ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ερμηνεύοντας με τη λογική το παράλογο

Γράφει ο ΦΑΛΗΡΕΥΣ

Aν το υπουργείο Παιδείας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποιες είναι οι εγκαταστάσεις του κάθε πανεπιστημιακού ιδρύματος στην επικράτεια, καθώς και πόσους καθηγητές και φοιτητές έχει κάθε σχολή, τότε οιοσδήποτε έχει το δικαίωμα να αμφισβητεί αν το υπουργείο Παιδείας έχει λόγο ύπαρξης σε τούτη τη χώρα. Ευτυχώς, όμως, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Είναι γνωστό σε όσους παρακολουθούν τα θέματα του υπουργείου ότι η καταγραφή των στοιχείων αυτών έχει ήδη γίνει από την περίοδο κατά την οποία γενικός γραμματέας ήταν ο Βασίλης Παπάζογλου, και τα στοιχεία υπάρχουν στο υπουργείο Παιδείας. Επομένως, απορεί κανείς για ποιον λόγο το υπουργείο, στο πλαίσιο της προεργασίας για την εκπόνηση του σχεδίου «Αθηνά», διέθεσε 135.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η σχετική μελέτη καταγραφής, η οποία μάλιστα ανετέθη σε σύμβουλο του υπουργού. (Το εν λόγω πρόσωπο, παρεμπιπτόντως, θεωρείται η eminence grise του υπουργείου, κατ' άλλους δε ο πραγματικός υπουργός...)

Σπεύδω να καταστήσω σαφές ότι σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητώ την προσωπική εντιμότητα του υπουργού: θέλω να πιστεύω ότι την ανάθεση της μελέτης στον υπουργικό σύμβουλο υπαγόρευσαν λόγοι οι οποίοι δεν σχετίζονται με ιδιοτέλεια. Τίθεται, ωστόσο, ένα ζήτημα δημοκρατικής ευθύνης. Υπό την έννοια ότι, σε μια Ελλάδα χρεοκοπημένη, που ζει χάρη στην «καλοσύνη των ξένων», είναι αυτονόητη η υποχρέωση κάθε υπουργού να ενεργοποιεί και να αξιοποιεί τις υπηρεσίες του υπουργείου του, το κόστος λειτουργίας των οποίων καλύπτουν οι φόροι των πολιτών. Αντιθέτως, είναι προφανής αστοχία -ενδεχομένως και ανεπάρκεια- εάν πόροι οι οποίοι προορίζονται για αναπτυξιακούς σκοπούς δαπανώνται για έργα τα οποία εμπίπτουν στις στοιχειώδεις αρμοδιότητες του μηχανισμού του υπουργείου. 

Επιτέλους, είναι δυνατόν να μην ξέρει το υπουργείο σε ποια κτίρια στεγάζεται το τάδε πανεπιστήμιο και πόσους καθηγητές μισθοδοτεί; Και είναι απαραίτητο αυτή η δουλειά να ανατίθεται σε εξωτερικούς μηχανισμούς ή πρόσωπα;

Διερωτώμαι, ωστόσο, μήπως ο λόγος για τον οποίον παρακάμπτεται η αξιοποίηση του υπάρχοντος κρατικού μηχανισμού είναι επειδή προέχει η πάση θυσία (και όπως λάχει...) απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ. 

Αν ισχύει αυτό όμως, τότε φαντάζομαι ότι η εν λόγω αντίληψη πρέπει να υπακούει στην αφελή (για να μην την πω ηλίθια) λογική, που λέει ότι, ακόμη και αν τα χρήματα διατεθούν σε κάτι περιττό, πάλι υπηρετείται ο στόχος της ανάπτυξης, αφού θα πέσουν στην αγορά αν ξοδευτούν, ή, εφόσον ο δικαιούχος της αμοιβής τα αποταμιεύσει, θα υπηρετηθεί ο άλλος μεγάλος στόχος, δηλαδή αυτός της... ενίσχυσης της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος! Φυσικά, ένα τέτοιο σκεπτικό είναι παιδαριώδες στην αφέλειά του. Αλλά σε τέτοιες σκέψεις υποχρεώνεται κανείς όταν προσπαθεί να εξηγήσει με τη λογική το παράλογο.

Εν πάση περιπτώσει, θα μπορούσε κανείς, κατ' εφαρμογήν της εκκλησιαστικής έννοιας της οικονομίας, να πει «κομμάτια να γίνει», υπό την προϋπόθεση ότι ο τελικός σκοπός, δηλαδή το σχέδιο «Αθηνά», θα πετύχει τον εξορθολογισμό της άναρχης γεωγραφικής διασποράς των ανωτάτων σχολών, την οποία υπαγόρευσαν οι ιταμές ανάγκες της τοπικής μικροπολιτικής. Σύμφωνα με τις ενδείξεις όμως, όποτε ανακοινωθεί το σχέδιο (η ανακοίνωση αναβάλλεται διαρκώς...), είναι αμφίβολο αν θα προωθεί τις απαραίτητες τομές για τον εκσυγχρονισμό της ανωτάτης παιδείας στη χώρα. Μικρό το κακό, διότι, στο κάτω κάτω, τι ανάγκη έχουμε ένα ορθολογικό σύστημα ανωτάτης παιδείας; Ελα, μωρέ! Αφού είμαστε ο εξυπνότερος λαός του κόσμου από το DNA μας...