Το ευρώ έχει μετατραπεί σε μια μηχανή πτωχεύσεων

Του MATTHEW LYNN / Bloomberg

Ποιος θα είναι ο επόμενος; Πρώτα η Ελλάδα. Τώρα η Ιρλανδία βρίσκεται στα πρόθυρα του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης. Οταν θα συμβεί και αυτό, θα ακούσουμε παρήγορα λόγια πως απετράπη η μετάδοση της κρίσης, η Ευρωζώνη πατάει γερά στα πόδια της και το ευρώ σώθηκε.

Μην πιστεύετε λέξη. Το ευρώ έχει μετατραπεί σε μια μηχανή πτωχεύσεων. Μόλις ξεπερδέψουν με την Ιρλανδία, οι αγορές θα στραφούν στην Πορτογαλία και στην Ισπανία και στη συνέχεια στην Ιταλία και στη Γαλλία. Η διαδικασία δεν πρόκειται να σταματήσει αν δεν διαλυθεί το ευρώ. 

Η κρίση της Ιρλανδίας είναι πολύ πιο σοβαρή από της Ελλάδας. Είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσουν οι τελευταίοι υποστηρικτές του ευρώ γιατί έφτασαν τα πράγματα ώς εκεί. Η Ελλάδα δεν έπρεπε να έχει προσχωρήσει ποτέ στο ευρώ.

Κανείς δεν μπορεί να πει το ίδιο για την Ιρλανδία. Ηταν από τις επιτυχέστερες οικονομίες στον κόσμο επί δύο δεκαετίες. Οταν ξέσπασε η κρίση, δεν κρύφτηκε πίσω από το δάχτυλό της όπως η Ελλάδα. Ελαβε όσα μέτρα λιτότητας μπορεί να φανταστεί κανείς και προσπάθησε να λύσει τα προβλήματά της μόνη της, χωρίς εξωτερική βοήθεια.

Εν ολίγοις, το πρόβλημα δεν ήταν η Ιρλανδία αλλά το ευρώ. Και αν η γενεσιουργός αιτία της κρίσης είναι το ενιαίο νόμισμα, προφανώς δεν θα σταματήσει. Ποιος θα είναι ο επόμενος; Προφανώς η Πορτογαλία. Το 2009 παρουσίασε έλλειμμα 9,3% του ΑΕΠ της, το υψηλότερο στην Ευρωζώνη μετά την Ιρλανδία, την Ελλάδα και την Ισπανία. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να το μειώσει στο 7,3% μέσα στο τρέχον έτος, αλλά είναι αμφίβολο αν θα το επιτύχει. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Bloomberg, το 38% των επενδυτών δήλωσε πως η Πορτογαλία «μάλλον» θα κηρύξει πτώχευση.

Και μετά; Μήπως νομίζετε πως είναι ασφαλής η Ισπανία; Το δημοσιονομικό της έλλειμμα αναμένεται να φθάσει φέτος στο 9,3% και να καταγράψει το δεύτερο επίπεδο στην Ευρωζώνη. Με την οικονομία της σε στασιμότητα, μάλλον δεν θα μπορέσει να το μειώσει σημαντικά. Τα ίδια ισχύουν και για την Ιταλία. Εχει παραμείνει ώς τώρα στο απυρόβλητο επειδή κατόρθωσε να αποφύγει τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα, τουλάχιστον σε σύγκριση με τις άλλες μεσογειακές χώρες. Εχει, όμως, τεράστιο χρέος και η οικονομία της είναι σε κακή κατάσταση από τότε που υιοθέτησε το ευρώ.

Και η Γαλλία; Εχει ισχυρότερη οικονομία από πολλές περιφερειακές οικονομίες της Ευρωζώνης. Οπως, όμως, κατέδειξαν οι αντιδράσεις στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, παραμένει προσηλωμένη σε ένα παρωχημένο και δαπανηρό σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων. Θα ήταν λάθος να υποθέτει κανείς πως θα βρίσκεται για πάντα στο απυρόβλητο.  

Σε κάθε χώρα είναι διαφορετικό το εναρκτήριο λάκτισμα που προκαλεί κατάρρευση. Η βαθύτερη αιτία, όμως, είναι η ίδια. Οι οικονομίες είναι πολύ διαφορετικές για να μπορεί να τις χειρίζεται όλες μια κεντρική τράπεζα. Τα επιτόκια είναι διαρκώς λάθος για όλους. Διαφέρει μόνον ο τρόπος που εκφράζεται αυτό το λάθος. Στην Ελλάδα ήταν η δημοσιονομική κρίση. Στην Ιρλανδία η κατάρρευση των τραπεζών. Στην Ισπανία, η φούσκα των κατασκευαστικών. Στη Γερμανία ένα ιλιγγιώδες εμπορικό πλεόνασμα.

Μοναδική μόνιμη λύση είναι ο κατακερματισμός του ευρώ σε νομίσματα που μπορούν να διαχειριστούν οι χώρες. Μέχρις ότου το συνειδητοποιήσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, τα σχέδια διάσωσης απλώς θα μεταφέρουν τις επιθέσεις αλλού.