Tου ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ
Για λόγους που έχουν να κάνουν με την ιστορία, την εξέλιξή της, την γερμανική πρόσληψή της και τις διεθνείς δεσμεύσεις της, η σημερινή Γερμανία δείχνει υπερβολική αδυναμία απέναντι στην Τουρκία και τον Ερντογάν.
Αποτελεί, δε, ιστορικό παράδοξο το πώς ολόκληρο το διεθνές σύστημα, ιδίως το δυτικό, δεν έχει αντιληφθεί έως σήμερα πως η Τουρκία δεν θα σταθεί στο πλευρό του την κρίσιμη στιγμή αν δεν εξυπηρετηθεί δικό της, μείζον, συμφέρον. Η μόνη αξία για την Τουρκία είναι ο τουρκισμός. Και το τι είναι τουρκισμός έχει φανεί επανειλημμένως στην ιστορία. Διαφαίνεται και στις ημέρες μας σε όσους λαούς έχουν την ατυχία να εμπλακούν μαζί του.
Στη διαμόρφωση του τουρκισμού και της νεοτουρκικής ιδεολογίας η Γερμανία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Γερμανός ήταν ο συνταγματάρχης Σάντερς που εκπαίδευε και καθοδηγούσε τους στρατιώτες και τους άτακτους του Κεμάλ και τους συνέστησε τα γνωστά τάγματα εξόντωσης και τη γενοκτονία σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής.
Ο τρόπος που ο Ερντογάν συμπεριφέρθηκε στην ευρωπαϊκή αποστολή πριν λίγες ημέρες επικεφαλής της οποίας ήταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήταν συνειδητή προσβολή της Ένωσης.
Ο Τούρκος πρόεδρος άφησε σύξυλη να περιμένει όρθια την κα. ντερ Λάιεν και κάθισε στον διαρρυθμισμένο χώρο με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Δεν επρόκειτο ούτε για στιγμιαίο λάθος, ούτε είχε ως κινούν αίτιο το ότι η κ. ντερ Λάιεν είναι γυναίκα. Ήταν συνειδητή πράξη ταπείνωσης. Υπεροψίας. Έστελνε σαφές μήνυμα.
Το πόσο κατώτερη των περιστάσεων είναι η ευρωπαϊκή ηγεσία φαίνεται από το γεγονός ότι ο Σαρλ Μισέλ δεν αντιλήφθηκε τίποτε από το στημένο παιχνίδι (ή δεν θέλησε να αντιληφθεί) και απόρησε πως το γεγονός της υποβάθμισης και της προσβολής δεν επέτρεψε την ανάδειξη της ουσίας της αποστολής. Ποιας ουσίας;
Της προσφοράς στον Ερντογάν, μόνο, καρότων και καμιάς επίδειξης μαστιγίου; Διότι οι γενικότητες τύπου «αν και όταν», δεν πείθουν πια κανέναν.
Για να μη σας μείνει καμιά αμφιβολία ότι το επεισόδιο ήταν στημένο, η φωτογραφία είναι αψευδής μάρτυς. Είχαμε μια επίσημη αποστολή και σε επίσημες αποστολές εφαρμόζεται το διπλωματικό πρωτόκολλο. Σε τέτοιες περιπτώσεις η συμπεριφορά αφορά τους θεσμούς και όχι τα πρόσωπα. Ούτε αυτό αντιλήφθηκε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η προβληματική ποιότητα της ηγεσίας δεν είναι, μόνο, εσωτερικό ελληνικό φαινόμενο. Αφορά ολόκληρη την Ευρώπη.
Η ευρωπαϊκή αξιοπρέπεια υποχωρεί μπροστά στο συμφέρον, όπως το αντιλαμβάνονται στη σημερινή Ευρώπη. Το περίφημο ευρωπαϊκό όραμα θόλωσε μπροστά στο σουλτανικό σαράι του Ταγίπ Ερντογάν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια οικονομική κοινότητα. Ούτε κοινότητα αξιών είναι. Διότι εάν ήταν, η πρώτη αξία που θα υπεράσπιζε είναι η ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα οποία καταπατούνται βάναυσα στην Τουρκία και για τα οποία οι ευρωπαίοι επίσημοι αναλώνονται, απλώς, σε διακηρύξεις και ευχές.
Κάνουν, μάλλον, κάτι χειρότερο. Τα εφηύραν και τα ενέταξαν στο λεξιλόγιο και την πολιτική τους για να τα χρησιμοποιούν ως εργαλείο και όχι ως αξία καθεαυτή την οποία ως ήπειρος θα έπρεπε να προωθούν διεθνώς.
Πώς μπορεί να εξηγηθεί η ευαισθησία που επιδεικνύουν για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία και την Κίνα και όχι στην Τουρκία; Ποιον, νομίζουν, ότι πείθουν;
Κατά τη γνωστή τακτική του, ο Ερντογάν διέταξε τις αρμόδιες Αρχές, συνέλαβε και φυλάκισε μερικούς απόστρατους ναυάρχους επειδή διαφοροποιήθηκαν από την επιδίωξή του να κατασκευάσει νέα διώρυγα από τη διέλευση της οποίας τα πλοία θα παρακάμπτουν τα Στενά του Βοσπόρου. Οι λόγοι, πίσω από το μεγαλόπνοο σχέδιο του Ερντογάν είναι, κυρίως, οικονομικοί. Αλλά και πολιτικοί. Αποδεσμευμένος από τις υποχρεώσεις της Σύμβασης του Μοντρέ του 1936, θα ελέγχει απολύτως τα πλοία που θα μπαίνουν και θα βγαίνουν από τον Εύξεινο Πόντο. Και αυτό θα είναι ένα ισχυρό γεωπολιτικό ατού στα χέρια του. Το ερώτημα είναι γιατί οι δυνάμεις που βλάπτονται από την επιλογή του αυτή, του επιτρέπουν να προχωρά τα σχέδιά του.
Βεβαίως, για να συσπειρώσει τους οπαδούς του μίλησε για απόπειρα πραξικοπήματος από απόστρατους ναυάρχους (πώς;).
Παρά τους βρυχηθμούς του ο Ερντογάν βρίσκεται σε υποχώρηση εν αναμονή της ανάπτυξης της νέας αμερικανικής πολιτικής. Η Ουάσιγκτον δεν θα εγκαταλείψει την Τουρκία αλλά δεν θα είναι και τόσο ευεπίφορη στα κελεύσματα της Άγκυρας.
Ο Ερντογάν θα δώσει εξετάσεις ακόμη μια φορά στη Δύση και συγκεκριμένα στην Ουάσιγκτον, εάν κλιμακωθεί η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με τη Ρωσία στο θέμα της Ουκρανίας.
Αν και η πολιτική της Άγκυρας είναι φιλική προς το Κίεβο και η στάση της στο θέμα της Κριμαίας είναι σε αντιπαράθεση με τη Μόσχα, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε εάν και πώς θα ανταποκριθεί η Τουρκία στην αμερικανική πρόσκληση να βοηθήσει.
Διότι...
τέτοια πρόσκληση, αν κλιμακωθεί η ρωσοαμερικανική αντιπαράθεση, θα υπάρξει. Και, τότε, ο Ερντογάν θα πρέπει να πάρει σαφή θέση. Ή με τις ΗΠΑ ή με τον Πούτιν. Μια επιλογή που δε θα είναι καθόλου εύκολη για το Τούρκο πρόεδρο.
Για την τοποθέτησή του στο δίλημμα αυτό, ο Ερντογάν θα ζητήσει ανταλλάγματα. Και δεν αποκλείεται τα αιτήματά του να έρχονται σε αντίθεση με τα ελληνικά συμφέροντα.
Και εδώ είναι ένα κρίσιμο σημείο στο οποίο θα δοκιμαστεί και η ελληνική διπλωματία.
Η εβδομάδα που πέρασε σημαδεύτηκε και από το ταξίδι του Μητσοτάκη στη Λιβύη, μια επίσκεψη που έγινε σε θετικό κλίμα χωρίς, όμως, καμιά πρόοδο στο επίμαχο θέμα του τουρκολιβυκού συμφώνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου