Toυ ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΨΗ
Πριν από έναν μήνα ένας γνωστός μουσικός της Τουρκίας, με διεθνή
σταδιοδρομία, ο Φαζίλ Σάι, καταδικάστηκε σε 10 μήνες φυλακή για προσβολή
του Ισλάμ. Είχε τολμήσει να αστειευτεί σε ένα τουίτ -παίζοντας με τους
στίχους ενός ποιητή από την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας-,
βάζοντας το ερώτημα αν ο παράδεισος είναι ταβέρνα ή χαμαιτυπείο, καθώς
προσφέρει ουρί και άφθονο φαγοπότι στους πιστούς.
Η καταδίκη του
προκάλεσε έντονες αντιδράσεις μεταξύ των διανοουμένων και των
καλλιτεχνών, αλλά και της μερίδας των πολιτών που ανησυχούν για τον
επιχειρούμενο εξισλαμισμό της Τουρκίας. Τα κρούσματα τον τελευταίο καιρό
είναι πολλά.
Πιο πρόσφατο η επιβολή δραστικών περιορισμών στην
πώληση του αλκοόλ. Επισήμως για λόγους δημόσιας υγείας, ο ίδιος ο
Ερντογάν, ωστόσο, δήλωσε ότι το επιβάλλει η θρησκεία και προέτρεψε όσους
θέλουν να πίνουν να το κάνουν... σπίτι τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι
στις διαδηλώσεις του Σαββατοκύριακου πολλοί έσπευσαν να δείξουν την
αντίθεσή τους πίνοντας το ποτό τους δημόσια!
Είχαν προηγηθεί και
πολλά άλλα. Οπως η προσπάθεια που έγινε να απαγορευτεί στις αεροσυνοδούς
των τουρκικών αερογραμμών να βάφουν τα χείλη και τα νύχια τους. Ή
παλαιότερα -και βέβαια πολύ σοβαρότερα- η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που
αναβάθμισε τα θρησκευτικά σχολεία, τα Ιμάμ Χατίπ, τα οποία
ανταγωνίζονται πλέον την κοσμική εκπαίδευση που καθιερώθηκε επί Κεμάλ.
Κι όλα αυτά μέσα σε ένα κλίμα αυταρχικότητας και διαρκών παραβιάσεων
των ατομικών δικαιωμάτων.
Στην αρχή, όταν ο Ερντογάν άρχισε να
περιορίζει την παντοδυναμία του στρατού, πολλοί ήλπιζαν ότι αυτό θα
αποτελούσε και το έναυσμα του εκδημοκρατισμού.
Κάτι τέτοιο δεν
συνέβη. Αντιθέτως, όπως υπογραμμίζει στην τελευταία έκθεσή της η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Τουρκία σήμερα μπορεί πολύ εύκολα κάποιος να
βρεθεί για πολλά χρόνια στη φυλακή μόνο και μόνο επειδή έγραψε ένα άρθρο
ή έκανε μία ομιλία. Στο Διεθνές Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
υπάρχουν χιλιάδες καταγγελίες σοβαρών παραβιάσεων, ενώ δεκάδες
δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή. Σύμφωνα με τους «Ρεπόρτερ χωρίς
Σύνορα», η Τουρκία βρίσκεται στην 154η θέση ως προς την ελευθερία του
Τύπου μεταξύ 179 χωρών!
Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πώς θα
εξελιχθεί η τουρκική κοινωνία τα επόμενα χρόνια. Οποια και αν είναι τα
σχέδια του Ερντογάν, υπάρχει περίπου ένα 35% των πολιτών που
αντιτίθενται σθεναρά και υποστηρίζουν το κοσμικό κράτος. Πολλά θα
εξαρτηθούν, άλλωστε, και από τις διεθνείς εξελίξεις που ασφαλώς
περιορίζουν τις κινήσεις των ισλαμιστών.
Τα τελευταία χρόνια η
τουρκική κυβέρνηση φάνηκε να επιλέγει ως φυσικό της χώρο τη Μέση
Ανατολή. Οι σχέσεις της με το Ισραήλ χειροτέρεψαν δραματικά, ενώ
επιχειρήθηκε να αναβαθμιστεί ο πολιτικός και οικονομικός της ρόλος στην
περιοχή. Με αφορμή τον εμφύλιο, ωστόσο, ήρθε σε αντιπαράθεση με τη
Συρία, το Ιράν και το Ιράκ. Το αποτέλεσμα ήταν να αναγκαστεί να ζητήσει
βοήθεια από τη Δύση, ενώ πολλοί συνδέουν το αδιέξοδο στο οποίο βρέθηκε
και με την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τους Κούρδους. Θα
πρέπει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι ο Ερντογάν έχει ανάγκη τους Κούρδους
της Τουρκίας για να περάσει το νέο Σύνταγμα και να εκλεγεί ο ίδιος
πρόεδρος με διευρυμένες εξουσίες.
Με όλα αυτά η Τουρκία μοιάζει
να βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, τόσο στο εσωτερικό της όσο και
στις εξωτερικές της σχέσεις.
Είναι ίσως η στιγμή για την Ελλάδα να τη
βοηθήσει να επιστρέψει στην ευρωπαϊκή επιλογή που με τόση αλαζονεία
-αλλά και με ευθύνη των Ευρωπαίων- εγκατέλειψε ο κ. Ερντογάν. Για το
καλό το δικό της, αλλά και για το δικό μας!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου