Η εκδίκηση της καθαρίστριας

Του Θανάση Θ. Νιάρχου

Καταλαβαίνουμε συχνά πόσο δραματική είναι η κατάσταση στον εαυτό μας ή στη χώρα μας - το ίδιο κάνει - όταν συζητούμε, αντί για το φλέγον θέμα που μας ταλαιπωρεί, σχετικά ασήμαντες λεπτομέρειες γενικότερων προβλημάτων που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ούτε καν παρωνυχίδες. Πρόκειται για μια νόμιμη «τακτική» παρέλκυσης, όταν χρειάζεται να μη βυθιστούμε σε βαθιά κατάθλιψη.  

Οταν ζούμε όμως μέσα σ' ένα κλίμα κοινωνικής σχιζοφρένειας, κάθε παρέλκυση φαντάζει δόλια, αφού μας κάνει να πιστεύουμε ότι δεν πρόκειται να συνέλθουμε ποτέ, ακόμα κι αν υπάρξει το φάρμακο για την ασθένεια που μας μαστίζει ως κοινωνία. 

 Σε μια τηλεοπτική εκπομπή της ΝΕΤ, το Σάββατο 18 Ιουνίου, είπε, ανάμεσα σε άλλα, ο Θόδωρος Πάγκαλος: «Μα πρέπει να είναι οι καθαρίστριες των υπουργείων και των επιχειρήσεων του κράτους μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι;». 

Η ερώτηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης σε κάνει με κακεντρέχεια να σκεφτείς πόσο δραματικά αλλάζουν οι εποχές και ενώ η αμλέτεια ερώτηση «Να ζει κανείς ή να μη ζει;» χαρακτηρίζει μια περίοδο της Ιστορίας που εγκυμονούσε έναν αξεπέραστης ομορφιάς πνευματικό κόσμο, η ερώτηση του αντιπροέδρου, με την ανήκουστη χθαμαλότητά της, θα επαναφέρει μια εφιαλτική εποχή όσον αφορά στην ποιότητα των πολιτικών της ενδιαφερόντων.

Δεν σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε στη φράση του Αντιπροέδρου το μέλλον που έχει κατακτήσει ως χρόνο στο παρελθόν η ρήση του Aμλετ ούτε επίσης ότι η ιδιότητα της καθαρίστριας δεν μπορεί να εγείρει σοβαρούς και μεγάλους προβληματισμούς. Μια αναδρομή στη θεατρική και κινηματογραφική φιλολογία ιδιαίτερα θα μας θυμίσει μοναδικές και αξεπέραστες συγκινήσεις χάρη σε υπηρέτες και υπηρέτριες - μια σύγχρονη εκδοχή τους είναι η καθαρίστρια. Αλλά για να ασχοληθεί ένας κοτζαμάν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης με τις καθαρίστριες των υπουργείων και των επιχειρήσεων του κράτους, σημαίνει ότι αυτό είναι το μείζον θέμα της κοινωνίας μας. Ή έστω ένα από τα μείζονα.

Θα συμπλήρωνε όμως ο καλοπροαίρετος ακροατής της επίμαχης φράσης του αντιπροέδρου ότι το θέμα δεν είναι οι καθαρίστριες, είναι η μονιμότητά τους. Ακόμα και το ένα τέταρτο του πληθυσμού των Ελλήνων να είχε την ιδιότητα της καθαρίστριας, θα ήταν αδύνατον να πειστεί ο οιοσδήποτε αυτή τη στιγμή που μιλάμε ότι η ανεπανόρθωτη ζημιά στον κρατικό κορβανά έχει προκληθεί χάρη στις καθαρίστριες. Απλούστατα, οι καθαρίστριες χρησιμοποιούνται γιατί κανείς πολιτικός δεν μπορεί να κατονομάσει τους ανθρώπους που έχουν προκαλέσει την ακατάσχετη αιμορραγία της οικονομίας, με συνέπεια να προσφέρονται οι ίδιες ως ένα θαυμάσιο άλλοθι.

Οι καθαρίστριες δεν είναι μόνο μια κατηγορία εμφανής, ενώ είναι εμφανέστατοι όσοι θα είχε νόημα να καταγγελθούν, είναι επιπλέον μια κατηγορία εξαιρετικά ανίσχυρη. Με αποτέλεσμα όποιος επικαλείται τη μονιμότητά τους γιατί τον ενδιαφέρει να γίνει επιτέλους μια αρχή ώστε τα πράγματα να πάρουν τη θέση που τους αρμόζει, στην ουσία το κάνει γιατί τον ενδιαφέρει να διαιωνιστεί η αταξία της αδιαφάνειας. Να συνεχίζουν να αποσιωπούνται δηλαδή οι λόγοι που έχουν προκαλέσει τους κλυδωνισμούς, αν όχι την καταβαράθρωση της οικονομίας.

Δεν είναι δυνατόν να έχει γραφεί κατ' επανάληψη και να συζητιούνται οι αστρονομικές καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία και την ίδια στιγμή να λέει κανείς πως το πρόβλημα είναι η μονιμότητα των καθαριστριών. Φαίνεται όμως ότι τους μεγάλους τριγμούς στις συνειδήσεις των ανθρώπων δεν τους προκαλούν τα συγκλονιστικά αυτά καθαυτά γεγονότα, αλλά η αδικία εις βάρος μιας αμελητέας καθαρίστριας. Ικανής μάλιστα ν' ανάψει φωτιές αδιανόητες τόσο για τον άνθρωπο που τη χρησιμοποίησε όσο βέβαια και για την ίδια.