Μάγοι και προφήτες

Απο την Φωτεινή Τσαλίκογλου

Συγγραφέα και καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

O προφητικός λόγος ξανακερδίζει το χαμένο του έδαφος. Ανταποκρίνεται στην ανάγκη που υπάρχει σήμερα να πιστέψεις σε κάτι που να υπερβαίνει τα σκοτάδια και τη μιζέρια της πραγματικότητας. Οταν δεν υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ, όταν χάνεται η ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, όταν τόσο βίαια απομακρυνόμαστε από αυτό που κάποτε είχαμε κατά νου στο άκουσμα της λέξης «ζωή», τότε εύκολα ανοίγει ο δρόμος σε κάθε λογής προφήτες και μελλοντολόγους. Κερδίζουν λοιπόν αυτοί σε αξιοπιστία ενώ απονομιμοποιούνται και χάνουν την εγκυρότητά τους οι φορείς κάθε εργαλειακής ορθολογικής λογικής. Μόνο μελαγχολία και διάψευση μοιάζει να προσφέρουν οι τελευταίοι.

«Δεν είμαι ο Ρασπούτιν του Μαξίμου» είχε δηλώσει στο «Βήμα της Κυριακής» ο Ρίτσαρντ Πάρκερ, ένας από τους ξένους συμβούλους του Πρωθυπουργού, θυμίζοντας τον πανούργο «μάγο» που είχε πείσει για τις μεταφυσικές του ιδιότητες τον τσάρο και την τσαρίνα. Αξιος επίγονός του ο αστρολόγος Ρavel Globa προφητεύει σήμερα για τη ζωή του Ομπάμα αλλά και για την ακριβή ημερομηνία εξόδου από την οικονομική κρίση!

Στη χώρα μας, σε αυτήν την πολυπαθή και εκτεταμένη, κατά πώς φαίνεται, προεκλογική περίοδο δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί και επίδοξοι πολιτικοί που με κάθε μυστικότητα και διακριτικότητα επισκέπτονται τον αστρολόγο τους. Οι δημοσκόποι δεν αρκούν. Αλλωστε όσοι εξ αυτών σέβονται το επάγγελμα και την ευφυΐα τους δεν διστάζουν να επισημαίνουν την αδυναμία κάθε ασφαλούς πρόβλεψης.

Μάγοι, ψυχοερευνητές, μέντιουμ θησαυρίζουν υποσχόμενοι μια προφητεία ύπαρξης. Οι κλήσεις στα τηλέφωνα 090 για αστρολογικές συμβουλές υπερβαίνουν ορισμένες ημέρες τις 200.000 ημερησίως! Στα τηλε-πρωινάδικα από τα χείλη του αστρολόγου κρέμονται όχι μόνο μπαϊλντισμένες νοικοκυρές αλλά και απελπισμένοι άνεργοι και κατάκοποι γέροντες και αγχωμένοι έφηβοι και παραζαλισμένοι μεσόκοποι. Η επίκληση στο μαγικό έχει μια παράδοξη «δημοκρατικότητα». Δεν κοιτάζει ηλικίες, κοινωνικές τάξεις και μορφωτικό επίπεδο.

Το μέλλον, ακόμη και ως δυσοίωνο, προσφέρει ανακούφιση και παρηγορία όταν εξιχνιάζεται. Οταν όλα γύρω είναι αβέβαια και το μέλλον σκοτεινό, η προφητεία παρέχει την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Καθησυχάζεις. Δεν ατενίζεις πλέον έντρομος το άγνωστο μέλλον. Οι μάγοι καλύπτουν το κενό που δημιουργείται από την αποδυνάμωση της πίστης στις μεγάλες θρησκείες, αλλά και στις επιστημονικές και πολιτικές ιδεολογίες οι οποίες με τη σειρά τους θρυμματίζονται ως προς τις βεβαιότητές τους. 

 Ο Ιγνάσιο Ραμονέ αναφέρει την ιστορία ενός χρεοκοπημένου μικροεπενδυτή που κρεμάστηκε σε ένα δημόσιο πάρκο στη Μαδρίτη, καταγγέλλοντας τον κανιβαλισμό του συστήματος. Στο γράμμα που άφησε έλεγε πως έδωσε μια ύστατη ελπίδα στον Θεό: «Είχα κάτι σαν όραμα, ότι ο Θεός υπάρχει και ότι ίσως η μοίρα μου δεν ήταν η αυτοκτονία». Αγόρασε λοιπόν με όσα χρήματα τού είχαν απομείνει λαχεία και Λόττο. «Για να δω αν ο Θεός θα παρενέβαινε και θα με βοηθούσε να ζήσω». Αλλά ο ουρανός παρέμεινε απελπιστικά σιωπηλός, η τύχη δεν του χαμογέλασε και ο άνθρωπος στο τέλος κρεμάστηκε.

Μια παρόμοια ιστορία άραγε να είχε κατά νου ο Μαλρώ όταν πριν από χρόνια διετείνετο ότι «ο άνθρωπος του 21ου αιώνα θα είναι θρησκευόμενος ή δεν θα υπάρξει»;

Πώς να μην αυξάνονται σήμερα οι προφήτες-μάγοι; Να ζήσεις θέλεις. Να ζήσεις θέλεις να θέλεις. Εστω και εξαπατώμενος από τους εμπόρους της ελπίδας.