Του Κωστα Kαλλιτση Ο κ. Γ. Παπανδρέου θα προχωρήσει σε αλλαγές στη δομή της κυβέρνησης. Στόχος, ένα μικρότερο υπουργικό συμβούλιο, σχετικά απαλλαγμένο από τις άπειρες συναρμοδιότητες, άρα λιγότερο δυσκίνητο και περισσότερο αποτελεσματικό.
Ως ιδέα, η συγκρότηση ενός μικρού υπουργικού συμβουλίου, δεν είναι καινοφανής. Αρκετές φορές έχει τεθεί στο τραπέζι και ισάριθμες έχει αποσυρθεί. Συχνά, η παλινδρόμηση οφειλόταν στον σεβασμό «ανειλημμένων υποχρεώσεων», στο εσωκομματικό «σαβουάρ βιβρ» (τις ισορροπίες του εκάστοτε πρωθυπουργού με τους βαρόνους του κόμματός του). Αλλοτε οφειλόταν στο «άγχος του διαχειριστή»: Οταν η ηγεσία ενός υπουργείου αναλώνεται σε ελάσσονος σημασίας ζητήματα διότι η δημόσια διοίκηση αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά της, ποια θα είναι τα αποτελέσματα αν μειωθεί ο αριθμός των υπουργών; Παρότι εύλογη η ανησυχία, φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να περάσει σε δεύτερη μοίρα και να επιχειρηθεί το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της ανεπάρκειας.
Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές, θα είναι ο σχηματισμός αυτόνομου υπουργείου Οικονομικών. Σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπάρχουν ισχυρά υπουργεία Οικονομικών -από τα πλέον γνωστά, το υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας και από τα πλέον ισχυρά, το γαλλικό υπερ-υπουργείο Οικονομικών.
Ως ιδέα, η συγκρότηση ενός μικρού υπουργικού συμβουλίου, δεν είναι καινοφανής. Αρκετές φορές έχει τεθεί στο τραπέζι και ισάριθμες έχει αποσυρθεί. Συχνά, η παλινδρόμηση οφειλόταν στον σεβασμό «ανειλημμένων υποχρεώσεων», στο εσωκομματικό «σαβουάρ βιβρ» (τις ισορροπίες του εκάστοτε πρωθυπουργού με τους βαρόνους του κόμματός του). Αλλοτε οφειλόταν στο «άγχος του διαχειριστή»: Οταν η ηγεσία ενός υπουργείου αναλώνεται σε ελάσσονος σημασίας ζητήματα διότι η δημόσια διοίκηση αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά της, ποια θα είναι τα αποτελέσματα αν μειωθεί ο αριθμός των υπουργών; Παρότι εύλογη η ανησυχία, φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να περάσει σε δεύτερη μοίρα και να επιχειρηθεί το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της ανεπάρκειας.
Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές, θα είναι ο σχηματισμός αυτόνομου υπουργείου Οικονομικών. Σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπάρχουν ισχυρά υπουργεία Οικονομικών -από τα πλέον γνωστά, το υπουργείο Οικονομικών της Βρετανίας και από τα πλέον ισχυρά, το γαλλικό υπερ-υπουργείο Οικονομικών.
Παντού, το υπουργείο Οικονομικών έχει τη συνολική ευθύνη του σχεδιασμού και της εφαρμογής της οικονομικής πολιτικής, τόσο προς «τα μέσα» (έναντι όλων των άλλων υπουργείων) όσο και προς «τα έξω» (eurogroup, ecofin ή IMF κ.ά. διεθνείς οργανισμούς). Πουθενά δεν υπάρχει άλλο, υπερκείμενο υπουργείο, με αρμοδιότητα να θέτει τις προτεραιότητες και να σχεδιάζει την οικονομική πολιτική. Το υπουργείο Συντονισμού ή Οικονομίας, ήταν (και παραμένει) ελληνική πρωτοτυπία.
Είναι, άλλωστε, γνωστή η γεμάτη συγκρούσεις και αρνητικά αποτελέσματα προϊστορία μιας τέτοιας «συναρμοδιότητας» στα καθ’ ημάς.
Ο κ. Δ. Κουλουριάνος παραιτήθηκε από τη θέση του υπουργού Οικονομικών όταν υπουργός Οικονομίας ήταν ο κ. Γερ. Αρσένης – παρότι οι δύο άντρες συνδέονταν με φιλία. Ο κ. Γ. Ποττάκης που διαδέχθηκε τον κ. Κουλουριάνο, λόγω τριβών με τον τότε «τσάρο» της οικονομίας σύντομα βρέθηκε στο σπίτι του. Από το 1985, όταν υπουργός Οικονομίας ανέλαβε ο κ. Κ. Σημίτης, το υπουργείο Οικονομικών του κ. Δ. Τσοβόλα τον υπέσκαπτε και, έπειτα από δύο χρόνια, συνέταξε το κείμενο ανατροπής της σφικτής εισοδηματικής πολιτικής το οποίο διάβασε ο Α. Παπανδρέου στη Βουλή και ο Κ. Σημίτης οδηγήθηκε σε παραίτηση. Η ιστορία επαναλήφθηκε αργότερα, με την αέναη σύγκρουση των Γ. Παπαντωνίου και Αλ. Παπαδόπουλου, έως ότου ο κ. Παπαδόπουλος ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Εσωτερικών και ο κ. Παπαντωνίου ανέλαβε τη διοίκηση και των δύο υπουργείων, Οικονομίας και Οικονομικών.
Είναι, άλλωστε, γνωστή η γεμάτη συγκρούσεις και αρνητικά αποτελέσματα προϊστορία μιας τέτοιας «συναρμοδιότητας» στα καθ’ ημάς.
Ο κ. Δ. Κουλουριάνος παραιτήθηκε από τη θέση του υπουργού Οικονομικών όταν υπουργός Οικονομίας ήταν ο κ. Γερ. Αρσένης – παρότι οι δύο άντρες συνδέονταν με φιλία. Ο κ. Γ. Ποττάκης που διαδέχθηκε τον κ. Κουλουριάνο, λόγω τριβών με τον τότε «τσάρο» της οικονομίας σύντομα βρέθηκε στο σπίτι του. Από το 1985, όταν υπουργός Οικονομίας ανέλαβε ο κ. Κ. Σημίτης, το υπουργείο Οικονομικών του κ. Δ. Τσοβόλα τον υπέσκαπτε και, έπειτα από δύο χρόνια, συνέταξε το κείμενο ανατροπής της σφικτής εισοδηματικής πολιτικής το οποίο διάβασε ο Α. Παπανδρέου στη Βουλή και ο Κ. Σημίτης οδηγήθηκε σε παραίτηση. Η ιστορία επαναλήφθηκε αργότερα, με την αέναη σύγκρουση των Γ. Παπαντωνίου και Αλ. Παπαδόπουλου, έως ότου ο κ. Παπαδόπουλος ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Εσωτερικών και ο κ. Παπαντωνίου ανέλαβε τη διοίκηση και των δύο υπουργείων, Οικονομίας και Οικονομικών.
Οι συγκρούσεις, ενίοτε λάμβαναν χαρακτηριστικά προσωπικής αντιδικίας. Ωστόσο, η αιτία τους έγκειται σε μια πραγματική αντίφαση: Αλλος υπουργός να αποφασίζει πώς θα διατεθούν οι πόροι και άλλος να αναλαμβάνει την υποχρέωση να βρει τους πόρους και να επιβλέψει τη διάθεσή τους. Αυτή η ιδιότυπη συναρμοδιότητα, βλάπτει την άσκηση της οικονομικής πολιτικής, άρα είναι από τις πρώτες που θα έπρεπε να καταργηθούν. Γι’ αυτό, πολλοί θεωρούν σωστή την απόφαση για σύσταση ισχυρού υπουργείου Οικονομικών, αλλά αντιμετωπίζουν με δυσπιστία ή απορρίπτουν ως επιζήμια την ανασύσταση του πάλαι ποτέ υπουργείου Συντονισμού. Αρκεί ένα υπουργείο Οικονομικών. Για τον περαιτέρω συντονισμό, υπάρχει ο πρωθυπουργός και το πρωθυπουργικό γραφείο.
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου