ΑΡΘΡΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
Του Γιώργου Ι. Μαύρου
Η είσοδος στην Απαγορευμένη Πόλη, το σύμπλεγμα παλατιών στο οποίο ζούσαν απομονωμένοι από τον έξω κόσμο οι πάλαι ποτέ αυτοκράτορες της Κίνας, κρύβει μια απροσδόκητη έκπληξη για τον επισκέπτη: με το που εισέρχεται κανείς στο χώρο, στα δεξιά του ορθώνεται περήφανο ένα καφέ της διεθνούς αμερικανικής αλυσίδας Starbucks!
Το εν λόγω καφέ βρίσκεται εκεί αρκετά χρόνια τώρα και αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα της επέλασης των Starbucks στις -αναρίθμητες- μεγαλουπόλεις της Κίνας, από το Πεκίνο και τη Σαγκάη, μέχρι τη Ναντζίν (την αντίστοιχη... Θήβα της Κίνας με πληθυσμό άνω των 7 εκατ. κατοίκων!)
Σχεδόν πάντα, τα Starbucks σφύζουν από ζωή, καθώς όσο αυξάνεται το εισόδημά τους όλο και περισσότεροι Κινέζοι αλλάζουν τις παραδοσιακές τους συνήθειες με έναν πιο δυτικό τρόπο ζωής: εν προκειμένω αλλάζουν το τσάι με τον -κατά πολύ ακριβότερο- καφέ. Αυτό είναι καλό νέο για τις επιχειρήσεις της Δύσης που βλέπουν στην Κίνα ένα νέο καταναλωτικό Ελ Ντοράντο.
Τι σημαίνει όμως για όλους εμάς; Ότι σύντομα θα έχουμε να ανταγωνιστούμε επιπλέον 1,5 δισ. ανθρώπους, που μέχρι πρότινος ήταν καταναλωτικά «αόρατοι».
Κι αυτό δεν ισχύει μόνο για τον καφέ. Ο αντίκτυπος της αυξανόμενης κινεζικής ζήτησης θα γίνεται ολοένα και πιο αισθητός στην καθημερινότητά μας υπό τη μορφή της συνεχούς αύξησης των τιμών σε τρόφιμα, καύσιμα και πρώτες ύλες.
Άλλωστε δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεγάλη οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008 και πλέον έχει φέρει την Ελλάδα στη δίνη του κυκλώνα, οφείλεται μόλις κατά το ήμισυ στο σπάσιμο της πιστωτικής «φούσκας». Εκείνο το «μοιραίο» καλοκαίρι η τιμή του αργού πετρελαίου είχε εκτιναχθεί στα επίπεδα-ρεκόρ των 150 δολ./βαρέλι, ως συνέπεια κερδοσκοπικών στοιχημάτων πάνω στην κινεζική ζήτηση, γονατίζοντας εξίσου την παγκόσμια οικονομία. Την ίδια χρονική περίοδο, σε επίπεδα-ρεκόρ είχαν αναρριχηθεί οι τιμές του σιταριού, του καλαμποκιού, της σόγιας, του ριζιού -προκαλώντας κοινωνικές εκρήξεις από το Μεξικό μέχρι την Ιταλία- αλλά και του χαλκού, του μολύβδου, του κασσίτερου, του σιδήρου και ούτω καθεξής.
Αυτή ήταν μόνο μια πρόγευση, της μορφής των πραγμάτων που έρχεται. Στο νέο 5ετές οικονομικό πλάνο που ενέκρινε τον περασμένο μήνα το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, στόχος δεν είναι πλέον η επίτευξη εντυπωσιακών ρυθμών ανάπτυξης, αλλά η ουσιαστική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του μέσου Κινέζου. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια η Κίνα αναμένεται να εξελιχθεί από τον βασικό παραγωγό αγαθών που εξάγονται σε όλον τον κόσμο, στη μεγαλύτερη αγορά καταναλωτικών και βιομηχανικών προϊόντων στον πλανήτη.
Σε πρόσφατη έρευνά του, ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος Morgan Stanley προβλέπει ότι ως το 2020, η Κίνα θα αντιπροσωπεύει το 14% του παγκόσμιου ΑΕΠ και οι καταναλωτές της θα κυριαρχούν στην παγκόσμια ζήτηση ακόμα και έναντι των Αμερικανών! Η αστικοποίηση, προβλέπει, θα ενταθεί σημαντικά. Η Κίνα διέθετε αστικό πληθυσμό 577 εκατ. ατόμων στο τέλος του 2006, εκ των οποίων τα 412 εκατ. ζούσαν σε 287 πόλεις με πληθυσμό άνω του 1,25 εκατ. κατοίκων. Ως το 2020 ο αστικός πληθυσμός της Κίνας αναμένεται να αυξηθεί κατά 300 εκατ. ανθρώπους. Αυτό συνεπάγεται μια αναδυόμενη μεσαία τάξη άνω των 700 εκατ. κατοίκων, υπερδιπλάσια δηλαδή του συνολικού πληθυσμού των ΗΠΑ!
Στην πλειονότητά τους, πρόκειται για άτομα γεννημένα μετά το 1980. Καθώς μεγάλωσαν σε μια περίοδο ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς να γνωρίσουν τους εμφυλίους πολέμους και τους λιμούς της προηγούμενης γενιάς, είναι πιο αισιόδοξοι για το μέλλον τους. Απολαμβάνουν ολοένα και καλύτερη παιδεία, ασφαλιστική κάλυψη και ευκαιρίες στην αγορά εργασίας, γεγονός που τους κάνει οικονομικά ασφαλείς, την ώρα που οι ομόλογοί τους στη Δύση, καθίστανται μέρα με τη μέρα και πιο ανασφαλείς. Και το σημαντικότερο, είναι τα -διά νόμου- μοναχοπαίδια της προηγούμενης γενιάς, που επίσης διά νόμου έχουν τη δυνατότητα πλέον να κάνουν δύο παιδιά. Αυτό συνεπάγεται περαιτέρω αύξηση του πληθυσμού και επιπλέον κατανάλωση για τα νοικοκυριά της Κίνας.
Μισθοί και δανεισμός
Αυτούς θα κληθούν να ανταγωνιστούν οι κάτοικοι των δυτικών κοινωνιών, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, από σαφέστατα μειονεκτική όμως θέση.Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, ο μέσος μισθός στην Κίνα πρόκειται να τετραπλασιαστεί ως το 2020, ενώ και η πίστωση από τις τράπεζες προς τους καταναλωτές θα συνεχίσει να αυξάνεται ραγδαία. Αλήθεια, πόσο προβλέπεται ότι θα «αυξηθούν» οι μισθοί σε Ελλάδα και Ευρώπη μέσα στα επόμενα 10 χρόνια; Πόσο πιο εύκολη εκτιμάται ότι θα καταστεί η παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες; Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα αναμένεται να καθορίσει και τον βαθμό στον οποίο η χαμηλή και η μεσαία τάξη τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη θα ανταγωνιστούν με αποτελεσματικότητα την ανερχόμενη αγοραστική δύναμη των Κινέζων για την ικανοποίηση των καθημερινών τους αναγκών.
* 14% το παγκόσμιου ΑΕΠ θα αντιπροσωπεύει η Κίνα έως το 2020
* Κατά 300 εκατ. άτομα θα αυξηθεί ο αστικός πληθυσμός έως το 2020
* 400% θα αυξηθεί ο μέσος μισθός στην Κίνα έως το 2020
* 27% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων στην Κίνα έχει χαθεί καθώς εξαφανίζεται κάθε χρόνο αρόσιμη γη έκτασης 2.500 τετραγωνικά χλμ.
Η εποχή της σπανιότητας
Κίνδυνος για επισιτιστική κρίση από την αναβάθμιση των διατροφικών συνηθειών των Κινέζων
Το 2011 ενδέχεται να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας περιόδου που θα χαρακτηρίζεται από ολοένα αυξανόμενες ελλείψεις σε βασικά αγαθά και πρώτες ύλες. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να προκύψει όταν η ζήτηση αυξάνεται διαρκώς την ώρα που η προσφορά χτυπάει... «ταβάνι». Αυτή ακριβώς η προοπτική, που εντείνεται από το διεθνές «πάγωμα» σχεδόν κάθε επενδυτικού σχεδίου για ανάπτυξη νέων μονάδων παραγωγής λόγω της οικονομικής κρίσης, είναι που δίνει «φτερά» στις τιμές των πρώτων υλών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το πετρέλαιο, η τιμή του οποίου σε περίοδο οικονομικής επιβράδυνσης σε ΗΠΑ και Ευρώπη, προβλέπεται ότι το 2011 θα επιστρέψει πάνω από τα 100 δολ./βαρέλι. Ανάλογη δυναμική εμφανίζουν ο χαλκός, ο σίδηρος και πολλά άλλα μέταλλα και οικοδομικά υλικά, όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος εντοπίζεται στα τρόφιμα.
Την ώρα που περίπου 1,5 δισ. Κινέζοι και 1 δισ. Ινδοί αναβαθμίζουν τις διατροφικές τους ανάγκες -ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν κάνει λόγο για την «επέλαση των Κινέζων κρεατοφάγων»- οι διαθέσιμες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και τα βοσκοτόπια σε παγκόσμια κλίμακα συρρικνώνονται επικινδύνως. Για παράδειγμα, στην νότια Ασία, σχεδόν το 50% της γης έχει εκφυλιστεί τόσο που έχει απολέσει τη δυνατότητά της να παράγει τρόφιμα. Στην Κίνα έχει χαθεί ανεπιστρεπτί το 27% των γεωργικών εκτάσεων, καθώς εξαφανίζεται αρόσιμη γη με ρυθμό 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα (δηλαδή σχεδόν μια Αττική) το χρόνο.
Η εμπειρία της μίνι-επισιτιστικής κρίσης του καλοκαιριού, όταν η Ρωσία επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές σιτηρών, ως συνέπεια της καταστροφής καλλιεργειών από την ξηρασία και τις καταστροφικές πυρκαγιές, είναι ενδεικτική. Το ίδιο και το πρόσφατο άλμα του πληθωρισμού στην Κίνα, που αποδίδεται κυρίως στην εκτός ελέγχου αύξηση στις τιμές των λαχανικών. Πλέον, η πρόσβαση σε βασικά αγαθά θα περιορίζεται όλο και περισσότερο στους... έχοντες και κατέχοντες.
Καλώς ήρθατε στην εποχή της σπανιότητας!
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου