Νέος, επιτυχημένος, άνεργος...

Tης Mαριας Kατσουνακη

Οταν η ανεργία καλπάζει, πριν καταγράψει η Ελληνική Στατιστική Αρχή τα επίσημα ποσοστά, η ίδια η κοινωνία έχει στείλει τα μηνύματά της. Οι «βίοι» παράλληλοι:

Στις ηλικίες 15-24 ετών, το ποσοστό ανεργίας εκτοξεύθηκε τον Μάρτιο του 2011 στο 42,5%, από 29,8% τον Μάρτιο του 2010. Από 25 έως 34 ετών στο 22,6% από 15,4% και από 34 έως 44 ετών 13,1% από 10% τον αντίστοιχο περυσινό μήνα. Συνολικά το ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο επίπεδο-ρεκόρ του 16,2%.

Πριν από λίγες ημέρες ο διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ, Γιώργος Λούκος, διηγείτο σοκαρισμένος σε φιλική συντροφιά ότι φέτος για 75 θέσεις ταξιθετών (για τους χώρους του Φεστιβάλ στην Πειραιώς και στο Ηρώδειο, κατά κύριο λόγο) υποβλήθηκαν 1.380 αιτήσεις. Πέρυσι, είχαν υποβληθεί 762. Για να προσληφθούν 20 ταμίες, το Φεστιβάλ δέχτηκε 1.050 αιτήσεις. Πέρυσι, οι αιτήσεις ήταν 450. Ο συνωστισμός για απασχόληση δύο μηνών, περίπου, και αποδοχές που δεν ξεπερνούν τα 500 - 600 ευρώ. Οσο για τα βιογραφικά των υποψηφίων, εντυπωσιακά. Με μεταπτυχιακά, διδακτορικά, ξένες γλώσσες…

Παρόμοια αφήγηση και από έναν ιδιοκτήτη μπαρ-ρεστοράν σε κεντρική, δημοφιλή, περιοχή της πόλης. Ζήτησε να προσλάβει έναν υπεύθυνο επικοινωνίας, για λίγες ώρες εργασίας, αναρτώντας τη σχετική ανακοίνωση στο Διαδίκτυο. Πριν συμπληρωθεί εβδομάδα είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον από 750 άτομα. «Δεν ήξερα ποιον να προτιμήσω», εξομολογείται. «Ολοι με εξαιρετικές σπουδές και πολλοί με χρόνων εμπειρία σε εταιρείες απ’ όπου είχαν απολυθεί». Ο αριθμός των ανέργων, τον Μάρτιο -σύμφωνα πάντα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή- ξεπερνάει τα 800.000 άτομα, ο υψηλότερος που έχει καταγραφεί.

Πώς αντιμετωπίζεται η ανεργία; Ενα από τα μέτρα που προτείνουν τέσσερις «ανήσυχοι οικονομολόγοι» στο «Μανιφέστο» τους (εκδ. Πόλις) είναι «να αυξηθεί ο προϋπολογισμός για την παιδεία, την έρευνα, τις επενδύσεις στον περιβαλλοντικό/οικολογικό τομέα. Για να υπάρξουν οι συνθήκες μιας βιώσιμης ανάπτυξης που θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ανεργίας».

Πόσο είναι εφικτό, όταν το δημόσιο χρέος εκτινάσσεται και πώς μπορεί να ασκηθεί αναπτυξιακή πολιτική; Οι ειδικοί απαντούν ότι δεν είναι απλώς εφικτό, είναι απαραίτητο. Πώς μπορεί μια κοινωνία να αντέξει ένα, περίπου, εκατομμύριο ανέργους; Οι αντιδράσεις που διογκώνονται και πυκνώνουν, όσο αμφίσημες και συγκεχυμένες περιγράφονται, άλλο τόσο δηλώνουν τον φόβο των ανθρώπων για την απορρύθμιση, αν όχι πλήρη ανατροπή, των δεδομένων της ζωής τους.

Για τους νεότερους σε ηλικία, το δίλημμα είναι δυσβάσταχτο. Δεν είναι ούτε εύκολη ούτε αποτελεσματική διέξοδος η μετανάστευση. Ο 26χρονος Feilim Mac An Iomaire, με σπουδές μάρκετινγκ, θα παρέμενε ένας από τους χιλιάδες, ανώνυμους, άνεργους νέους Ιρλανδούς αν δεν είχε δαπανήσει δύο χιλιάδες ευρώ για να φτιάξει μια τεράστια διαφημιστική αφίσα, την οποία τοποθέτησε σε κεντρικό δρόμο του Δουβλίνου.Απεικονίζει τον ίδιο να κοιτάει γνωστά αξιοθέατα στο Σίδνεϊ, το Λονδίνο, τη Ν. Υόρκη, με την επιγραφή «Σώστε με από τη μετανάστευση». Το αίτημα του Feilim Mac An Iomaire -όπως γράφει ο Guardian- βρήκε τεράστια ανταπόκριση, ενώ στη σελίδα του στο Facebook και το Twitter δέχεται καταιγισμό μηνυμάτων και mail όχι μόνο από υποψήφιους εργοδότες αλλά και ομοιοπαθείς. Υπολογίζονται σε 50.000 οι άνεργοι και μορφωμένοι νέοι Ιρλανδοί που σκέπτονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους σε αναζήτηση εργασίας κάπου στο εξωτερικό, λόγω της κρίσης.

Οτι το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, μάλλον κάνει πιο περίπλοκη τη συνθήκη. Η ευρηματικότητα και η φαντασία, η ευελιξία, η πρωτοτυπία, το σθένος που επιστρατεύεται δημιουργικά, ως ανάχωμα στην επελαύνουσα κατάθλιψη, δεν απαλλάσσει τις κυβερνήσεις από την υποχρέωση να ασκούν αναπτυξιακή πολιτική. Τη μόνη που μπορεί να προσφέρει εποικοδομητικές και μακροπρόθεσμες λύσεις.

Η επιγραφή «σώστε με από τη μετανάστευση» δεν είναι λιγότερο σπαρακτική επειδή ο εμπνευστής της μετέτρεψε την παγωμένη κραυγή σε εύληπτο και ευφάνταστο «διαφημιστικό» τέχνασμα. Η αγωνία ούτε μειώνεται ούτε ξορκίζεται. Παραμένει.