Του Αποστολου Λακασα
Πατώντας γερά στις παραδοσιακές σχέσεις με τα κράτη του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού, η Βουλγαρία δομεί στέρεες γέφυρες και προς τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Το ίδιο δείχνουν να κάνουν και άλλες γειτονικές της Ελλάδας χώρες, είτε μέσα από τις συνεργασίες εγχώριων πανεπιστημίων με ΑΕΙ της Δύσης είτε με την αυτόνομη λειτουργία δυτικών ΑΕΙ σε κάθε χώρα. Αντίθετα, η Ελλάδα προσκολλημένη στις αγκυλώσεις του θεσμικού πλαισίου αλλά και λόγω της εσωστρέφειας της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας δείχνει ότι δεν αντιλαμβάνεται τον ρόλο που μπορεί να παίξει μία περιφερειακή χώρα στο διεθνές, ιδιαίτερα ανταγνωστικό ακαδημαϊκό περιβάλλον.
Η είδηση ότι το American University of Bulgaria βρέθηκε στην πρώτη θέση των βουλγαρικών ΑΕΙ έπειτα από αξιολόγηση του υπ. Παιδείας της χώρας εντυπωσιάζει για τα γρήγορα βήματα που έχουν κάνει οι γείτονές μας. Το American University of Bulgaria ιδρύθηκε στο Μπλαγκόεβγκραντ, μια επαρχία στη νοτιοδυτική Βουλγαρία. Το πανεπιστήμιο εγκαταστάθηκε στο κτίριο που -προ 1989- φιλοξενούσε τα τοπικά γραφεία του Κομμουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας. Οπως έγραψε η εφημερίδα International Herald Tribune, το πανεπιστήμιο προσελκύει φοιτητές από το πρώην ανατολικό μπλοκ, δηλαδή από χώρες της κεντρικής Ασίας, την Ουκρανία, τη Μολδοβία, τη Λευκορωσία και τα Βαλκάνια.
Σύμφωνα, βέβαια, με τα στοιχεία του υπ. Παιδείας της χώρας, στα ΑΕΙ της Σόφιας και των άλλων βουλγαρικών πόλεων κάποιος μπορεί να συναντήσει φοιτητές από διάφορες ευρωπαϊκές (του ανατολικού και όχι μόνο μπλοκ) χώρες, αλλά και από την Αίγυπτο, τη Συρία, την Υεμένη, το Μπαγκλαντές, το Ιράν, το Ιράκ. Από την άλλη, είναι γνωστό ότι από τη δεκαετία του ’80 έως σήμερα πολλοί Ελληνες επιλέγουν τη Βουλγαρία για να σπουδάσουν Ιατρική.
Οι γειτονικές μας χώρες στον τομέα της εξωστρέφειας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν κινούνται όλες με την ίδια στόχευση. Κάποιες δίνουν βάρος στην προσέλκυση ξένων φοιτητών με στόχο το φοιτητικό συνάλλαγμα, ενώ ορισμένες ενισχύουν τις συνεργασίες με τα ΑΕΙ τρίτων, προηγμένων χωρών, με στόχο την ανάπτυξη των εγχώριων πανεπιστημίων τους. Αρκετά ευρωπαϊκά ΑΕΙ έχουν παρουσία μέσω των παραρτημάτων τους σε βαλκανικές χώρες, όπου λειτουργούν και παραρτήματα αμερικανικών πανεπιστημίων, καθώς και ιδρύματα τα οποία ακολουθούν τις αρχές λειτουργίας των αμερικανικών, όμως δεν ανήκουν στο αμερικανικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (τα λεγόμενα «πανεπιστήμια αμερικανικού τύπου»).
Ενδεικτικά, η Ρουμανία δίνει ιδιαίτερο βάρος στην ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα να έχει αυξήσει τη χρηματοδότηση από το 5% του ΑΕΠ το 2007 στο 6% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, αλλάζει και την κατανομή των κονδυλίων. Ενώ έως το 2005 το 5% των κρατικών κονδυλίων δινόταν για την ανάπτυξη των ΑΕΙ και το 95% για τις λειτουργικές δαπάνες, τη σίτιση και τη στέγαση, από το 2006 το ποσοστό υπέρ της ανάπτυξης αυξήθηκε στο 20%, με πρόθεση να κινηθεί προς το 40%.
Στην Τουρκία, επίσης, φημισμένο είναι το ιδιωτικό πανεπιστήμιο Μπίλκεντ στην Αγκυρα, το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «πολυεθνικό χωριό», καθώς μεγάλο μέρος του διδακτικού του προσωπικού κατάγεται από το εξωτερικό -42 χώρες- ενώ οι φοιτητές είναι από 72 χώρες. Ταυτόχρονα, οι συνεργασίες των τουρκικών ιδρυμάτων με ευρωπαϊκά και αμερικανικά ΑΕΙ αποτελούν μέσο ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας των εγχώριων ιδρυμάτων τα οποία έχουν κατορθώσει να προσελκύσουν πανεπιστημιακούς από το εξωτερικό, μειώνοντας επίσης το κύμα φυγής Τούρκων φοιτητών και επιστημόνων από τη χώρα.
Ως προς τα ελληνικά ΑΕΙ, παρά τα όποια προβλήματα (κυρίως σε επίπεδο κονδυλίων και υποδομών που δεν υπάρχουν ώστε τα ίδρυματα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις μιας τέτοιας συνεργασίας), με βάση τα στοιχεία του υπ. Παιδείας, συνεργάζονται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια σε περίπου 50 μεταπτυχιακά προγράμματα. Από την άλλη, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων ιδιωτικών ελληνικών κολεγίων που ακολουθούν τις αρχές λειτουργίας των αμερικανικών ΑΕΙ, τα περισσότερα ξένα ΑΕΙ είναι ευρωπαϊκά και συνεργάζονται με ελληνικά κολέγια. Το ελληνικό υπουργείο Παιδείας δεν υπεισέρχεται σε θέματα αξιολόγησης του ακαδημαϊκού έργου που γίνεται στα κολέγια, καθώς λόγω μη θεσμοθέτησης της μη κρατικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα, τα κολέγια είναι εκτός ακαδημαϊκού ελέγχου και αξιολόγησης από ελληνικής πλευράς.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου