Της Ολγας ΣελλαΟι μόνοι εταίροι μας στην Ευρώπη, στο θέμα της κρατικής πολιτικής επιχορήγησης μεταφράσεων είναι η Αλβανία και η Βουλγαρία. Μαζί με την Ελλάδα, είναι οι μόνες χώρες που δεν επιδοτούν ούτε με ένα ευρώ τους εκδότες άλλων χωρών που αποφασίζουν να μεταφράσουν βιβλία συγγραφέων της χώρας τους. Είναι μία από τις χρονίζουσες εκκρεμότητες στον χώρο του βιβλίου που δυσκολεύει πάρα πολύ τις όποιες προσπάθειες ατζέντηδων, εκδοτών ή των ίδιων των συγγραφέων να μεταφραστούν τα έργα τους σε άλλες γλώσσες.
Ευρωπαϊκά... «τιμολόγια»
Ψάξαμε την πολιτική που επικρατεί στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες ή περιοχές και τα ποσοστά των επιχορηγήσεων που δίνονται στα μεταφραζόμενα βιβλία. Ας ξεκινήσουμε από τους γείτονές μας:
- Η Ρουμανία επιδοτεί το 100% του κόστους της μετάφρασης και ένα μέρος από το κόστος προώθησης του βιβλίου.
- Η Τουρκία καλύπτει μέχρι και το 100% του ποσού, αν το ζητήσει ο ξένος εκδότης.
- Το Βέλγιο καλύπτει έως και τα 2/3 του ποσού που κοστίζουν οι μεταφράσεις των συγγραφέων του σε άλλες γλώσσες.
- Η Ισπανία στηρίζει μέχρι και 100% τις μεταφράσεις βιβλίων των δημοφιλών λογοτεχνών της.
- Η Γαλλία προτιμά να επιδοτεί κυρίως τη μετάφραση δοκιμίων (από 20% - 50%), δεν επιδοτεί βιβλία μη ζώντων συγγραφέων, ενώ οι ίδιοι οι Γάλλοι εκδότες προτείνουν στο γαλλικό ΥΠΠΟ τα βιβλία που αξίζει να πριμοδοτηθούν με επιδότηση.
- Η Ολλανδία είναι από τις πλέον γενναιόδωρες. Καλύπτει το 80% του ποσού της μετάφρασης στον ξένο εκδότη και πιέζει για αύξηση του ποσού που θα πάρει ο μεταφραστής, αν της φανεί μικρό.
- Η Γερμανία στηρίζει μέχρι 80% όσα βιβλία θεωρεί καλή λογοτεχνία. Δεν επιδοτεί όμως τα αστυνομικά.
- Στον Καναδά, το υψηλότερο ποσόν που δίνεται είναι 20 χιλ. λίρες, ενώ δίνει 0,20 της λίρας για κάθε λέξη βιβλίου ποίησης, 0,16 για κάθε λέξη θεατρικού κειμένου και 0,14 της λίρας για όλα τα υπόλοιπα κείμενα!
Εξίσου υψηλά ποσοστά του ποσού που κοστίζουν οι μεταφράσεις (περίπου 80%) καλύπτουν οι σκανδιναβικές χώρες, όπως επίσης η Πολωνία, η Τσεχία, η Ουαλλία και η Σκωτία. Οχι όμως η Αγγλία.
Ενα θέμα ανοιχτό
Η Ελλάδα, μια μικρή γλώσσα, με μεγάλη λογοτεχνική παράδοση, δεν έχει καμία πολιτική για τη μετάφραση των βιβλίων στο εξωτερικό. Στις διεθνείς εκθέσεις, εκεί όπου συζητούνται και κλείνονται τα δικαιώματα, πολύ συχνά οι Ελληνες εκδότες αντιμετωπίζουν την επιθυμία ενός ξένου εκδότη να αγοράσει ένα ελληνικό βιβλίο, και τη δυστοκία του ή την τελική του άρνηση όταν μάθει ότι δεν επιδοτείται η μετάφραση ούτε σ’ ένα ελάχιστο ποσοστό. Μια πολιτική που ίσχυσε για κάποια χρόνια, αλλά διακόπηκε ξαφνικά τελευταία, αφήνοντας εκτεθειμένους πολλούς μεταφραστές και εκδότες. Και πέρασε πολύς καιρός μέχρι επιτέλους να εξοφληθούν οι παλιές υποχρεώσεις. Από τότε, το υπουργείο Πολιτισμού δεν διαθέτει ούτε μία δραχμή για τη μετάφραση ελληνικών έργων λόγου σε άλλες γλώσσες. Μήπως είναι ένα θέμα που πρέπει να ξαναμελετηθεί;
Ευρωπαϊκά... «τιμολόγια»
Ψάξαμε την πολιτική που επικρατεί στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες ή περιοχές και τα ποσοστά των επιχορηγήσεων που δίνονται στα μεταφραζόμενα βιβλία. Ας ξεκινήσουμε από τους γείτονές μας:
- Η Ρουμανία επιδοτεί το 100% του κόστους της μετάφρασης και ένα μέρος από το κόστος προώθησης του βιβλίου.
- Η Τουρκία καλύπτει μέχρι και το 100% του ποσού, αν το ζητήσει ο ξένος εκδότης.
- Το Βέλγιο καλύπτει έως και τα 2/3 του ποσού που κοστίζουν οι μεταφράσεις των συγγραφέων του σε άλλες γλώσσες.
- Η Ισπανία στηρίζει μέχρι και 100% τις μεταφράσεις βιβλίων των δημοφιλών λογοτεχνών της.
- Η Γαλλία προτιμά να επιδοτεί κυρίως τη μετάφραση δοκιμίων (από 20% - 50%), δεν επιδοτεί βιβλία μη ζώντων συγγραφέων, ενώ οι ίδιοι οι Γάλλοι εκδότες προτείνουν στο γαλλικό ΥΠΠΟ τα βιβλία που αξίζει να πριμοδοτηθούν με επιδότηση.
- Η Ολλανδία είναι από τις πλέον γενναιόδωρες. Καλύπτει το 80% του ποσού της μετάφρασης στον ξένο εκδότη και πιέζει για αύξηση του ποσού που θα πάρει ο μεταφραστής, αν της φανεί μικρό.
- Η Γερμανία στηρίζει μέχρι 80% όσα βιβλία θεωρεί καλή λογοτεχνία. Δεν επιδοτεί όμως τα αστυνομικά.
- Στον Καναδά, το υψηλότερο ποσόν που δίνεται είναι 20 χιλ. λίρες, ενώ δίνει 0,20 της λίρας για κάθε λέξη βιβλίου ποίησης, 0,16 για κάθε λέξη θεατρικού κειμένου και 0,14 της λίρας για όλα τα υπόλοιπα κείμενα!
Εξίσου υψηλά ποσοστά του ποσού που κοστίζουν οι μεταφράσεις (περίπου 80%) καλύπτουν οι σκανδιναβικές χώρες, όπως επίσης η Πολωνία, η Τσεχία, η Ουαλλία και η Σκωτία. Οχι όμως η Αγγλία.
Ενα θέμα ανοιχτό
Η Ελλάδα, μια μικρή γλώσσα, με μεγάλη λογοτεχνική παράδοση, δεν έχει καμία πολιτική για τη μετάφραση των βιβλίων στο εξωτερικό. Στις διεθνείς εκθέσεις, εκεί όπου συζητούνται και κλείνονται τα δικαιώματα, πολύ συχνά οι Ελληνες εκδότες αντιμετωπίζουν την επιθυμία ενός ξένου εκδότη να αγοράσει ένα ελληνικό βιβλίο, και τη δυστοκία του ή την τελική του άρνηση όταν μάθει ότι δεν επιδοτείται η μετάφραση ούτε σ’ ένα ελάχιστο ποσοστό. Μια πολιτική που ίσχυσε για κάποια χρόνια, αλλά διακόπηκε ξαφνικά τελευταία, αφήνοντας εκτεθειμένους πολλούς μεταφραστές και εκδότες. Και πέρασε πολύς καιρός μέχρι επιτέλους να εξοφληθούν οι παλιές υποχρεώσεις. Από τότε, το υπουργείο Πολιτισμού δεν διαθέτει ούτε μία δραχμή για τη μετάφραση ελληνικών έργων λόγου σε άλλες γλώσσες. Μήπως είναι ένα θέμα που πρέπει να ξαναμελετηθεί;
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου