Οφείλουμε, αν μη τι άλλο, να αναγνωρίσουμε στο γερμανικό έθνος πως
υπέβαλε το ναζιστικό του παρελθόν σε συστηματική συλλογική ψυχανάλυση.
Εργα τέχνης ων ουκ έστιν αριθμός, μυθιστορήματα, ταινίες, θέατρο.
Υποθέτω ότι τα αποτελέσματα δεν είναι ακριβώς μετρήσιμα, όμως κανείς δεν
μπορεί να αρνηθεί την ειλικρίνεια της εργώδους προσπάθειας. Κι όταν,
δυστυχώς, ακούω συμπατριώτες μου να ταυτίζουν τη Γερμανία με τους ναζί
το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι τι κάναμε εμείς με το
παρελθόν μας. Πώς το επεξεργαστήκαμε συλλογικά και πώς το δουλέψαμε
ώστε, ακόμη κι αν δεν ομοφωνήσουμε στην αποτίμησή του, να το
τοποθετήσουμε εκεί όπου ανήκει, στο παρελθόν δηλαδή. Η σύγχρονη ελληνική
ιστορία είναι γεμάτη απωθημένα που συνωστίζονται στο συλλογικό
υποσυνείδητο και διαμορφώνουν συμπλέγματα τα οποία γεννούν αισθήματα,
αλλά, δυστυχώς, ελάχιστη σκέψη παράγουν.
Γράφει ο Κώστας Αξελός στο «Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας», κείμενο του
1954, πως ακόμη δεν έχουμε σκεφθεί για ποιον λόγο έγινε η επανάσταση του
1821.
Την έκανε η εθνική συνείδηση, έγινε εν ονόματι του γένους, της
θρησκευτικής πίστης, έγινε γιατί φύσηξε και στα μέρη μας ο αέρας των
Φώτων, ή μήπως για όλους αυτούς τους λόγους μαζί;
Κι αν συνέτρεξαν όλοι
αυτοί οι λόγοι, και μερικοί παραπάνω, τότε ποιος ήταν ο καταλύτης που
δημιούργησε την χημεία της σύνθεσης, το κράτος που γεννήθηκε μετά τον
αγώνα της ανεξαρτησίας;
Αλλοι, σοφότεροι εμού, ιστορικοί επιστήμονες,
έχουν τις απαντήσεις τους. Πλην όμως, άλλο πράγμα η επιστημονική έρευνα
και τα συμπεράσματά της, και άλλο η συλλογική συνείδηση. Ξέρουμε ότι την
25η Μαρτίου γιορτάζουμε την επανάσταση του 1821. Τι ήταν αυτή η
επανάσταση, και γιατί την αποκαλούμε επανάσταση εμείς, ενώ στην Ευρώπη
αναφέρονται σ’ αυτήν ως πόλεμο της ελληνικής ανεξαρτησίας, αυτό δεν μας
απασχολεί.
Ο εμφύλιος πόλεμος τελείωσε με την ήττα των κομμουνιστών και μετά τον
εμφύλιο η Ελλάδα ανέλαβε τον ρόλο του προκεχωρημένου φυλακίου του
δυτικού κόσμου. Η κομμουνιστική ανταρσία ηττήθηκε κατά κράτος και
πολιτικά και στρατιωτικά, όμως αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά πως την
Ιστορία δεν την γράφουν πάντα οι νικητές. Ο σπαραγμός βαφτίστηκε
εμφύλιος και όχι «συμμοριτοπόλεμος» όπως τον αποκαλούσαν οι νικητές. Και
μια ολόκληρη γενιά που δεν τον είχε ζήσει, αλλά μεγάλωσε στα χρόνια της
δικτατορίας, και ανδρώθηκε στην μεταπολίτευση πίστευε πως ο εμφύλιος
ήταν αποτέλεσμα της προδοσίας των Εγγλέζων. Ποιους ακριβώς πρόδωσαν οι
Εγγλέζοι δεν είχε σημασία. Σημασία έχει πως ήταν Εγγλέζοι,
ιμπεριαλιστές, και οι άλλοι είχαν ηττηθεί. Το τραγικό υπόβαθρο της
ψυχοσύνθεσής μας είναι πάντα με το μέρος των ηττημένων, τόσο που πολλές
φορές διεκδικεί την ήττα για να δικαιωθεί. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο
Αρης Βελουχιώτης βρήκε την θέση του στην πινακοθήκη των εθνικών ηρώων.
Οι κομμουνιστές ηττήθηκαν στρατιωτικά και πολιτικά, όμως δικαιώθηκαν
ηθικά στην κρίσιμη μάζα της συλλογικής μας συνείδησης. Το πληρώνουμε και
σήμερα ακόμη.
Πώς έφτασαν τα πράγματα ώς τη νύχτα της 21ης Απριλίου 1967;
Ελάτε τώρα,
δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη. Η σκέψη ως γνωστόν κουράζει, μπερδεύει
και περιπλέκει τα πράγματα, ενώ τα πράγματα είναι απλά. Τα πάντα
οργανώθηκαν από την CIA και το Πεντάγωνο κι όταν οι ίδιοι αποφάσισαν ότι
το καθεστώς δεν τους συμφέρει πια, το έριξαν και έφεραν τον Καραμανλή.
Αν εξαιρέσουμε το γεγονός ότι η όλη σύλληψη βολεύει τον συλλογικό μας
ναρκισσισμό, διότι δεν είναι και λίγο κοτζάμ Πεντάγωνο να
ξημεροβραδιάζεται με τα γεγονότα και τα μέλλοντα στην Ελλάδα, ας βάλουμε
στον λογαριασμό και τον ηδονισμό της ήττας. Ημασταν, είμαστε και θα
είμαστε παιχνιδάκια στα χέρια των δυνατών. Και ως εκ τούτου όταν
κοιταζόμαστε στον καθρέφτη αισθανόμαστε δικαιωμένοι. Στο κάτω κάτω και ο
Οιδίπους, όσο δεν ήξερε μια χαρά τα πήγαινε. Απ’ την στιγμή που άρχισε
να ψάχνει έχασε τα πάντα. Αν σ’ όλα αυτά προσθέσουμε την Κύπρο, την
Μακεδονία, την ορθοδοξία και τα μάρμαρα του Παρθενώνα, ο λογαριασμός των
εθνικών απωθημένων γίνεται πολύ βαρύς. Τρομακτικός όσο η σχέση χρέους
και ΑΕΠ.
Τα εθνικά μας συμπλέγματα μας απαγορεύουν να διαμορφώσουμε συλλογική
συνείδηση για να κρατηθούμε όρθιοι απέναντι στην κατάρρευση. Βρήκαμε
τους καινούργιους εχθρούς που κολακεύουν το τραγικό μας αίσθημα, τους
Γερμανούς, και απελευθερώσαμε ό,τι χειρότερο κρύβουμε μέσα μας, τον
συναισθηματικό αναβρασμό, τον φθόνο, την αλαζονεία του φτωχοπρόδρομου.
Παρ’ όλ’ αυτά εξακολουθώ να πιστεύω πως η κατάρρευση είναι μια πρώτης
τάξεως ευκαιρία για ανασυγκρότηση της αυτοσυνειδησίας μας. Ο Οιδίπους
άρχισε να ψάχνει όταν έπεσε ο λοιμός στην πόλη. Το έθνος είναι πολύ
αρχαίο για να μπορέσουν να το σκοτώσουν μερικοί αμόρφωτοι αγύρτες. Οπως
και η ευρωπαϊκή ιδέα είναι πολύ μεγάλη για να την καταστρέψουν δέκα
τεχνοκράτες που έτυχε να κρατούν τις τύχες της στα χέρια τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου