ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η αυταπάτη της εξουσίας

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Tης ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ

H ελληνική δημοσιογραφία στριμώχνεται τις τελευταίες ημέρες ανάμεσα σε άκρα. Από την απόλυτη γελοιοποίηση στην ηρωποίηση. Από εκπροσώπους του επαγγέλματος που αποτελούν την επιτομή της Ελλάδας της χρεοκοπίας έως άλλους που κάνουν (ή δηλώνουν ή νομίζουν ότι κάνουν) τη δουλειά τους με πάθος. Η συνέπεια, η αντικειμενικότητα και η ψυχραιμία, μοιάζει να περιθωριοποιείται ως αξία εκτός κλίματος στην εποχή που διανύουμε. Κι από κοντά η κρατική τηλεόραση να δίνει ανορθόδοξα μαθήματα ελευθεροτυπίας.

Ο κλάδος μας -έχει ήδη γραφτεί- φέρει μερίδιο ευθύνης για τις στρεβλώσεις, τη διαπλοκή, τον χωρίς όρια λαϊκισμό και την προκλητικά ανεύθυνη δημαγωγία.

Με ένα συνδικαλιστικό όργανο (ΕΣΗΕΑ) που δυσκολευόταν πολύ (αν δεν απέτυχε πλήρως) να διαμορφώσει κανόνες δεοντολογίας, ξιφουλκώντας συνήθως για να κατοχυρώσει προνόμια, παρακάμπτοντας υποχρεώσεις.

Οι ιστορίες που, κατά καιρούς, κυκλοφορούσαν ευρέως με πρωταγωνιστές δημοσιογράφους και τις ιδιότυπες σχέσεις τους με την εξουσία, το χρήμα και την ανομία, έχουν ήδη αποδώσει καρπούς: η πληροφορία λειτουργεί πλέον ως πρόπλασμα για την κατασκευή κακεντρεχών, ματαιόδοξων ή απλώς διεστραμμένων μυθευμάτων. Εκκρεμείς υποθέσεις. Η αλήθεια ουδέποτε αποκαταστάθηκε, καθώς η Δικαιοσύνη ουδέποτε παρενέβη για να αποδώσει ευθύνες, να καταλογίσει ενοχή, να τιμωρήσει. Το άνθος του κακού αποδίδει, κι αυτό σήμερα, τους δικούς του καρπούς.

Η επωνυμία, η αναγνωρισιμότητα, η αυταπάτη εξουσίας, ενίοτε τρελαίνει. Από κοντά και το κοινό που επικροτεί: «πέστα μεγάλε». Ο «μεγάλος» αναλαμβάνει δράση, με το αζημίωτο φυσικά, θεωρώντας ότι όποιος τον αντιμάχεται απλώς συνωμοτεί εναντίον του.

Το κόσμιο εξορίστηκε ως (μικρο)αστικός καθωσπρεπισμός, η απόσταση από τα γεγονότα ως ξενέρωτη ματιά που δεν πουλάει, η υπευθυνότητα ως δειλία. Το trash βαφτίστηκε κατά περίσταση αιρετικό, προβλήθηκε ως ανεξάρτητη δημοσιογραφία, βρήκε στέγη σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συχνότητες.

Και τώρα; 

Τώρα η ζούγκλα γενικεύτηκε, η φούσκα ξεφουσκώνει, η ανεργία σαρώνει, το επάγγελμα μετασχηματίζεται σε κάτι άλλο (αδιαμόρφωτο ακόμη), η κοινωνία παγωμένη, ασυνάρτητη, έμφοβη, με διασαλευμένο κριτήριο, εξακολουθεί να τρέφεται με βολικά επιχειρήματα και εύκολους στόχους (το Μνημόνιο, οι Γερμανοί, κ.ο.κ). 

Ή μήπως όχι; Μήπως ζούμε τους σπασμούς της γελοιότητας που αποσύρεται «ηρωικώς» και πομπωδώς; 

Μήπως μέσα στη βοή και στο ανακάτεμα πιάνει, όλο και περισσότερο, τόπο η φράση του μεγάλου βάρδου, που βάζει στο στόμα του Ιούλιου Καίσαρα: «Το σφάλμα, Βρούτε, είναι στον εαυτό μας, όχι στ’ άστρα μας».