Του Raul Collier
(Καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συγγραφέα των «The Bottom Billion» και «Wars, Guns and Votes: Democracy in Dangerous Places»)
Για πολλούς οικονομικούς σχολιαστές, η ελληνική κρίση αποτελεί πρωτόγνωρη πρόκληση. Ωστόσο, για κάποιους από εμάς η υπόθεση είναι πολύ γνωστή: εκεί που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα έχει ήδη βρεθεί η Αφρική. Οι αφρικανικές κρίσεις έτυχαν τέτοιας αντιμετώπισης ώστε οι κοινοί Αφρικανοί πολίτες να μην καταλάβουν γιατί υπέφεραν. Με τον τρόπο αυτόν συσσωρεύθηκαν προβλήματα για το μέλλον.
Η διαχείριση κρίσεων οφείλει να διδάσκει τα σωστά μαθήματα στους πολίτες. Η ύστατη ευθύνη για την ελληνική κρίση βαρύνει αποκλειστικά τους ώμους των ίδιων των Ελλήνων πολιτών: σε μια δημοκρατία, η μετάθεση ευθυνών σταματά με την ψήφο. Εκείνοι είναι που επανειλημμένως δεν κατάλαβαν τα τρομερά οικονομικά λάθη που διέπρατταν οι κυβερνήσεις τους. Μάλιστα, οι κυβερνήσεις προφανώς συμπεριφέρθηκαν κατ' αυτόν τον τρόπο γιατί υποψιάζονταν ότι μια πιο συνετή στάση θα είχε πολιτικό κόστος. Η εμπειρία είναι σκληρό σχολείο, μάλλον όμως είναι το μόνο που θα αποδειχθεί αποτελεσματικό.
Η πιο κατάφωρη δημοσιονομική τρέλα της Αφρικής υπήρξε η κακοδιαχείριση της πετρελαϊκής έκρηξης της δεκαετίας του '80 από τη Νιγηρία. Η νιγηριανή κυβέρνηση όχι μόνο ξόδεψε όλα τα πετρελαϊκά έσοδα, αλλά δανείστηκε και τεράστια ποσά. Αποτέλεσμα ήταν ένα μη βιώσιμο καταναλωτικό μπουμ.
Η κατάρρευση των πετρελαϊκών τιμών πυροδότησε το τέλος του δανεισμού. Εν μια νυκτί, το διπλό σοκ μείωσε στο ήμισυ την κατανάλωση και η φτώχεια εκτινάχθηκε στα ύψη. Εκείνη θα μπορούσε να είναι η στιγμή που οι Νιγηριανοί πολίτες συνειδητοποίησαν πόσο ανόητη υπήρξε η κυβέρνησή τους στη διάρκεια της έκρηξης. Δεν ήταν, όμως. Στην κρίση παρενέβη η Παγκόσμια Τράπεζα, με μήνυμα ότι αυτό που χρειαζόταν η Νιγηρία για να αντιμετωπίσει το σοκ ήταν οι μεταρρυθμίσεις πολιτικής.
Στην ερώτηση αν η Ελλάδα είναι Νιγηρία, τα προειδοποιητικά μηνύματα βρίσκονται ήδη εδώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Συμβούλιο Υπουργών φαίνεται πως αποφάσισαν να παίξουν τον ρόλο της Παγκόσμιας Τράπεζας. Στον ελληνικό Τύπο, ο τόνος που κυριαρχεί είναι πως για όλα φταίνε οι ξένοι. Στην περίπτωση αυτή, οι πολιτικές που κατέστρεψαν την Ελλάδα θα γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς.
Ο ασφαλέστερος τρόπος επίλυσης της ελληνικής κρίσης είναι να μην πάψει να επαναλαμβάνει η ΕΚΤ τη ρήτρα περί «μη παροχής οικονομικής βοήθειας»: ενώ τα ελληνικά ομόλογα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να πωληθούν, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να πει στον λαό την αλήθεια. Είναι επώδυνο να μαθαίνεις από τα λάθη σου, είναι όμως και μια μορφή επένδυσης. Οι Γερμανοί ακόμα δρέπουν οφέλη από όσα έμαθαν για το κόστος του πληθωρισμού πριν από 80 χρόνια, ακριβώς όπως οι Βρετανοί κατανοούν πλέον το κόστος των ισχυρών συνδικάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου