Του ΗΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΗ
Τη μέρα που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, στις 9 Νοεμβρίου 1989, ο δυτικός κόσμος πήρε μια βαθιά ανάσα.
Τα καθεστώτα που ηττήθηκαν, είτε της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, είτε των δορυφόρων της, είτε οι κομμουνιστικές χώρες που δεν ήταν στην επιρροή της ΕΣΣΔ, όλα, χωρίς εξαίρεση, ήταν αυταρχικά και ανελεύθερα. Και επίσης όλα, χωρίς εξαίρεση, απέτυχαν οικονομικά, με αποτέλεσμα ο αυταρχισμός να συνοδεύεται από οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση.
Ο δυτικός κόσμος δεν είχε αμφιβολίες για όλα αυτά. Χώρες με προβλήματα ελευθερίας, όπως η Ελλάδα την εποχή της δικτατορίας, δεν μπορούσαν να διανοηθούν την έκταση του αυταρχισμού στις κομμουνιστικές χώρες. Τον έζησαν όμως οι αντικαθεστωτικοί σε χώρες όπως η Ουγγαρία (που εξεγέρθηκε το 1956) και η Τσεχοσλοβακία (που εξεγέρθηκε το 1968). Στην ίδια τη Σοβιετική Ενωση, μάλιστα, που οργάνωσε ολόκληρες γενοκτονίες και υλοποίησε τα στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας, τα γκουλάγκ, τον έζησαν την περίοδο του Στάλιν ακόμα και οι στενοί συνεργάτες του, που θανατώνονταν όταν έπεφταν στη δυσμένεια του ηγέτη - μετά γινόταν μεθοδευμένη απάλειψη ακόμα και της μνήμης τους, αρχίζοντας από τις φωτογραφίες.
Θα μπορούσαν να έχουν γίνει διαφορετικά τα πράγματα;
Ο δυτικός κόσμος δεν είχε αμφιβολίες για όλα αυτά. Χώρες με προβλήματα ελευθερίας, όπως η Ελλάδα την εποχή της δικτατορίας, δεν μπορούσαν να διανοηθούν την έκταση του αυταρχισμού στις κομμουνιστικές χώρες. Τον έζησαν όμως οι αντικαθεστωτικοί σε χώρες όπως η Ουγγαρία (που εξεγέρθηκε το 1956) και η Τσεχοσλοβακία (που εξεγέρθηκε το 1968). Στην ίδια τη Σοβιετική Ενωση, μάλιστα, που οργάνωσε ολόκληρες γενοκτονίες και υλοποίησε τα στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας, τα γκουλάγκ, τον έζησαν την περίοδο του Στάλιν ακόμα και οι στενοί συνεργάτες του, που θανατώνονταν όταν έπεφταν στη δυσμένεια του ηγέτη - μετά γινόταν μεθοδευμένη απάλειψη ακόμα και της μνήμης τους, αρχίζοντας από τις φωτογραφίες.
Θα μπορούσαν να έχουν γίνει διαφορετικά τα πράγματα;
Το «what if?» είναι ένα ερώτημα που αφορά τις μυθοπλασίες. Η Ιστορία δεν γράφεται με υποθέσεις. Και στην περίπτωση του «σιδηρού παραπετάσματος» αυτό που κυριάρχησε ήταν ο αυταρχικός χαρακτήρας των καθεστώτων.
Σημαίνει αυτό ότι ο σοσιαλισμός είναι μια φονική ιδεολογία;
Στην πορεία προς την κατάκτηση του κομμουνισμού απέβη αυταρχική και φονική πρόθεση. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, που εξέφρασαν σε μεγάλο βαθμό, θεσμικώς, το αίτημα του κόσμου της εργασίας για χειραφέτηση και καλύτερες συνθήκες, ήταν καταστατικώς απέναντι στα κομμουνιστικά κόμματα: τα χώριζε, ακριβώς, το δημοκρατικό προαπαιτούμενο.
Ολος ο δυτικός κόσμος χαιρέτισε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου;
Ολος ο δυτικός κόσμος χαιρέτισε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου;
Ολος;
Στην Ελλάδα είναι ακόμη ισχυρή μια αντίληψη που λέει ότι ο κομμουνισμός θα πετύχαινε αν ήταν διαφορετικές οι συνθήκες. Φορείς αυτής της αντίληψης, ακόμα και σήμερα, θεωρούν ότι η Αριστερά συκοφαντείται όταν ταυτίζεται με τον αυταρχισμό και τη βία. Αλλά στη βία κατέφυγαν, σε μεγάλο βαθμό, μεγάλα τμήματα της λεγόμενης πληθυντικής Αριστεράς, ουσιαστικά υπονομεύοντας την ομαλότητα - πρώτα τον Δεκέμβριο του 2008 και στη συνέχεια μετά τη χρεοκοπία και τα Μνημόνια, στα μέτωπα των Αγανακτισμένων.
Η Ελλάδα...
Η Ελλάδα...
κινδύνεψε με το πρώτο τείχος του νέου αιώνα.
Ευτυχώς, οι ιδέες της δημοκρατίας και της Ευρώπης την κράτησαν όρθια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου