"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Τα καλάθια και τα κεράσια

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΡΠΕΤΟΠΟΥΛΟΥ

 Κοιτούσα  τις αντιδράσεις των ευρωπαϊκών εφημερίδων για την πρωτοβουλία των δώδεκα μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων να δημιουργήσουν αυγουστιάτικα την δική τους Ευρωπαϊκή Σουπερλίγκα.  

Δεν είναι ίδιες. 

Οι Γάλλοι είναι επιθετικοί, («Προδότες» έγραφε η Équipe). Καταγγελτικοί και αποκαλυπτικοί οι Αγγλοι (η Sun φώναζε «διώξτε τους», ενώ η Ιndependent έβλεπε «μπάσιμο των Αμερικάνων στο ποδόσφαιρο»). Πιο προσεχτικοί οι Ιταλοί και οι Ισπανοί, που περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Καλά κάνουν. Το «όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι» ισχύει και δεν ισχύει. Εδώ υπάρχουν σίγουρα καλάθια μεγάλα. Και εταιρίες που περιμένουν κεράσια.  

Οποιος αναρωτιέται τι θα γίνει τελικά πρέπει απλά να θυμάται ένα βασικό αξίωμα που ισχύει στο ποδόσφαιρο και στα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα (κι όχι μόνο): για να βρεις τη λύση «δες και ακολούθησε τα χρήματα». 

Οι 12 της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Σουπερλίγκας μοιάζει να είχαν βρει την απαραίτητη χρηματοδότηση. Η αμερικανική JP Morgan, εδώ κι ένα χρόνο συγκεντρώνει επενδυτικά κεφάλαια. Στους δώδεκα ιδρυτές λέγεται ότι εγγυάται 6 δισεκατομμυρίων ευρώ μπόνους εκκίνησης και άλλα 3,5 για υποδομές!  

Η δομή της (παρολίγον) Λίγκας θυμίζει αυτή του NBA: οι ιδρυτές θα αποφασίσουν τα πάντα – κυρίως τη διανομή των χρημάτων. Είναι τόσα πολλά ώστε η πιθανότητα να βρεθούν άλλες οκτώ ομάδες για να προκύψει ένα πρωτάθλημα είκοσι ομάδων φάνταζε τεράστια. Λέγεται ότι υπήρχαν τρεις που είχαν ήδη συμφωνήσει. Ειχε κυκλοφόρησει και το φορμάτ της νέας διοργάνωσης: δυο όμιλοι των δέκα ομάδων κτλ κτλ.

Στα έγγραφα της αρχικής συμφωνίας που εμφανίστηκαν σε σοβαρές εφημερίδες (στους Financial Times και στους New York Times κυρίως) οι δώδεκα ιδρυτικοί σύλλογοι φαίνονταν να έχουν εγγυημένα έσοδα από 150 έως 350 εκατομμύρια ευρώ: για να γίνει κατανοητή η διαφορά με τα όσα ισχύουν στο Τσάμπιονς λιγκ, ο νικητής του Τσάμπιονς λιγκ φέτος θα πάρει περίπου 100 – ίσως και λιγότερα! Στην περίπτωση του νέου φορέα μιλάμε για χρήματα που η κάθε ομάδα θα έπαιρνε για τη συμμετοχή της. Σε αυτά εκτιμάται ότι θα έπρπε να προστεθούν έσοδα από χορηγούς,  τηλεοπτικές πλατφόρμες, merchandising κτλ.  

Στη δημιουργία του νέου φορέα κυριαρχησε η αμερικάνικη λογική: όλα μπαίνουν στον ίδιο κουμπαρά! 

Οσοι είχαν μελετήσει το σχέδιο λένε ότι κάθε σύλλογος αποκλείονταν να πάρει λιγότερα από 260 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τα επόμενα πέντε χρόνια! Ο κύκλος εργασιών της Γιουβέντους και της Ίντερ το 2020 ήταν 570 και 424 εκατομμύρια αντίστοιχα: οι ομάδες αυτές μπορούσαν να  καλύψουν πάνω από το 50% των εσόδων τους μόνο από αυτά τα εγγυημένα έσοδα της Ευρωπαϊκής Σουπερλίγκας. Στα οποία δεν υπολογίζονται έσοδα από γηπεδικές εισπράξεις, έσοδα από το πρωτάθλημα, έσοδα από φιλικά  κτλ.

Η πρόθεση των συλλόγων αυτών ήταν να συνεχίσουν να παίζουν και στις εθνικές τους διοργανώσεις: η Γιουβέντους, που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο έβγαλε  ανακοίνωση για να καθησυχάσει τους μετόχους της ότι δεν θα έφευγε από το Καμπιονάτο. 

Αυτή την πρόθεση την γνώριζαν η UEFA, η FIFA, οι εθνικές  ομοσπονδίες στις οποίες οι ομάδες ανήκουν και φυσικά οι λίγκες. Όλοι έχτισαν την άμυνά τους απειλώντας τις ομάδες με αποκλεισμούς ()

Όσο δύσκολο θα ήταν για την Ρεάλ, την Μπαρτσελόνα και την Ατλέτικο Μαδρίτης να φύγουν από το ισπανικό πρωτάθλημα άλλο τόσο δύσκολο θα ήταν και για τις άλλες ομάδες να τις διώξουν: χωρίς αυτές εμπορικά το πρωτάθλημα θα καταρρεύσει. Κι όσο εύκολο είναι για την UEFA να μιλάει για αποκλεισμούς παικτών από τις Εθνικές ομάδες, τόσο δύσκολο είναι αυτές να γίνουν πράξη. Κι ο Μέσι θέλει να παίξει στο μουντιάλ, αλλά και το μουντιάλ έχει ανάγκη το Μέσι. Το Σωματείο των Ποδοσφαιριστών, η γνωστή μας FIFPro καταδίκασε τις αποσχιστικές τάσεις των 12, αλλά είπε ότι το δικαίωμα των παικτών να παίζουν στις Εθνικές είναι ιερό.

Γιατί δώδεκα ομάδες να κηρύξουν τον πόλεμο στον κόσμο ολόκληρο; 

Υπάρχουν δύο επιχειρηματικά πλεονεκτήματα, που τους έπεισαν ότι έπρεπε να το προσπαθήσουν

Το πρώτο είναι η πεποίθηση ότι η άμεση διαχείριση των χρημάτων από τους ίδιους θα μεγάλωνε τα έσοδα από τις τηλεοπτικές πλατφόρμες: τα κανάλια θα είχαν ματς μεγάλου ενδιαφέροντος ολόκληρη τη χρονιά και για αυτά θα πληρωναν

Το δεύτερο έχει να κάνει με την οικονομική  ασφάλεια: η πανδημία στέρησε βεβαιότητες και μεγάλωσε τις ζημιές των πλουσιότερων.  Είναι πολύ σημαντικό να έχεις τέτοιου είδους σταθερά έσοδα κάθε χρόνο χωρίς να διακινδυνεύεις ότι μια κακή χρονιά στο πρωτάθλημά θα σε τσακίσει για χρόνια. Η Γιουβέντους, με κλειστό το γήπεδό της, που της έφερνε στο ταμείο το 35% των εσόδων της, γράφει ζημιές της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Κι έχει 300 εκατ ευρώ που την περιμένουν. Πώς να πει όχι;

Το πραγματικό ερωτηματικό στην ιστορία,  είναι να μάθουμε αν τα χρήματα που εγγυήθηκε η JP Morgan υπήρχαν ήδη ή έπρέπε να βρεθούν: πολλές φορές αυτού του είδους τα τραπεζικά ιδρύματα βασίζουν τα σχέδια τους σε εκτιμήσεις – αγαπάνε το ρίσκο της επένδυσης. Θα χε ενδιαφέρον να μαθαίναμε πως πίστευαν θα βγάλουν χρήματα όσοι θα  χρηματοδοτούσαν το σχέδιο. (...)

Φυσικά στην όλη ιστορία τοποθετήθηκαν αμέσως και πολλοί άλλοι. Οπαδοί έσκιζαν τα διαρκείας. Παλιοί ποδοσφαιριστές όπως ο Νέβιλ, ο Καντονά, ο Λίνεκερ είπαν ωραίες ατάκες εισπράττοντας χειροκροτήματα. Πρωθυπουργοί όπως ο Μακρόν κι ο Μπόρις Τζόνσον πήραν θέση εναντίον του εγχειρήματος

Όλα αυτά είναι ωραία: αλλά και βαθιά υποκριτικά. Για να κατηγορήσεις τις ομάδες γιατί επιδιώκουν υπερεισπράξεις πρέπει να είσαι εναντίον των μεγάλων μεταγραφών, των ακριβών γηπέδων, των χορηγικών συμφωνιών. Δεν μπορεί να πανηγυρίζεις για τις σπατάλες και να καταγγέλλεις τις εισπράξεις. Αν ως ποδοσφαιριστής έβγαλες του κόσμου τα χρήματα από τα συμβόλαιά σου, είναι δύσκολο να κουνάς το δάχτυλο, εκτός αν πιστεύεις πως πρέπει να πληρώνεσαι εκατομμύρια περισσότερα από γιατρούς γιατί είσαι καλός με μια μπάλα στα πόδια. Η λογική του «τα φέρνεις, τα παίρνεις» δεν μπορεί να ισχύει για σένα αλλά όχι για τις ποδοσφαιρικές εταιρίες.  

Και η UEFA που χρόνια τώρα δεν κάνει άλλο από το να διευκολύνει (και να μοιράζει χρήμα) στους μεγάλους συλλόγους (με εγγυημένες θέσεις σε ομίλους, βολικές κληρώσεις, κατάργηση των προκριματικών κτλ) μάλλον κομμάτι αργά θυμήθηκε...

 

 «το όνειρο κάθε ομάδας να φτάσει σε μια διάκριση» για τον οποίο μιλά ο πρόεδρός της. 

Η ερώτηση είναι αν αυτό που οι ομάδες θέλουν είναι νόμιμο. Η ηθική είναι θέμα του καθενός.

Δεν θέλω να αλλάξουν οι διοργανώσεις, ελπίζω να μην υπάρχουν διασπάσεις και προφανώς είμαι ενάντια στη δημιουργία κάθε είδους λίγκας που βασίζεται μόνο σε οικονομικά κριτήρια, δηλαδή στην απληστία. 

Αλλά απεχθάνομαι και τους υποκριτές. 

Από τη στιγμή που το ποδόσφαιρο έγινε βιομηχανία θεάματος ο σκοπός είναι το κέρδος: όποιος εισπράττει και επενδύει κερδίζει. Όχι τώρα. Τα τελευταία εκατό χρόνια τουλάχιστον…   



Δεν υπάρχουν σχόλια: