Terra incognita

Toυ ΜΙΧΑΛΗ ΜΗΤΣΟΥ

Τρία είναι ταβασικά επιχειρήµατα που προβάλλουν εδώ και χρόνια οι αντίπαλοι της πυρηνικής ενέργειας. 

Το ένα είναι οικονοµικό: οι αντιδραστήρες είναι ακριβοί, η απόσβεσή τουςχρειάζεται πολλές δεκαετίες,πολύ καλύτερα θα ήταν λοιπόν να δοθεί έµφαση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως ο ήλιος, ο αέρας ή τουδρογόνο. 

Το δεύτερο αφορά τα πυρηνικά απόβλητα, τα οποία χρειάζονται ένα τεράστιο χρονικό διάστηµα για να απενεργοποιηθούν, κατά συνέπεια όσο βαθιά κι αν ενταφιαστούν θα αποτελούν για πολλές γενιές κίνδυνο τόσο για τους ανθρώπους όσο και για το περιβάλλον. 

Το τρίτο επιχείρηµα αφορά την ασφάλεια των ίδιων των πυρηνικών εργοστασίων. Οσο κι αν έχει προχωρήσει η τεχνολογία, όσο παχιά κι αν είναι τα τοιχώµατα που περιβάλλουν το πυρηνικό καύσιµο, υπάρχει πάντα το ενδεχόµενο να πέσει το εργοστάσιο θύµα ενός τροµοκράτη. Ή να πληγεί από έναν ακόµη πιο ανελέητο και απροσδόκητο εχθρό: τον Εγκέλαδο.

Οταν σηµειώθηκε η πυρηνική καταστροφή του Τσερνόµπιλ, η Σοβιετική Ενωση ήταν µια κλειστή κοινωνία. Η κυβέρνησή της ήταν κρυψίνους και χρειάστηκε να περάσουν µέρες για να µάθουµε τι είχε συµβεί. Από τότε όµως έχουν περάσει 25 χρόνια και η τεχνολογία έχει σηµειώσει αλµατώδη πρόοδο. Εκπληκτοι διαπιστώνουµε λοιπόν τις τελευταίες ηµέρες ότι οι ιάπωνες και ξένοι ειδικοί αντιµετωπίζουν το δυστύχηµα στο εργοστάσιο της Φουκουσίµα ως terra incognita.  

«Το ατύχηµα αυτό, γνωστό ως station blackout, θεωρείται εξαιρετικά σπάνιο», τόνιζε χθες ο αµερικανός φυσικός Κεν Μπέργκερον σε µια συζήτηση που οργάνωσε το περιοδικό «Scientific American». «Είναι πάντως κάτι που ανησυχεί τους επιστήµονες εδώ και δεκαετίες». 

Κι εµείς γιατί δεν το ξέραµε; Γιατί οι ηγέτες της Γερµανίας, της Βρετανίας, της Γαλλίας, πρόσφατα της Τουρκίας, δεν το γνωστοποίησαν στους ψηφοφόρους τους όταν λάµβαναν τις αποφάσεις για την κατασκευή των πυρηνικών εργοστασίων;

Και τι σηµαίνει ακριβώς η δήλωση της Ανγκελα Μέρκελ ότι θα επανεξετάσει την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων της χώρας της; Οταν αποφάσισε µαζί µε τους Φιλελεύθερους την παράταση της ζωής τους, δεν είχε ζυγίσει τους κινδύνους;

Τον τελευταίο καιρό, διαβάζουµε, οι ιαπωνικές αρχές σε συνεργασία µε τη γαλλική εταιρεία Areva έχουν αρχίσει να χρησιµοποιούν στους πυρηνικούς αντιδραστήρες το λεγόµενο ΜΟΧ (µείγµα οξειδίων), που αποτελείται από ουράνιο και πλουτώνιο, είναι προϊόν ανακύκλωσης πυρηνικών αποβλήτων, είναι πολύ πιο τοξικό από τα προηγούµενα καύσιµα και ο κίνδυνος τήξης του είναι µεγαλύτερος. Αυτό το υλικό χρησιµοποιείται στον αντιδραστήρα 3 της Φουκουσίµα και η χρήση του επρόκειτο να γενικευτεί. 

Είναι βέβαιο ότι όλα αυτά τώρα θα αλλάξουν. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Οπως εξηγεί στη «Μοντ» ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, «ο άνθρωπος πίστεψε ότι µπορούσε να υποτάξει πλήρως τη φύση. Η Ιαπωνία δείχνει ότι αυτό δεν είναι δυνατό. Μηδενικός κίνδυνος από την πυρηνική ενέργεια δενυπάρχει. Ηλθε η ώρα λοιπόν να οργανωθεί ένα δηµοψήφισµα για το µέλλον της»