"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Πώς (δεν) θα χρεοκοπήσουμε

Tου Κωστα Μηλα
Καθηγητή Χρηματοοικονομικών στο University of Keele.

Μα είναι δυνατόν οι απόγονοι του Πυθαγόρα να δυσκολεύονται στα Μαθηματικά; Η συνεχής αναθεώρηση των δημοσιονομικών στοιχείων δεν ωφελεί την προσπάθεια αποκλιμάκωσης της διαφοράς απόδοσης (spread) μεταξύ του 10ετούς ελληνικού και του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου. Οταν δίνεις την εντύπωση ότι παρά την εφαρμογή του Μνημονίου δεν μπορείς να υπολογίσεις τι ακριβώς χρωστάς, λογικό είναι το κόστος δανεισμού σου να μειώνεται μεν, αλλά αργά δε. Η καλύτερη απάντηση βρίσκεται στην προσέλκυση επενδύσεων, οι οποίες θα οδηγήσουν σε ανάπτυξη, αύξηση των φορολογικών εσόδων και κατά συνέπεια ραγδαία μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.

Από τη μία πλευρά, και πολύ ορθά, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξαγγέλλει τη δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών στα κέρδη των επιχειρήσεων για το 2011, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε πληθώρα νέων επενδύσεων, δημιουργία θέσεων εργασίας και συγκράτηση της ανεργίας. Το παραπάνω μέτρο είναι αναγκαίο, καθώς το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αγγίξει το 15% στο τέλος του 2011. Ομως, το ίδιο οικονομικό επιτελείο αναιρεί τις όποιες θετικές επιπτώσεις από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, καθώς επιβάλλει για μια ακόμα φορά έκτακτη εισφορά στα κέρδη των επιχειρήσεων. Με άλλα λόγια, το κράτος αποφασίζει να τιμωρήσει όσες επιχειρήσεις κατόρθωσαν να διατηρηθούν όρθιες εν μέσω εξαιρετικά αντίξοων συνθηκών. Υπάρχει άραγε λογικός επιχειρηματικός νους που θα επενδύσει τα κεφάλαιά του στην Ελλάδα;

Η πικρή αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι η κυβέρνηση μάλλον διαθέτει περιορισμένες οικονομικές επιλογές για την επίτευξη των στόχων του Μνημονίου και την αποφυγή της χρεοκοπίας, την οποία οι αγορές εξακολουθούν να εκτιμούν κοντά στο 50% εντός της προσεχούς 5ετίας. 

Η πρώτη επιλογή συνίσταται στην περαιτέρω αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων τόσο για το 2011 όσο και για τα επόμενα έτη. Μια τέτοια επιλογή ακούγεται παράλογη ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι οι Ελληνες αντιμετωπίζουν κατ’ εξακολούθηση εξαιρετικά υψηλά φορολογικά βάρη. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ το 2000 μια τυπική τετραμελής ελληνική οικογένεια αντιμετώπιζε 14% περισσότερα φορολογικά βάρη από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, η διαφορά αυτή είναι σήμερα στο 32%. 

Η δεύτερη επιλογή συνίσταται στην περαιτέρω συμπίεση των δαπανών του δημοσίου τομέα, με αιχμή του δόρατος την κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού και την περαιτέρω μείωση των λοιπών ονομαστικών μισθών. Η πιθανή εφαρμογή του μέτρου αυτού αφενός θα ανοίξει τον «ασκό του Αιόλου» με τη μορφή νέου κύματος απεργιακών κινητοποιήσεων και κοινωνικών αναταραχών, αφετέρου δε, θα οδηγήσει σε περαιτέρω συμπίεση της ιδιωτικής κατανάλωσης.

Η τρίτη επιλογή συνίσταται σε ένα γενναίο κύμα υποχρεωτικών μετατάξεων και περιορισμού του προσωπικού στον δημόσιο τομέα, το οποίο θα οδηγήσει σε δραστική περικοπή των κρατικών δαπανών και αύξηση της παραγωγικότητας στον παραπάνω τομέα. Η επιλογή αυτή, με περίπλοκες νομικές προεκτάσεις, είναι εξαιρετικά δύσκολη και μάλλον η ύστατη λύση για την αποφυγή της χρεοκοπίας. 

Η τέταρτη επιλογή συνίσταται στην ιδιωτικοποίηση των εναπομεινασών κρατικών επιχειρήσεων (π.χ. ΟΣΕ) και στην εκποίηση της πλειοψηφίας της κρατικής περιουσίας, όπως υπαινίχθηκε ο πρωθυπουργός κατά το πρόσφατο ταξίδι του στην Αμερική, κάτι στο οποίο φαίνεται να συνηγορεί και η αξιωματική αντιπολίτευση. 

Αποκλίσεις από τους στόχους του Μνημονίου θα οδηγήσουν σε αύξηση της πιθανότητας ενεργοποίησης κάποιας (ή κάποιων) από τις παραπάνω επιλογές.

Δεν υπάρχουν σχόλια: