ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΜΕ ΠΡΟΣΟΧΗ

Της Κύρας Αδάμ

Ωσάν αξιωματούχος σε διατεταγμένη υπηρεσία επισκέφθηκε προχθες η καγκελάριος Μέρκελ την «Υψηλή Πύλη» του κ. Ερντογάν, ξεσηκώνοντας γι’ αυτό και σφοδρές αντιδράσεις εντός Γερμανίας.

Η κα Μέρκελ υποτίθεται ότι επισκέφτηκε την Άγκυρα προκειμένου να «πιέσει» την τουρκική κυβέρνηση να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη, μέσω Ελλάδας. Βγήκε όμως από την «Υψηλή Πύλη» με μονομερή δέσμευσή της για πλήρη έλεγχο στις αεροπορικές και επίγειες επιχειρήσεις της Ρωσίας κατά του ISIS και κυρίως τον έλεγχο των ρωσικών αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων από Ρωσία προς Συρία και Μεσόγειο και μέσω του Αιγαίου.

Η κα Μέρκελ υποτάχθηκε στη νέα τουρκική «γραμμή» στο προσφυγικό, σύμφωνα με την οποία, λόγω των αεροπορικών βομβαρδισμών της Ρωσίας, που επιτρέπουν στις δυνάμεις Άσαντ να επελαύνουν, δημιουργούνται πρόσθετες προσφυγικές ροές στην Τουρκία.

Έτσι, οι Μέρκελ-Νταβούτογλου, με άψογα συντονισμένο βηματισμό, ανήγγειλαν ότι αύριο, στη Σύνοδο υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ, θα προτείνουν από κοινού μεγαλύτερη εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην κρίση, ζητώντας την χρήση των δυνατοτήτων παρατήρησης του ΝΑΤΟ (observation capabilities) στα τουρκοσυριακά σύνορα και στο Αιγαίο.

Αυτές οι «δυνατότητες παρατήρησης» του ΝΑΤΟ συνίστανται κατά πάσα πιθανότητα στην αποστολή Νατοϊκών αεροσκαφών AWACS στο Ικόνιο της Τουρκίας, για την συλλογή στοιχείων των ρωσικών επιχειρήσεων στο έδαφος της Συρίας, αλλά και στον εναέριο χώρο του Αιγαίου (orbit μεταξύ Μυκόνου – βορειοδυτικά Αγ. Ευστρατίου), για την παρατήρηση – έλεγχο των ρωσικών κινήσεων μέσω Αιγαίου, όταν και αν αυτές γίνονται, με στόχο να ανακαμφθεί κάθε δυνατότητα ρωσικού ανεφοδιασμού στη Συρία και στη Μεσόγειο.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε το ότι η κα Μέρκελ επέμεινε ότι «η (ρωσική) επίθεση πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατό, προσθέτοντας ότι οι ενέργειες της Ρωσίας αντιβαίνουν Ψήφισμα του ΟΗΕ που θέλει να προλάβει επιθέσεις σε άμαχους.

Έτσι, μετά την συνάντηση τους, Μέρκελ και Νταβούτογλου επιχειρούν να συστήσουν έναν καινούργιο άξονα Βερολίνου-Άγκυρας με σαφή στόχο την διεύρυνση των εμπλεκομένων (π.χ. ΝΑΤΟ) στη διαχείριση ενός καθαρά ευρωπαϊκού προβλήματος όπως το προσφυγικό και, δι’ αυτού του τρόπου, να εξυπηρετήσουν την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να επιβραδυνθεί πάση θυσία η παρουσία και δράση των ρωσικών δυνάμεων στη Συρία.

Όμως το ΝΑΤΟ δεν έχει καμία αρμοδιότητα άμεσης εμπλοκής του στο προσφυγικό πρόβλημα στη Συρία, διότι

α) το Καταστατικό της Συμμαχίας δεν προβλέπει εμπλοκή του σε προσφυγική κρίση

β) το αμυντικό δόγμα του ΝΑΤΟ δεν περιλαμβάνει την Συρία, ως απειλή κατά του ΝΑΤΟ.

Ως εκ τούτου, το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να εκτελεί στην περιοχή αυτή επιχειρήσεις out of area, αλλά ούτε και σε περιοχές εντός ΝΑΤΟ (Ελλάδα, Τουρκία), εναντίον της Συρίας.

Όσον αφορά στην παρατήρηση των ρωσικών αεροπορικών αποστολών στη Συρία, αυτή αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του ΟΗΕ, και επομένως, ακόμα και αν ευρωπαϊκές χώρες ζητήσουν έγκριση από τον ΟΗΕ, για να αναλάβουν οποιαδήποτε σχετική δραστηριότητα, θα συναντούσαν το βέτο της Μόσχας.

Όμως στην Άγκυρα, λίγο μετά την κοινή συνέντευξη Τύπου Μέρκελ-Νταβούτογλου, ο εκπρόσωπος της καγκελαρίου, σε twitter του έσπευσε να προσθέσει ότι «…η υποστήριξη της τουρκικής ακτοφυλακής και της FRONTEX στα εξωτερικά σύνορα ( δηλ. στα 6νμ των ελληνικών χωρικών υδάτων) θα συζητηθούν σε επίπεδο ΝΑΤΟ...»

Η γερμανική αυτή επισήμανση επιχειρεί να περιορίσει τον νέο γερμανοτουρκικό άξονα συνεργασίας στο ευρωπαϊκό πεδίο, δηλαδή στην αντιμετώπιση του προσφυγικού.

Αν, λοιπόν, το ΝΑΤΟ εμπλακεί με τις δυνατότητες παρατήρησης που διαθέτει, στην προσφορά βοήθειας προς την τουρκική ακτοφυλακή,τότε η Συμμαχία εμπλέκεται αυτόματα σε επιχειρήσεις θαλάσσιας έρευνας και διάσωσης.

Όμως το ΝΑΤΟ διαθέτει μόνον τη θεσμοθετημένη δυνατότητα πολεμικής SAR (combat SAR), που δεν είναι η περίπτωση του Αιγαίου, φυσικά, ενώ στις περιπτώσεις «κανονικών» επιχειρήσεων SAR, (normal SAR), το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να εμπλακεί διότι αυτόματα παραβιάζει τους διεθνείς οργανισμούς ICAO και IMO.

Όσον αφορά στην υποστήριξη της FRONTEX μέσω ΝΑΤΟ, τέτοια ενέργεια δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί δεδομένου ότι απαιτείται προηγούμενο Μνημόνιο (ΜΟU) μεταξύ των δύο οργανισμών, που αυτή την στιγμή δεν υπάρχει.

Είναι άγνωστο ακόμα πως ο νεογέννητος γερμανοτουρκικός άξονας θα παρακάμψει όλο το παραπάνω αρνητικό πλαίσιο και θα πετύχει εκείνες τις «εκπτώσεις», που θα επιτρέπουν τον έλεγχο των ρώσικων δραστηριοτήτων στη Συρία και την «νατοποίηση» του ευρωπαϊκού προσφυγικού προβλήματος.

Είναι άγνωστο ακόμα ποια στάση θα ακολουθήσει η ελληνική κυβέρνηση και ο μέχρι τώρα ενθουσιωδώς απρόσεκτος λάτρης των στιγμιαίων δηλώσεων υπουργός Άμυνας.

Όμως ο μόνος επιπλέον των υπαρχόντων κίνδυνος για την Ελλάδα είναι ότι:

Tο ΝΑΤΟ, από τον Αύγουστο του 2001 χρησιμοποιεί τους χάρτες του αμερικανικού ναυτικού, από τους οποίους έχει αφαιρεθεί με εντολή του αμερικανού ΥΠΕΞ, η θαλάσσια οριογραμμή Ελλάδας – Τουρκίας, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο στην Τουρκία να ζητήσει, τα σύνορα της, να φτάνουν... μέχρι την Κάρυστο…

Η Αθήνα μαζεύει πρόσφυγες και η Τουρκία ελέγχει το Αιγαίο

Η Γερμανία προωθεί στην σημερινή Σύνοδο της υπουργών Αμύνης του ΝΑΤΟ την πρόταση δημιουργίας συντονισμένων επιχειρήσεων νατοϊκών δυνάμεων στο Αιγαίο για την φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. από τις προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς την Ευρώπη.

Η πρόταση αυτή της Γερμανίας, που ασκεί αυτό το εξάμηνο τον συντονισμό των νατοϊκών δυνάμεων, έχει ήδη συζητηθεί σε επίπεδο SACEUR και είναι σε γνώση και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ κ. Στόλεμπεργκ.

Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, η ναυτική νατοϊκή δύναμη θα αποτελείται από κράτη- μέλη της Συμμαχίας, που θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτήν, για ανθρωπιστικές αποστολές στο Αιγαίο, με στόχο την φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και την αποτροπή μετακίνησης μεγάλων προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη από την Τουρκία, καθώς και την επιστροφή στην Τουρκία των μεταναστευτικών ροών.

Τη διοίκηση αυτής της ναυτικής δύναμης θα αναλάβει κατά το παρόν εξάμηνο κατά πάσα πιθανότητα η Γερμανία, που έχει και τον συντονισμό των νατοϊκών δυνάμεων. Το επόμενο εξάμηνο όμως, τον συντονισμό αυτόν αναλαμβάνει η Τουρκία, κάτι που θέλει να αποτρέψει η Αθήνα. Γι’ αυτό και προτείνει η Ελλάδα και η Τουρκία να παραιτηθούν από κοινού από την ανάληψη των εξαμηνιαίων συντονισμών των νατοϊκών δυνάμεων, έτσι ώστε να μην υπάρξουν μελλοντικές προστριβές στους κόλπους της Συμμαχίας.

Αυτή την στιγμή στους κόλπους της Συμμαχίας συζητείται, ύστερα και από επιμονή της Ελλάδας (που ήδη εκφράστηκε από τον κ Τσίπρα στην τηλεφωνική επικοινωνία με την κα Μέρκελ), η νατοϊκή αυτή δύναμη να έχει δύο διακριτές αποστολές.

Η μία νατοϊκή αποστολή να διαφυλάσσει τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., (board patrol) δηλαδή τα 6 ν.μ. των ελληνικών χωρικών υδάτων και στην οποία θα μετέχουν πέραν της Ελλάδας, νατοϊκές χώρες πλην Τουρκίας.

H δεύτερη νατοϊκή αποστολή να περιπολεί στις τουρκικές ακτές (coast patrol) με δικαίωμα έρευνας και διάσωσης SAR στο Αιγαίο, στην οποία θα μετέχουν πέραν της Τουρκίας, νατοϊκές δυνάμεις, πλην της Ελλάδας.

Αυτή την στιγμή η Ελλάδα πληρώνει την επιπολαιότητα της κυβέρνησης να αποδεχθεί τον περασμένο Νοέμβριο χωρίς πολύ σκέψη ότι τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. είναι τα χωρικά ύδατα της Ελλάδας.

Διότι από την στιγμή που η Αθήνα έχει αποδεχθεί ότι τα θαλάσσια σύνορα της χώρας είναι μόνον τα 6 ν.μ. γύρω-γύρω από τα νησιά της, έχει αποδεχθεί και το ότι οι αρμοδιότητες κυριαρχίας και έρευνας και διάσωσης περιορίζονται εντός των συνόρων των 6 ν.μ. γύρω-γύρω από τα νησιά της. Με αποτέλεσμα στη διεθνή θάλασσα του Αιγαίου η Τουρκία να μπορεί να διεκδικήσει μόνον αυτή αρμοδιότητες θαλάσσιας έρευνας και διάσωσης.

Αυτό ακριβώς επιχειρείται τώρα με την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Η ναυτική δύναμη που θα εκτελεί, μαζί με την Τουρκία, περιπολίες ακτοφυλακής θα έχει και το δικαίωμα έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο, κάτω από τουρκικό έλεγχο, γεγονός που στερείται η Αθήνα, που παραμένει εγκλωβισμένη στα «εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης», στα 6ν.μ.

Όμως στην περίπτωση που υπερισχύσει η πρόταση που διακινεί αυτή την ώρα ο SACEUR για να αναλάβει η STANΑC FORMED (δηλαδή η υπάρχουσα νατοϊκή ναυτική δύναμη στη Μεσόγειο) το θέμα του προσφυγικού, τότε η Ελλάδα θα πρέπει να απαιτήσει, ο διοικητής αυτής της ναυτικής δύναμης να είναι Έλληνας αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, διότι μόνον έτσι η Αθήνα θα έχει το επιχειρησιακό έλεγχο και της αρμοδιότητες έρευνας και διάσωσης στα όρια του FIR Αθηνών.

Διαφορετικά, η Τουρκία και με Νατοϊκή κάλυψη παίρνει το Αιγαίο...