Της Δ. ΚΑΔΔΑ
Στον Καιάδα οδεύει η μία από τις δύο «πηγές» ανάπτυξης που ευαγγελίστηκε η ελληνική κυβέρνηση. Ο λόγος για την καινοτομία, η οποία μαζί με την πράσινη οικονομία θα οδηγούσαν τη χώρα σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, εισήλθε στην κρίση με τις χειρότερες επιδόσεις σε έρευνα και καινοτομία. Η δαπάνη φτάνει στο 0,58% του ΑΕΠ και είναι σχεδόν τέσσερις φορές χαμηλότερη από τοn μέσο όρο της Ε.Ε. (2,01%).
Η αναλογία από πιστοποιημένες ευρωπαϊκά πατέντες (ΕΡΟ) ανέρχεται μόνο σε 9,79 ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους έναντι 290,7 στη Γερμανία. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η δαπάνη για νέες τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών είναι 1% του ΑΕΠ στην Ελλάδα και 2,5% κατά μέσο όρο στα κράτη μέλη.
Ενα εργαλείο ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών ήταν το ΕΣΠΑ. Τα σημαντικά κονδύλια που προέβλεπε μένουν, όμως, αναξιοποίητα, κάνοντας δύσκολη την έναρξη λειτουργίας καινοτόμων επιχειρήσεων.
Στοιχεία της Κομισιόν δείχνουν ότι από τα 1,548 δισ. ευρώ που προβλέπεται να διατεθούν μέσω του ΕΣΠΑ για έρευνα και καινοτομία, έχουν δεσμευθεί (έχει δηλαδή γίνει υπογραφή συμβάσεων για έργα) μόλις 48 εκατ. ευρώ (3% του συνόλου). Από αυτά έχουν απορροφηθεί λίγο περισσότερα από 6 εκατ. ευρώ (0,4%). Επιπροσθέτως, στις 4 από τις 8 Θεματικές Προτεραιότητες Ερευνας και Καινοτομίας δεν έχει ενταχθεί ούτε ένα έργο. Ολα αυτά, από το 2007 που ξεκίνησε το πρόγραμμα μέχρι και πριν από λίγες εβδομάδες.
Το πρόβλημα ανεδείχθη προ ημερών και από τον γενικό γραμματέα Ερευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας, Αχιλλέα Μιτσό. Στην επιστολή παραίτησής του αναφέρθηκε σε διάσταση απόψεων με τον αρμόδιο υφυπουργό και στο γεγονός ότι η Ελλάδα έχει εξαιρετικούς ερευνητές αλλά μέτριο επίπεδο έρευνας.
Υπενθυμίζεται ότι το 2009 η κυβέρνηση αποφάσισε να «μετακομίσει» τη συγκεκριμένη γενική γραμματεία από το τότε υπουργείο Ανταγωνιστικότητας στο υπουργείο Παιδείας. Τότε στελέχη της αγοράς αλλά και συντονιστές του ΕΣΠΑ υποστήριζαν ότι η μεταφορά αρμοδιοτήτων θα προκαλέσει πρόσθετη καθυστέρηση στο ήδη προβληματικό πρόγραμμα.
Επιδοτήσεις και βοήθεια
Μία άλλη εναλλακτική πολλών κρατών είναι οι ζώνες καινοτομίας -δηλαδή περιοχές στις οποίες οι εταιρείες που θα εγκατασταθούν απολαμβάνουν επιδοτήσεις και άλλα κίνητρα (π.χ. φορολογικά, διευκόλυνση εγκατάστασης, σύνδεση με πανεπιστήμια, τεχνική υποστήριξη από εξειδικευμένα στελέχη, παροχή υποδομών κ.λπ.). Συγκεντρώνουν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και τμήματα έρευνας και ανάπτυξης πολυεθνικών εταιρειών.
Στόχος είναι να μεταφέρουν νέες πρακτικές από το εξωτερικό, που εν συνεχεία θα διαχυθούν στο σύνολο της παραγωγής. Δεν αφορούν μόνο κλάδους προηγμένης τεχνολογίας (π.χ. λογισμικό) αλλά και σε καινοτόμες μεθόδους που θα στηρίξουν παραδοσιακούς τομείς (π.χ. κλωστοϋφαντουργία, εταιρείες τροφίμων).
Η ελληνική ζώνη καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε με τον στόχο να γίνει η μόνη ανάλογη περιοχή στα Βαλκάνια, συγκεντρώνοντας επιχειρήσεις από το εξωτερικό, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην οικονομία. Η ιδέα όμως έχει μείνει στα χαρτιά. Αντίθετα, πολλά κράτη έχουν πετυχημένες ζώνες καινοτομίας:
*Keystone Innovation Zones στις ΗΠΑ. Είναι ζώνες, στις οποίες δίνονται φορολογικά κίνητρα αλλά και 10 εκατ. ευρώ επιδοτήσεων ανά τριετία. Αναπτύσσονται συνεργασίες πανεπιστημίων με ιδιωτικές επιχειρήσεις, δανειοληπτικούς οργανισμούς, δίκτυα εταιρειών επιχειρηματικού κινδύνου κ.λπ.
*Cyberport στο Χονγκ Κονγκ. Συνυπάρχουν ερευνητικές, εκπαιδευτικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τη διαχείριση έχει αναλάβει η εταιρεία Χονγκ Κονγκ Cyberport Management Company Limited, η οποία έχει αποκλειστικό μέτοχο την κυβέρνηση του Hong Kong. Είναι μια ζώνη καινοτομίας θεματικά προσδιορισμένη, που ήδη φιλοξενεί 100-150 εταιρείες στις οποίες προσφέρει μικρά φορολογικά κίνητρα.
*Internet City, Dubiotech, Knowledge city. Η κυβέρνηση του Ντουμπάι έχει δημιουργήσει υποδομές, οργανωμένες σε θεματικές πόλεις, και προσφέρει κίνητρα για την εγκατάσταση ξένων εταιρειών (πλήρη φοροαπαλλαγή, δυνατότητα επαναπατρισμού κεφαλαίων κ.λπ.).
*Επιστημονικό Πάρκο Berlin-Adlershof στη Γερμανία. Η διαχείρισή του γίνεται από τη Wista-Management, η οποία λειτουργεί σαν One-stop-Agency για συνεργασίες με τους φορείς που λειτουργούν στο πάρκο. Φιλοξενεί περίπου 375 εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, με περισσότερους από 3.600 υπαλλήλους, 6 ινστιτούτα φυσικών επιστημών του Πανεπιστημίου του Χούμπολντ, με 130 καθηγητές, πάνω από 7.000 φοιτητές και 12 μη πανεπιστημιακά ερευνητικά ινστιτούτα, με περίπου 1.500 εργαζόμενους.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου