Αν δεν βάλεις γκολ, δεν κερδίζεις

Του Γιαννου Β. Μπενοπουλου

Φανταστείτε μία επιχείρηση που έχει συνεχώς ζημιές. Οι διάφορες διοικήσεις που έχουν αναλάβει δεν έχουν καταφέρει να κάνουν την επιχείρηση κερδοφόρα. Η επιχείρηση, αφού δεν παράγει κέρδη, χρηματοδοτείται από τους μετόχους της και από δανειστές.

Ολοι γνωρίζουν ότι η επιχείρηση δεν πάει καλά, αλλά δεν συμφέρει κανέναν να το παραδεχθεί, επομένως κανείς δεν το διορθώνει. Αρκετοί μέτοχοι, που είναι και εργαζόμενοι στην επιχείρηση, δεν θέλουν να το παραδεχθούν για να μην υποστούν συνέπειες και περικοπές αποδοχών. Αφού δεν είναι οι μόνοι μέτοχοι δεν έχουν λόγο να πληρώσουν για λογαριασμό όλων. Αλλοι μέτοχοι, που είναι και προμηθευτές της επιχείρησης, δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι δεν πάει καλά για να μη χάσουν τον βασικό πελάτη τους. Οι πολλοί άλλοι μέτοχοι βλέπουν ότι η επιχείρηση δεν πάει καλά, αλλά θεωρούν ότι είναι θέμα της διοίκησης και δεν νοιάζονται πολύ.

Οι δανειστές της επιχείρησης, από την άλλη, δεν έχουν λόγο να παραδεχθούν ότι δεν πάει καλά, γιατί τότε μερικοί από αυτούς -όσοι δε προλάβουν να αποσυρθούν γρήγορα- θα χάσουν τα χρήματά τους. Προτιμούν να συνεχίσουν να δίνουν κεφάλαια κίνησης στην επιχείρηση ή ακόμα και επενδυτικά κεφάλαια, που όμως χρησιμοποιούνται στην πραγματικότητα ως κεφάλαια κίνησης, και να εισπράττουν τόκους, παρά να ξεχάσουν ένα μέρος των χρημάτων τους.

Οι διοικήσεις πάλι που περνούν δεν έχουν, ούτε αυτές, λόγο να παραδεχθούν την κακή κατάσταση της επιχείρησης, αφού κανένας άλλος δεν το κάνει και κανείς δεν θέλει ούτε να το ακούσει ούτε να το πιστέψει. Αλλες προσπαθούν να κάνουν κάτι. Αλλες περιορίζονται να δικαιολογηθούν ότι δεν είναι εύκολο να κάνουν πολλά. Αλλες κρύβονται πίσω από την πρόδηλη επιθυμία των μετόχων - εργαζομένων ή των μετόχων - προμηθευτών να μην αλλάξουν πολλά, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν «κεφάλαια κίνησης» και να συνεχίσει να λειτουργεί η επιχείρηση.

Ολα αυτά έχουν ως συνέπεια να αλλοιώνονται οι προσδοκίες των μετόχων που, αντί να απαιτούν η επιχείρησή τους να είναι υγιής και να έχει προοπτικές, έχουν αποδεχθεί την απαξίωσή της.

Κάποια στιγμή αναλαμβάνει μία νέα διοίκηση, που αποφασίζει να πάει στους δανειστές και να τους εξομολογηθεί ότι η επιχείρηση που ανέλαβε δεν πάει καλά, χωρίς ταυτόχρονα να τους παρουσιάζει ένα συγκροτημένο υλοποιήσιμο σχέδιο ανασυγκρότησης. Εκείνη τη στιγμή οι δανειστές δεν μπορούν πια να κάνουν ότι δεν ξέρουν και αποφασίζουν ότι δεν θα δανείζουν πλέον την επιχείρηση.

Η νέα διοίκηση ξαφνιασμένη από την αντίδραση των δανειστών αναζητάει νέους δανειστές. Οι νέοι δανειστές συμφωνούν να δώσουν χρήματα, αλλά βάζουν όρους, ώστε να μην μπορεί η διοίκηση -αυτή ή όποια άλλη- να αλλάξει γνώμη. Ζητούν επίσης δεσμεύσεις για την ανασυγκρότηση της επιχείρησης. Ζητούν να έχουν έλεγχο, ώστε να περιορίσουν τον κίνδυνο να χάσουν τα χρήματά τους. Η διοίκηση αναγκάζεται να δεχθεί τους όρους.

Καμία επιχείρηση, όμως, δεν πρόκοψε όταν περιορίστηκε να κάνει μόνο αυτά που ήθελαν οι δανειστές της. Γιατί οι δανειστές θέλουν να μη χάσουν. Παίζουν άμυνα. Πράγματι, αν δεν φας γκολ δεν χάνεις. Αλλά αν δεν βάλεις γκολ δεν κερδίζεις.

Η επιχείρηση για να κερδίσει πρέπει να τολμήσει. Να έχει όραμα για να μπορέσει να μετασχηματιστεί. Να παράγει προϊόντα που έχουν ζήτηση και προϊόντα που δεν παράγουν άλλες επιχειρήσεις. Να έχει νέες, γρήγορες και αποτελεσματικές διαδικασίες για να αυξάνει την παραγωγικότητα και να απελευθερώνει υγιείς δυνάμεις. Να έχει εταιρική κουλτούρα για να προσελκύει ταλέντα και ικανούς. Να έχει αξίες για να νιώθουν μέτοχοι και εργαζόμενοι ότι επιλύονται οι συγκρούσεις συμφερόντων δίκαια και να νιώθουν περήφανοι. Να σέβεται όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη: μετόχους, εργαζομένους, πελάτες και δανειστές, για να υπάρχουν ισορροπίες μεταξύ τους που να επιτρέπουν τη συνύπαρξη των διαφορετικών προτεραιοτήτων. Και να έχει διοίκηση που να αντιλαμβάνεται πως κάθε ημέρα που δεν γίνεται κάτι θετικό για την επιχείρηση είναι στην πραγματικότητα μία χαμένη ημέρα. Πως η αναβολή λήψης απόφασης είναι δυστυχώς μια απόφαση.

Ολα αυτά είναι που η εμπνευσμένη διοίκηση/ηγεσία πρέπει να δώσει για να αναγεννήσει μια επιχείρηση που, αλλιώς, δεν θα είχε καμία προοπτική. Πόσω μάλλον μια χώρα.