Κάποιοι είπαν « ΟΧΙ - Εξω όλοι!»

Του Ρούσσου Βρανά

rvranas@otenet.gr

Tις περισσότερες φορές, οι λαοί δεν γράφουν Ιστορία µε τα «Ναι» αλλά µε τα «Οχι» τους. Ενα τέτοιο «Οχι» είπε χθες η Αργεντινή στο Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Και προτίµησε να αναδιαπραγµατευτεί την αποπληρωµή του υπόλοιπου χρέους της µε τη Λέσχητου Παρισιού, που συνήθως κάνει γερό σκόντο.

Μέχρι το 2001 όλοι επαινούσαν την υποµονή της Αργεντινής, όσο αυτή υπέκυπτε στις συστάσεις του ΔΝΤ. Πεσµένη στα γόνατα, πνιγµένη από χρέη που δεν µπορούσε να ξεπληρώσει, ξεγελασµένη από διεφθαρµένες κυβερνήσεις, η χώρα αιµορροούσε από τα βαθιά δήγµατα των αρπακτικών του διεθνούς τραπεζικού κεφαλαίου, καθώς η κυβέρνηση εφάρµοζε πειθήνια ένα πρόγραµµα «µηδενικού ελλείµµατος»: σκληρή λιτότητα κατά παραγγελία του ΔΝΤ, περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, στους µισθούς και στις συντάξεις. Οµως, το ΔΝΤ έκρινε αυτές τις θυσίες ανεπαρκείς, µολονότιτις είχε ζητήσει το ίδιο. Απαίτησε κι άλλες, από µια χώρα που το 60% του αστικού πληθυσµού της είχε περάσει κάτω από το όριο της φτώχειας. Και όταν ήταν πια αδύνατον να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του, αρνήθηκε να εκταµιεύσει τοσυµφωνηθέν δάνειο. Η χώρα κατέρρευσε.

Στη δεκαετία του 1990 εφαρµόστηκε στην Αργεντινή το πιο ακραίο πείραµα νεοφιλελεύθερων µεταρρυθµίσεων. Με κατάληξη τον θάνατο του πειραµατόζωου.«Επειδή όλα τα κόµµατα εξουσίας πρότειναν τα ίδια νεοφιλελεύθερα µέτρα, ο λαός έχασε την εµπιστοσύνη του προς τους πολιτικούς του», λέει ο καθηγητής Ανταµόβσκι. «Ετσι, το 2001, ενώ η µεγάλη πλειονότητα του λαούαπέρριπτε τα µέτρα, δεν υπήρχε καµιά εναλλακτική λύση από τα κόµµατα εξουσίας για το πώς έπρεπε να κυβερνηθεί η χώρα». Και τότε ήρθε η στιγµή της εξέγερσης. Οι µεταρρυθµίσεις έφεραν µαζική ανεργία, εξαθλίωση τουλάχιστον του µισού πληθυσµού της χώρας και τέλος κατάρρευση ολόκληρου του οικονοµικού συστήµατος. Ταυτόχρονα, όπως λέει ο Εζεκιήλ Ανταµόβσκι, καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήµιο του Μπουένος Αϊρες, ξέσπασε µια κρίση αξιοπιστίας ολόκληρου του πολιτικού συστήµατος. Ηταν µια απόρριψη των µέτρων λιτότητας, αλλά και µια απόρριψη του πολιτικού συστήµατος. Το βασικό σύνθηµα του εξεγερµένου λαού ήταν «Εξω όλοι!».

Και συµπεριλάµβανε αυτό το «Εξω!» και τους πολιτικούς. «Η πιο ενδιαφέρουσα πλευρά της εξέγερσης ήταν πως τότε µεγάλα κοινωνικά κινήµατα άρχισαν να πειραµατίζονται µε νέες µορφές πολιτικής εκπροσώπησης, νέα πολιτικά συνθήµατα και προγράµµατα», συνεχίζει ο ιστορικός Ανταµόβσκι. «Και πολλές από τις προτάσεις των εξεγερµένων υιοθετήθηκαν αργότερα από τον νέο πρόεδρο της χώρας Νέστορ Κίρτσνερ».

Μια είδηση είχε περάσει απαρατήρητη τον περασµένο Απρίλιο: η πρόταση της Αργεντινής προς τους δανειστές της να επαναγοράσουν το χρέος της στο ένα τρίτοτης ονοµαστικής του αξίας. Αν αυτή είναι η πρόταση που έχει γίνει αποδεκτή από τη Λέσχη του Παρισιού, τότε οι δανειστές θα πάρουν πίσω λεφτά που θεωρούσαν χαµένα, το χρέος της χώρας θα µειωθεί κατά το ένα τρίτο και θα αποκτήσει πάλι πρόσβαση στις αγορές από τις οποίες ήταν µέχρι τώρα αποκλεισµένη.

Και όλα αυτά µε ένα απλό «Οχι».