Γράφει η Συντακτική Ομάδα του Bloomberg View
Στο δημοψήφισμα της Κυριακής, οι Ιταλοί
καλούνται να αποφασίσουν για δύο πράγματα.
Το πρώτο είναι το ερώτημα που
θα αναγράφεται στο χαρτί –εάν στηρίζουν την πρόταση του πρωθυπουργού
Matteo Renzi για συνταγματική μεταρρύθμιση.
Το δεύτερο είναι εάν θέλουν ο
Renzi, ο οποίος έχει μετατρέψει το δημοψήφισμα σε ψήφο εμπιστοσύνης, να
παραμείνει στην εξουσία.
Η απάντηση και στα δύο ερωτήματα θα πρέπει να
είναι "ναι".
Αρχικά, πρέπει να αναλογιστεί κανείς τα
οφέλη της συνταγματικής μεταρρύθμισης.
Το σχέδιο του Renzi είναι
περίπλοκο και ο ίδιος δεν το έχει εξηγήσει καλά, ωστόσο η ανάγκη για
αλλαγή είναι σαφής. Εδώ και χρόνια, η Ιταλία μαστίζεται από τη χρόνια
αδυναμία της να εφαρμόσει ένα διατηρήσιμο και συνεκτικό πρόγραμμα
πολιτικής. Οι συνταγματικές αλλαγές θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση του
προβλήματος αυτού, κυρίως περιορίζοντας το ρόλο της Γερουσίας (σήμερα
χαίρει ίσης εξουσίας με τη Βουλή των Αντιπροσώπων) αλλά και
μετατοπίζοντας αρμοδιότητες από τις τοπικές αρχές στην κεντρική
διοίκηση. Το καθαρό αποτέλεσμα θα είναι η παραχώρηση περισσότερης
εξουσίας στην κεντρική κυβέρνηση.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η
συνταγματική μεταρρύθμιση είναι τραβηγμένη. Ιδιαίτερα εάν συνδυαστεί με
τις πρόσφατες αλλαγές στον εκλογικό νόμο, εξηγούν, η μεταρρύθμιση θα
υπονομεύσει τους απαραίτητους ελέγχους και εξισορροπήσεις.
Κατά τα
ιταλικά πρότυπα, μοιάζει πράγματι ακραία, αλλά όχι σε σύγκριση με άλλες
χώρες. Η φύση του δικαμεραλισμού που χρησιμοποιεί σήμερα η Ιταλία είναι
το παράδοξο. Σε άλλες χώρες της Ευρώπης, είθισται το δεύτερο σώμα να
έχει επικουρικό ρόλο. Η κατηγορία ότι με τη μεταρρύθμιση η εκτελεστική
εξουσία θα αποκτήσει υπερεξουσία είναι λανθασμένη. Οι νέες συνθήκες θα
μοιάζουν πιο πολύ με αυτές της Βρετανίας και της Γερμανίας –όχι και τόσο
αντιδημοκρατικές.
Τι θα γίνει, όμως, με τον Renzi;
Έκανε
λάθος να αναγάγει το δημοψήφισμα σε ψήφο εμπιστοσύνης (μια θέση που
τελευταία εκφράζει πιο ήπια).
Πολλοί ψηφοφόροι, εάν δεχτούμε ότι οι
δημοσκοπήσεις παρέχουν μια εικόνα της πραγματικότητας, απεχθάνονται
αυτού του είδους την πίεση. Ωστόσο, ο Renzi, ως μετριοπαθής πολιτικός
και αξιόπιστος οικονομικός μεταρρυθμιστής, παραμένει η καλύτερη επιλογή
της χώρας.
Η πιο αληθοφανής, βραχυπρόθεσμη
εναλλακτική δεν είναι και τόσο ελκυστική:
Μια υπηρεσιακή κυβέρνηση που
δεν θα χει την πραγματική εντολή του λαού.
Το χειρότερο σενάριο είναι
τρομακτικό:
Εκλογές που θα έφερναν στην εξουσία το λαϊκιστικό Κίνημα
Πέντε Αστέρων του Beppe Grillo.
O Grillo προτείνει την επανεθνικοποίηση
των ιταλικών τραπεζών, την αποχώρηση της Ιταλίας αυτό το ευρωσύστημα και
άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες που στρέφονται κατά του καπιταλισμού. Όχι
ακριβώς αυτό που χρειάζεται η Ιταλία ή η Ευρώπη.
Κατά κάποιο τρόπο, η προοπτική του
κινήματος του Grillo είναι ομολογουμένως ένα επιχείρημα κατά της
συνταγματικής μεταρρύθμισης του Renzi. Εάν η λαϊκιστική αυτή "εξέγερση"
έπαιρνε ποτέ την εξουσία, οι αποτελεσματικοί έλεγχοι και εξισορροπήσεις
θα αποδεικνύονταν πολύτιμοι. Συνεπώς, παρότι ένα "όχι" στο δημοψήφισμα
θα ήταν νίκη για τον Grillo, μοιάζει πιο ασφαλές να διατηρηθεί ένα
σύστημα που θα τον δυσκόλευε. Κανείς μπορεί να διακρίνει εύκολα το
δίλημμα –αλλά θυμηθείτε πως το δυσλειτουργικό σύστημα πολιτικής είναι ο
λόγος που ο Grillo έφτασε τόσο μακριά. Η καλύτερη θεραπεία για τον
αδίστακτο λαϊκισμό είναι η καλύτερη διακυβέρνηση, ενώ η διαρκής παράλυση
είναι μια φιλοδοξία που δεν αξίζει σε μια οικονομία που θα μπορούσε να
είναι μια από τις πιο ζωηρές στην Ευρώπη.
Η δημοτικότητα του Renzi έχει
εξασθενίσει και η τακτική του στο δημοψήφισμα δεν τον βοηθά.
Δυστυχώς,
είναι πολύ πιθανό να ηττηθεί την Κυριακή.
Εάν οι Ιταλοί είναι συνετοί,
δεν θα επιτρέψουν να συμβεί κάτι τέτοιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου