Του ΝΙΚΟΛΑ ΖΗΡΓΑΝΟΥ
Τέλη 1945, η αυτοκρατορία της Ιαπωνίας έβγαινε κατεστραμμένη από τις στάχτες του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, ηττημένη από τις αμερικανικές πυρηνικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Η αυτοκρατορία διαλύθηκε, περιορίστηκε στο νησιωτικό σύμπλεγμα, χάνοντας τις αποικίες της, και η χώρα τέθηκε υπό αμερικανική στρατιωτική κατοχή. Ενας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους το Τόκιο ξεκίνησε τον πόλεμο ήταν η ανάγκη της Ιαπωνίας για πρώτες ύλες και ενέργεια, φυσικούς πόρους των οποίων το νησιωτικό σύμπλεγμα στερείται σχεδόν εντελώς. Αυτός ήταν κι ένας από τους πολλούς παράγοντες που συνετέλεσαν και στην ήττα. Απέναντι σε αυτό το στρατηγικό έλειμμα πρώτων υλών και ενέργειας, το μεταπολεμικό Τόκιο αναζήτησε διέξοδο σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασιζόταν πολιτικά στη στενή συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και οικονομικά σε δύο πυλώνες: την ανάπτυξη τεχνολογίας αιχμής και τη χρήση πυρηνικής ενέργειας για φτηνή ηλεκτροπαραγωγή. Μέσα σε μια δεκαετία, η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου αναγεννήθηκε μέσα από τις στάχτες της και έγινε η δεύτερη οικονομία του πλανήτη.
Το ιαπωνικό πυρηνικό πρόγραμμα ερχόταν σε ευθεία αντίθεση με την εμπειρία του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα, όμως όλες οι κυβερνήσεις κατάφεραν να αποσυνδέσουν τη χρήση των πυρηνικών όπλων από την «ειρηνική» χρήση της πυρηνικής ενέργειας, με βασικό επιχείρημα την τεχνολογική ανωτερότητα των Ιαπώνων, παράγοντα που υποτίθεται περιόριζε σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρού δυστυχήματος. Οι ανιμιστές Ιάπωνες θεοποίησαν την τεχνολογία σαν να ήταν ανθισμένο λουλούδι στους πρόποδες του Φουτζιγιάμα. Ηταν μια ύβρις απέναντι στη φύση.
Η απαρχή του ιαπωνικού πυρηνικού προγράμματος βρίσκεται στον λόγο που εκφώνησε ο αμερικανός πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 8 Δεκεμβρίου 1953. Είχε τίτλο «Ατομική ενέργεια για την ειρήνη» και ήταν μια τοποθέτηση που αποσκοπούσε στον κατευνασμό των ευρωπαϊκών ανησυχιών για το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν ξανά οι Ηνωμένες Πολιτείες τα πυρηνικά τους όπλα, αυτή τη φορά κατά των Σοβιετικών.
Ο Αϊζενχάουερ είπε τότε ότι η χώρα του πιστεύει στην αξία της ειρήνης και στην ειρηνική χρήση της ατομικής ενέργειας και δεσμεύτηκε να βοηθήσει άλλες χώρες να αναπτύξουν αυτή την τεχνολογία. Οι δύο πρώτες χώρες που κατασκεύασαν πειραματικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες με αμερικανική βοήθεια ήταν το... Ιράν (του σάχη) και το μοναρχικό Ιράκ. Η ιστορία εκδικείται. Το 1954, η Ιαπωνία έγινε η τρίτη εκλεκτή που άρχισε να κατασκευάζει πυρηνικό εργοστάσιο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την πλήρη υποστήριξη της Ουάσιγκτον.
Ηταν η εποχή του πολέμου της Κορέας και η Ιαπωνία χρησίμευε όχι μόνο ως βάση επιχειρήσεων των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων αλλά και ως βασικός προμηθευτής εξοπλισμού και επιμελητείας. Ο πόλεμος αυτός πυροδότησε τεράστια ανάπτυξη της βιομηχανίας, της τεχνολογίας και των εξαγωγών αλλά και ξέφρενη αύξηση των αναγκών σε ενέργεια. Εκείνη την εποχή τα γιαπωνέζικα ορυχεία στέρευαν από κάρβουνο και η μόνη διέξοδος ήταν οι αθρόες εισαγωγές πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή. Η πυρηνική ενέργεια φάνταζε τότε ως ελκυστική εναλλακτική λύση.
Ο πρώτος πειραματικός αντιδραστήρας κατασκευάστηκε με βρετανική τεχνολογία και ο πρώτος εμπορικός σταθμός τέθηκε σε λειτουργία το 1966. Το 1971 τέθηκε σε λειτουργία ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής Φουκουσίμα 1, ο ίδιος σταθμός που σήμερα απειλεί να καλύψει την περιοχή με πυρηνικό νεκροσάβανο. Ακολούθησε «τσουνάμι» κατασκευής σταθμών, και το 1973, μετά την πετρελαϊκή κρίση, την αλματώδη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και τη χρήση του ως πολιτικού όπλου από τις αραβικές χώρες, η ανάπτυξη ειρηνικών εφαρμογών της πυρηνικής ενέργειας έγινε επίσημο κρατικό δόγμα και στρατηγική προτεραιότητα.
Η συντριπτική πλειονότητα των συμβολαίων κλείστηκε με αμερικανικές εταιρείες του πανίσχυρου πυρηνικού λόμπι με κυρίαρχες τις Westinghouse και General Electric. Σήμερα λειτουργούν 54 αντιδραστήρες σε όλη τη χώρα και καλύπτουν το 34,5% των αναγκών της ηλεκτρικής ενέργειας. Το ποσοστό ήταν προγραμματισμένο να ανέβει πάνω από το 40% το 2017, με την προσθήκη νέων σταθμών στο σύστημα. Τώρα όλα αυτά είναι στον αέρα. Εναν αέρα γεμάτο φόβο και αβεβαιότητα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου