Το πραγματικό έλλειμμα ηγεσίας

Tου Σεραφειμ Κωνσταντινιδη 

serkon@otenet. gr

Τότε, όλα ήταν ξεκάθαρα. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους απεσταλμένους των μεγάλων δυνάμεων ολοκληρώθηκαν στις 21 Ιανουαρίου 1898. Ο σχετικός νόμος (ΒΦΙΘ΄) ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο και η Διεθνής Οικονομική Επιτροπή άρχισε να λειτουργεί τον Απρίλιο του 1898. Την επιτροπή αποτελούσαν έξι μέλη, αντιπρόσωποι κάθε χώρας (που είχε υπογράψει την συνθήκη ειρήνης) και ήταν σε άμεση επαφή με τον Ελληνα υπουργό Οικονομικών. Για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους εκχωρήθηκαν στη ΔΟΕ τα μονοπώλια άλατος, πετρελαίου, σπίρτων, παιγνιόχαρτων, τσιγαρόχαρτων, σμύριδας Νάξου, ο φόρος καπνού, τα τέλη χαρτοσήμου και οι δασμοί του τελωνείου Πειραιά. Ο διεθνής έλεγχος είχε επίσης την εποπτεία των δημόσιων υπηρεσιών που ήταν αρμόδιες για την είσπραξη των εσόδων. Μάλιστα στον νόμο έχουν προσαρτηθεί και παραρτήματα που ορίζουν ότι τα κρατικά ομόλογα πληρώνονται 65 - 75% της ονομαστικής αξίας τους, χωρίς να χαρακτηρίζεται αυτό «κούρεμα». Επίσης για τα παλιά κρατικά ομόλογα (σε χρυσό) προβλέπεται «κούρεμα» επιτοκίου και καταβάλλεται το 32% ή 43% των τόκων…

Παρά τις διαφορές που προκύπτουν από την εξέλιξη εποχών, τεχνολογίας και προσέγγισης, η ουσία παραμένει αναλλοίωτη. Ανεξάρτητα από τις αφορμές, η πορεία δεν είναι τυχαία. Ο διεθνής οικονομικός έλεγχος επιβλήθηκε έπειτα από πόλεμο που κατέληξε σε δεινή ήττα, αλλά και η σημερινή κατάσταση πηγάζει από παρόμοια αίτια. Οφείλεται στο μοντέλο ανάπτυξης που υιοθετήθηκε, στην απουσία πολιτικής, πολιτιστικής, επιχειρηματικής ελίτ που δεν θα επέτρεπε τον εκτροχιασμό…

Αυτή η άτυπη ηγεσία στη χώρα δεν υπήρξε, με αποτέλεσμα να είναι καλοδεχούμενοι οι ξένοι εφόσον προσφέρονται να αναλάβουν την αποστολή που έπρεπε να είχαν εκτελέσει αφοσιωμένοι δημόσιοι λειτουργοί, εμπνευσμένοι πολιτικοί, χαρισματικοί επιχειρηματίες. Αυτοί όμως δεν υπήρχαν ή όσοι εμφανίστηκαν οδηγήθηκαν στο περιθώριο. Γι’ αυτό, τώρα, βρισκόμαστε σε χειρότερη μοίρα από το 1898. Τότε παραχωρήθηκαν έσοδα για την εξόφληση υποχρεώσεων του ελληνικού κράτους. Τώρα πιθανότατα θα εκχωρηθούν κρατικές και ιδιωτικές επιχειρήσεις, δηλαδή ο τρόπος παραγωγής εσόδων και πλούτου. Οι ξένοι δεν θα μας διδάξουν μόνον ότι πρέπει όλοι να πληρώνουν έμμεσους φόρους, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να διοικούνται επιχειρήσεις και οργανισμοί ώστε να παράγουν πλούτο. Προς όφελος των ιδιοκτητών τους, φυσικά.

Το ρουσφετολογικό ελληνικό κράτος ήταν επιφυλακτικό έως και εχθρικό προς την επιχειρηματική πρωτοβουλία που δεν έλεγχε. Συμπαθούσε όσους κέρδιζαν από τη διασπάθιση κρατικών εσόδων, όπως στην υγεία και τα φάρμακα, τις κρατικές προμήθειες για άμυνα και ΔΕΚΟ, στις κατασκευές για έργα υποδομής. Ο στενός κύκλος επιχειρηματικότητας που αγάπησε το κράτος κλείνει με δραματικό τρόπο. Με την εκχώρηση όχι μόνον μελλοντικών εσόδων, αλλά και του τρόπου δημιουργίας τους.