"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Mας σπρώχνουν σε έξοδο από το ευρώ

Της ΚΟΡΙΝΑΣ ΣΑΜΑΡΚΟΥ

Αναδιάρθρωση χρέους ή επιστροφή στη δραχμή προτείνουν μερικοί από τους εγκυρότερους οικονομικούς σχολιαστές ως λύση στο αδιέξοδο της ελληνικής κρίσης. Τόσο στην περίπτωση της Ελλάδας όσο και σε εκείνη της Ιρλανδίας, δεν άργησε να φανεί ότι τα πακέτα διάσωσης με τη συνταγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν «δουλεύουν». Και την ώρα που οι πιο ψύχραιμες φωνές της Ευρωζώνης επιμένουν ότι μοναδική λύση για την αντιμετώπιση του κινδύνου είναι η έκδοση ευρωομολόγων, σχολιαστές από τον αγγλοσαξονικό κόσμο αρχίζουν να κάνουν λόγο για τη διάσπαση του ευρώ. 

Δημοσίευμα του Economist έδινε λύσεις για τη διευθέτηση των πρακτικών ζητημάτων που ενέχει ένα δύσκολο εγχείρημα όπως η μετάβαση μιας χώρας από το ευρώ στο εθνικό της νόμισμα. Το δρόμο δείχνει, σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Αργεντινή. Το καλοκαίρι του 2001, λίγους μήνες πριν σπάσει η σταθερή ισοτιμία του αργεντίνικου πέσο με το δολάριο, η κυβέρνηση της χώρας άρχισε να διανέμει ένα δεύτερο, εσωτερικό νόμισμα, το πατακόν. Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ελλάδα ή η Ιρλανδία θα δελεάζονταν να ακολουθήσουν το δρόμο του Μπουένος Άιρες, γράφει ο Economist.

NOURIEL ROUBINI
«Δραχμή ή αναδιάρθρωση οι μόνες λύσεις»
Η έξοδος από την Ευρωζώνη και η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος ή η αναδιάρθρωση του χρέους είναι οι μοναδικές λύσεις για την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Nouriel Roubini. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, που έγινε πραγματικός σταρ προβλέποντας εύστοχα την κρίση του 2008, βρέθηκε στην Αθήνα την τελευταία εβδομάδα, όπου είχε την ευκαιρία να εκθέσει τις απόψεις του για την ελληνική οικονομία στον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου.Η έξοδος από την Ευρωζώνη δεν είναι μία εφικτή λύση για την Ελλάδα, παραδέχτηκε, καθώς κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν και την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, μοναδική εναλλακτική λύση που απομένει είναι η αναδιάρθρωση του χρέους.

MOHAMED EL ARIAN
«Έξοδος από το ευρώ την ερχόμενη πενταετία»
Κάποιες από τις αδύναμες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα αποχωρήσουν από το ευρώ επόμενα πέντε χρόνια, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Pimco, της εταιρείας που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο fund ομολόγων του κόσμου. Ο διαχειριστής «φωτογράφιζε» την Ελλάδα, καθώς όπως έχει δηλώσει «η διάσωση της χώρας δεν δουλεύει». Πρόκειται για έναν από τους ισχυρότερους άνδρες της παγκόσμιας αγοράς ομολόγων, ο οποίος έπαιξε το δικό του ρόλο στην ελληνική κρίση. Η επιμονή του να μην αγοράζει ελληνικά ομόλογα όταν η Αθήνα έκανε τις τελευταίες της προσπάθειες να προσεγγίσει ξένους επενδυτές, συνέβαλε στον αποκλεισμό της χώρας από τις χρηματαγορές.

WILLEM BUITER
«DE FACTO Χρεοκοπημένη είναι η Ελλάδα»
«Η Ελλάδα είναι de facto χρεοκοπημένη», δηλώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citi και πρώην αξιωματούχος της Τράπεζας της Αγγλίας, Willem Buiter. Ο οίκος θεωρεί ότι η χώρα δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων ούτε καν το 2013, γι’ αυτό και χαρακτηρίζει την αναδιάρθρωση του χρέους «ευδιάκριτη πιθανότητα». Πάντως, ο Buiter αναγνωρίζει ότι η απόφαση για την αναδιάρθρωση είναι κυρίως πολιτική και θα ληφθεί με κριτήρια που δεν θα περιοριστούν στη διατηρησιμότητα του χρέους της Ελλάδας. Όταν τελικά γίνει η αναδιάρθρωση, αυτή θα πλήξει κυρίως τις ελληνικές τράπεζες, εκτιμά ο οίκος, καθώς έως τότε οι ξένοι επενδυτές θα έχουν σε μεγάλο βαθμό αποχωρήσει από τα ομόλογα.

HANS WERNER SINN
«Λιγότερο κακή η λύση της δραχμής»
Η επιστροφή στη δραχμή είναι η λιγότερο άσχημη επιλογή που έχει στη διάθεσή της η Ελλάδα, έχει ισχυριστεί ο Hans-Werner Sinn, πρόεδρος του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου Ifo. Η χώρα αδυνατεί να αποπληρώσει το χρέος της, όπως έχει πει. «Η πολιτική της αναγκαστικής εσωτερικής υποτίμησης, του αποπληθωρισμού και της ύφεσης ενέχει τον κίνδυνο να οδηγηθεί η Ελλάδα στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου. Είναι αδύνατο να μειώσει κανείς τους μισθούς κατά 30% χωρίς σοβαρές κοινωνικές ταραχές. Όλες οι εναλλακτικές λύσεις είναι τρομερές, αλλά η λιγότερο τρομερή είναι η έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη, ακόμα και εάν αυτό σκοτώσει τις ελληνικές τράπεζες», εξήγησε ο οικονομολόγος.

DOM. LOMBARDI
«Η Ευρωζώνη θα ξεφορτωθεί τους αδύναμους»
Η Ευρωζώνη θα «ξεφορτωθεί» τους αδύναμους κρίκους όπως η Ελλάδα, ισχυρίζεται ο Domenico Lombardi, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ και σημερινός πρόεδρος του Oxford Institute for Economic Policy. Η λύση που δίνεται στην κρίση χρέους, πρώτα με το πακέτο διάσωσης της Ελλάδας και στη συνέχεια με εκείνο της Ιρλανδίας δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα της Ευρώπης, επισημαίνει ο οικονομολόγος. «Αυτή είναι μια συστηματική κρίση που απαιτεί μια συστηματική απάντηση, την οποία δεν έχουμε δει μέχρι στιγμής», εξηγεί. «Δεν πιστεύω ότι θα δούμε τη διάσπαση του ευρώ με την επιστροφή της Γερμανίας στο μάρκο, αλλά θα μπορούσαμε να δούμε μια πιο ομοιογενή Ευρωζώνη, απαλλαγμένη από όσες χώρες υποαποδίδουν», λέει.

JOHN TAYLOR
«Η έκδοση ευρωομολόγων είναι η μοναδική λύση»
Δεν αποκλείει τη διάσπαση του ευρώ σε κάποια φάση αυτής της κρίσης ο John Taylor, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του FX Concepts, που είναι το μεγαλύτερο hedge fund συναλλάγματος στον κόσμο, με 8,5 δισ. δολάρια υπό διαχείριση κεφάλαια. Η έκδοση ευρωομολόγων είναι η μοναδική λύση.

ΛΙΓΟΙ ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ, ΠΟΛΛΟΙ ΟΙ ΧΑΜΕΝΟΙ
Η υποτίμηση της δραχμής, που παλαιότερα ονο μαζόταν διολίσθηση, ήταν η συνταγή που ακολουθούσε η Ελλάδα για να βοηθάει την οικονομία της. Με την είσοδο στο ευρώ η συγκεκριμένη πρακτική ακυρώθηκε, καθώς το ευρώ ήταν σκληρό νόμισμα και υπερεθνικό. Η Ελλάδα μέσω του ενιαίου νομίσματος πέτυχε σταθερότητα συναλλαγματική και κυρίως της δόθηκε η δυνατότητα να μειώσει τα επιτόκια. Και τα δύο προηγούμενα ήταν εργαλεία για να αναπτυχθεί η οικονομία και να στηθεί ισχυρή εγχώρια παραγωγική βάση. 

Ουδείς όμως τα εκμεταλλεύτηκε ως τέτοια. Αντίθετα υπό τη σκέπη του ευρώ η κοινωνία στράφηκε σε μια ευρεία κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, καθώς είτε δεν υπήρχαν αντίστοιχα ελληνικά είτε όταν υπήρχαν ήταν ή ακριβότερα ή κατώτερα ποιοτικά.

Η μάχη εκείνη χάθηκε παρά τα 100 και πλέον δισ. ευρώ που ήρθαν στην Ελλάδα μέσα από τα διαρθρωτικά ταμεία της Κοινότητας, και τα οποία υποτίθεται ότι έπρεπε να κατευθυνθούν στις υποδομές. Σήμερα μεσούσης της κρίσεως πολλαπλασιάζονται τα σενάρια επιστροφής στη δραχμή, ως «διέξοδος» στο αδιέξοδο της κρίσης.

Ας υποθέσουμε ότι η Ελλάδα επανερχόταν στη δραχμή. Θα υπήρχαν τότε οφέλη, αλλά οι απώλειες θα ήταν πολύ μεγαλύτερες. Καταρχήν θα μπορούσε μια υποτίμηση του 30% να ευνοήσει τις ελληνικές εξαγωγές. Το ζήτημα είναι: ποια ελληνικά προϊόντα υπάρχουν προς εξαγωγή; Ακόμα και σε επιμέρους γεωργικά όπου κυριαρχούμε, η προβληματική τυποποίηση και η γενικότερη κακή οργάνωση υπονομεύουν εν τη γενέσει κάθε καλή πρόθεση.

Η επιστροφή στη δραχμή θα έδινε τη δυνατότητα να ασκηθεί εθνική νομισματική πολιτική και άρα να διαθέτουμε μεγαλύτερη άνεση χειρισμών. Παράλληλα θα σήμαινε και επαναφορά σε ένα καθεστώς μεταβαλλόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών, που θα ήταν επιρρεπείς στο παραμικρό θρόισμα του ανέμου. Αυτό όσον αφορά την προμήθεια, για παράδειγμα καυσίμων, θα ήταν εξαιρετικά κοστοβόρο ενώ θα μπορούσε εύκολα να μεταφέρει στην εγχώρια οικονομία εισαγόμενο πληθωρισμό. 

Επάνοδος σε καθεστώς δραχμής θα σήμαινε επίσης και μεγάλη πτώση του βιοτικού επιπέδου, η οποία θα γινόταν ξαφνικά. Βέβαια ισχυρίζονται κάποιοι ότι έτσι θα βελτιωνόταν το εξωτερικό ισοζύγιο υπέρ των εξαγωγών και σε βάρος των εισαγωγών. Τούτο όμως δεν θα ήταν ικανό από μόνο του να τονώσει την εγχώρια παραγωγική βάση. Θα λειτουργούσε προσωρινά υπέρ κάποιων επιχειρήσεων, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μεταφερόταν σαν αντίληψη στην οικονομία, όπου έχουν κυριαρχήσει λόγω έλλειψης ανταγωνισμού τα μονοπώλια. Κατά ένα περίεργο τρόπο η εξαγωγική μας βάση (εκτός ελαχίστων περιπτώσεων) εφησύχαζε και επί δραχμής αρκούμενη σε διολισθήσεις αλλά και κατόπιν και επί ευρώ, όταν κατάλαβε ότι ήταν αποδοτικότερο να ενδώσει στον μεταπρατισμό.

Από την επαναφορά στην δραχμή ευνοούνται τα μέγιστα και όσοι διατηρούν καταθέσεις στο εξωτερικό, καθώς δραχμοποιώντας το συνάλλαγμα θα βρεθούν πλουσιότεροι σε ποσοστό ίσο με την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος.

ΙΣΟΤΙΜΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: