Απόφαση-σοκ για το Δημόσιο

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΥΛΩΝΙΤΗ

Σε χρονικό βάθος 5 ετών (αντί των 2 που ισχύουν από το 1969) θα πρέπει να ικανοποιεί το Δημόσιο τις οικονομικές αξιώσεις υπαλλήλων σε βάρος του (για μισθούς, επιδόματα, κάθε είδους αποζημιώσεις κ.λπ.), καθώς η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με απόφαση-σταθμό έκρινε αντισυνταγματικό το κρατικό προνόμιο της διετούς μόλις παραγραφής.

Η δικαστική απόφαση-ανάσα για χιλιάδες εργαζομένους στον δημόσιο τομέα και όχι μόνο αναμένεται να λειτουργήσει ως βραδυφλεγής βόμβα, αφού το κράτος δεν θα μπορεί στις δεκάδες χιλιάδες εκκρεμείς στα διοικητικά δικαστήρια σχετικές δίκες να «κρυφτεί» πίσω από τη σύντομη παραγραφή και θα υποχρεωθεί σε καταβολή μεγαλύτερων (υπερδιπλάσιων) ποσών.

Το ζήτημα παραπέμπεται για οριστική επίλυση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο υπό την προεδρία του προέδρου ΣτΕ Π. Πικραμμένου, καθώς υπάρχει διάσταση απόψεων με τον Αρειο Πάγο, που από το 1983 έχει κρίνει συνταγματική την προνομιακή για το Δημόσιο παραγραφή. Με τον Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού που καταρτίσθηκε επί δικτατορίας (ΝΔ 321/1969) θεσπίστηκε σύντομη 2ετής παραγραφή των αξιώσεων που μπορεί να είχαν από το Δημόσιο υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου (από μόνιμοι μέχρι συμβασιούχοι) για καθυστερούμενες αποδοχές, άλλου είδους απολαβές, αποζημιώσεις από αδικαιολόγητο πλουτισμό.

Με την απόφαση-σοκ για το Δημόσιο, το καθεστώς αυτό ανατρέπεται, αφού η Ολομέλεια ΣτΕ, ακολουθώντας τις νομολογιακές τάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κατά των κρατικών προνομίων, έκρινε με μεγάλη πλειοψηφία (20-9) ότι η μόλις 2ετής παραγραφή παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της ισότητας, είναι ανίσχυρη και πρέπει να εφαρμόζεται για όλες τις σχετικές απαιτήσεις κατά του Δημοσίου η 5ετής παραγραφή.

Η Ολομέλεια ΣτΕ έκρινε (954/11) ότι είναι αντισυνταγματική η βραχύχρονη παραγραφή και δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την ανάγκη ταχείας εκκαθάρισης των σχετικών αξιώσεων -όπως ισχυρίζεται το Δημόσιο- για να τηρείται η δημοσιονομική τάξη και να μην ανατρέπονται δεδομένα με βάση τα οποία καταρτίστηκε ο προϋπολογισμός. Κατά την Ολομέλεια, η 2ετής παραγραφή δημιουργεί ανισότητες και είναι αδικαιολόγητη, αφού το Δημόσιο «εξοπλίζεται» με 5ετή παραγραφή στις δικές του αξιώσεις σε βάρος τρίτων, ενώ η 5ετής παραγραφή ισχύει και σε άλλες υποθέσεις αγωγών αποζημίωσης, όπου επίσης θα υπήρχε ανάγκη ταχείας εκκαθάρισης.

Η μειοψηφία

Συνταγματική έκριναν τη 2ετή παραγραφή 9 μέλη του ΣτΕ υπό τον προεδρεύοντα Μ. Βροντάκη, θεωρώντας τη δικαιολογημένη, γιατί η διατήρηση οικονομικών εκκρεμοτήτων επί μακρόν επιβαρύνει με βλαπτικό τρόπο το κράτος, δημιουργεί προβλήματα στον σχεδιασμό, τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης για την πρόβλεψη δαπανών κατά την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού. Κατά τη μειοψηφία είναι αναγκαίο να εκκαθαρίζονται γρήγορα οι εκκρεμότητες από σχετικές οικονομικές αξιώσεις, για να μην αιφνιδιάζεται το Δημόσιο με ανατροπή των οικονομικών δεδομένων ύστερα από μακρό διάστημα.

ΕΘΝΟΣ