Εξαργυρώνουν την επιδέξια ουδετερότητα

Του Α. ΛΥΚΑΥΓΗ

Οτι όντως ο αποδεδειγμένως «επιτήδειος ουδέτερος» των εθνών αποδεικνύεται και άκρως επιδέξιος -όπως προσφυώς χαρακτηρίστηκε- είναι γεγονός. Οπου ακριβώς η Τουρκία του Ερντογάν, αφού έδωσε ρητορικώς το μήνυμα στους Αραβες ότι, όχι μόνο δεν συναινεί στην επίθεση κατά της Λιβύης, αλλά και «δεν θα πέσει ποτέ τουρκικός πυροβολισμός κατ' Αραβος», στη συνέχεια έσπευσε ως ΝΑΤΟϊκό πρωτοπαλίκαρο να μετάσχει ενεργά στις επιχειρήσεις που αφόριζε!

Και το έπραξε όμως πότε; Οταν η πλάστιγγα έγειρε οριστικά σε βάρος του κανταφικού καθεστώτος. Και όταν το ΝΑΤΟ θα διεμοίραζε πλέον ρόλους (κι επομένως σε κάποια μεταπολεμική στιγμή και λάφυρα). Γιατί βεβαίως η Αγκυρα προεξαργύρωσε με ουσιαστικές αντιπαροχές την τελική της συμμετοχή, επιβάλλοντας σ' αυτή τη φάση το διακριτό της ρόλο. Ο οποίος και προσδιορίζεται γεωστρατηγικά ως αεροναυτικός έλεγχος της κρίσιμης ζώνης μεταξύ Λιβύης και Κρήτης! Κι αυτό έχει όλως ιδιάζουσα σημασία, που σχετίζεται και με τα επέκεινα. Δηλαδή όταν θα έλθει η ώρα των λογαριασμών για τις ΑΟΖ.

Και πλανώνται όσοι μπορεί να θεωρούν αυτή την επισήμανση παρατραβηγμένη. Γιατί ο επιτήδειος (και αποδεδειγμένως επιδέξιος) ουδέτερος, βλέπει πολυδιάστατα τις εξελίξεις και αναλόγως ενεργεί. Με στοχευμένες υστερόβουλες επιλογές. Γιατί συγκυριακά τα γεγονότα εξελίσσονται σ' ένα γεωστρατηγικό τόξο, που σύντομα θ' αποτελέσει χώρο ανταγωνισμού κυριαρχικών δικαιωμάτων, με τη μορφή του ελέγχου οικονομικών ζωνών. Και μέσω αυτών, άλλων και αυτόδηλων συμφερόντων.

Πέραν όμως αυτών των εξειδικευμένων σημάνσεων, είναι γενικότερα προφανές ότι: Οσα κατά τρόπο δραματικό εξελίσσονται στο ευρύτερο μεσανατολικό τόξο, ευνοούν άμεσα τις στρατηγικές βλέψεις και τους σχεδιασμούς της Αγκυρας. Η οποία, πέραν άλλων, προβάλλεται ως το ιδεώδες εν πολλοίς πολιτειακό μοντέλο γι' αυτές τις χώρες. Οπου δεν υπάρχουν ακόμη προβλεπτά υποκατάστατα των υπό ανατροπή δικτατορικών καθεστώτων. Και όπου επομένως επικρατούν συνθήκες απολύτου (και κατά συνέπειαν απροβλέπτου) ρευστότητος. Κάτι που πονοκεφαλιάζει τα δυτικά κέντρα ισχύος.

Η προβολή του τουρκικού «δημοκρατικού μοντέλου» δεν είναι κάτι που προκύπτει περιστασιακώς σήμερα, λόγω των γεγονότων. Και δεν σχετίζεται τόσο με τις τουρκικές επιθυμίες, όσο με τις στρατηγικές επιλογές της Ουάσιγκτον και του Ατλαντισμού ευρύτερα, ως της ασφαλέστερης (γι' αυτούς) προοπτικής. Με την έννοια της μακροπρόθεσμης αντιμετωπίσεως του ισλαμικού φονταμενταλισμού, που συνιστά το επικινδυνότερο φαινόμενο για τη Δύση σήμερα. Κυρίως για τα ευανάγνωστα συμφέροντα συγκεκριμένων δυνάμεων, δεδομένου ότι: Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός αναπτύσσεται στις κρισιμότερες ενεργειακές ζώνες και σε περιοχές όπου διασταυρώνονται ζωτικοί αγωγοί.

Ακόμη λοιπόν και αν θεωρηθεί συγκυριακή (έως και τυχαία) η τελευταία τουρκοϊσραηλινή ρήξη, εντούτοις και υπό το φως των καταλυτικών εξελίξεων στον αραβικό κόσμο, αυτή πρέπει να τύχει άλλης αναγνώσεως.

Και άλλης κατ' επέκταση διαλεκτικής ερμηνείας. Γιατί ο τουρκικός ρόλος, και σε ό,τι συμβαίνει σήμερα και για όσα τείνουν να διαμορφωθούν εν συνεχεία, δεν είναι αμελητέος. Ακόμη και αν δεν φαίνεται πρωταγωνιστικός, εντούτοις θ' αποβεί με αμερικανική στήριξη απολύτως προσδιοριστικός.

Δεν είναι τυχαίο που σε όλη τη διάρκεια των αλλεπάλληλων κρίσεων (από την Τυνησία μέχρι την Αίγυπτο, τη Λιβύη και το Μπαχρέιν) ο Τούρκος πρωθυπουργός ήτο ένας από τους τρεις-τέσσερις βασικούς συνομιλητές του Αμερικανού προέδρου ως προς το δέον και το από πλευράς συμμαχικού συνασπισμού πρακτέον. Κι αυτό ασφαλώς ενισχύει τον τουρκικό παρεμβατικό ρόλο, τον οποίο και ο Ερντογάν θα εξαργυρώσει ασφαλώς εν καιρώ κι επί διαφόρων επιπέδων.