρουση με το κεμαλικό κατεστημένο.
Η ηγεμονική κυριαρχία της Ρωσίας του Πούτιν στην πρώην ΕΣΣΔ τερμάτισε τη δυνατότητα οποιασδήποτε άξιας λόγου τουρκικής επιρροής στις μουσουλμανικές και τουρκόφωνες χώρες του Καυκάσου και της κεντρικής Ασίας. Πλήρως οριοθετημένη προβάλλει από την άλλη μεριά και η δυνατότητα τουρκικής επιρροής στα Βαλκάνια, καθώς αργά ή γρήγορα την πλήρη ένταξη της Σλοβενίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας και Κροατίας στην Ε.Ε. θα ακολουθήσουν και οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων.
Τέλος, η αποτυχία παράκαμψης της Ρωσίας ως διόδου μεταφοράς του ενεργειακού πλούτου της πρώην ΕΣΣΔ προς τη Δύση, αλλά η αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο με την εγγύηση των ΗΠΑ και του Ισραήλ στερούν από την Αγκυρα τη δυνατότητα του ρόλου εναλλακτικού, σε σχέση με τη Μόσχα, κόμβου ενεργειακής τροφοδότησης της Δύσης.
Αν δηλαδή στο εσωτερικό ο Ερντογάν ολοκλήρωσε τη δυναμική μεταρρυθμίσεων και ανατροπών που άρχισαν το 1950 ο Μεντερές και μετά το 1983 ο Οζάλ, οι αλλαγές που χάραξε στην εξωτερική πολιτική μακράν του να υπηρετούν ιδεολογικές και θρησκευτικές αναφορές, μοιάζουν να αποτελούν μονόδρομη επιλογή για τον ανατολικό μας γείτονα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου