AΛΒΑΝΙΑ: Η υπέρβαση της χώρας-παρία

Tης Δωρας Αντωνιου

Οι προχθεσινές εκλογές στην Αλβανία δεν αφορούσαν απλά και μόνο την επιλογή των πολιτών για τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά ένα αρκετά πιο σύνθετο και σημαντικό διακύβευμα: την προοπτική ένταξης στην Ε.Ε. 

Την εκλογική διαδικασία παρακολούθησαν στενά παρατηρητές διεθνών οργανισμών, σε μια προσπάθεια της διεθνούς κοινότητας να διασφαλίσει ότι η εκλογική αναμέτρηση θα εξελιχθεί κατά τρόπο διαφανή, δημοκρατικό και με σεβασμό των ελευθεριών και δικαιωμάτων των πολιτών.

Τη διεθνή κοινότητα προβληματίζει η αδυναμία της Αλβανίας να αποκτήσει σταθερό και σίγουρο βηματισμό στην κατεύθυνση της ενσωμάτωσης βασικών δημοκρατικών θεσμών και λειτουργιών, απαραίτητων για να ανοίξει ο δρόμος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για τη γειτονική χώρα. Ολες οι εκλογικές αναμετρήσεις από το 1991 και μετά σημαδεύθηκαν από μικρότερης ή μεγαλύτερης έντασης επεισόδια, ενώ στις εκθέσεις των διεθνών παρατηρητών καταγράφονται κρούσματα αδιαφάνειας στη διαδικασία.  

Οι προχθεσινές εκλογές είχαν προαναγγελθεί ως εξαιρετικά κρίσιμες. Η Αλβανία βρίσκεται σε οριακή κατάσταση όσον αφορά βασικές επιλογές: ή θα ολοκληρώσει το μετέωρο βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ή θα βυθισθεί στην οπισθοχώρηση. Η κατάσταση δεν επιδέχεται φτιασιδώματα. Η χώρα καταγράφει οικονομική ανάπτυξη και, παρότι παραμένει φτωχή, είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι πριν από δύο δεκαετίες. Ωστόσο, η διαφθορά εξακολουθεί να διαβρώνει τις δομές, το οργανωμένο έγκλημα επεκτείνεται, οι εκδηλώσεις βίας παραμένουν. Ταυτόχρονα, όπως με ανησυχία παρατηρεί η Αθήνα, καταγράφεται και άνοδος του αλβανικού εθνικισμού, με αλυτρωτικές αναφορές και συνθηματολογία που «δηλητηριάζουν» τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, καθώς ξεφεύγουν από τη ρητορική περιθωριακών ομάδων και ενσωματώνονται στον πολιτικό λόγο ορισμένων εκ των βασικών πρωταγωνιστών της αλβανικής πολιτικής σκηνής.

Ενας νεκρός στην πόλη Λάτσι της βόρειας Αλβανίας σημάδεψε την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής και προς στιγμήν προκλήθηκαν φόβοι για γενίκευση των επεισοδίων, ενώ πολλές ήταν οι καταγγελίες για απόπειρες νόθευσης του αποτελέσματος. Η καθυστέρηση στην ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων επίσης εξελήφθη ως ένδειξη των «οδυνών» μιας διαδικασίας όχι απόλυτα ομαλής. Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών, Εντι Ράμα, προδιέγραψε σαρωτική νίκη του συνασπισμού του έναντι του Σαλί Μπερίσα. Ο κ. Ράμα κατέβηκε στις εκλογές υποσχόμενος απαντήσεις στις κακοδαιμονίες που ταλανίζουν τους Αλβανούς: στη διαφθορά, στην ανεργία, στην απουσία θεσμών, στην υστέρηση σε βασικούς τομείς κοινωνικής πολιτικής. Υποσχέθηκε, επίσης, σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Μένει να φανεί εάν όντως στη γειτονική χώρα μπορεί να γίνει αυτή η υπέρβαση.