"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


«Δραματικές» οι επιπτώσεις των χημικών ρυπαντών

Του Κοσμά Ζακυνθινού

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν για ακόμα μία φορά διεθνώς οι επιστήμονες, για τη συσχέτιση της μόλυνσης του περιβάλλοντος και των επιδράσεων στην ανάπτυξη των παιδιών. «Η περιβαλλοντική μόλυνση επιδρά τόσο στην εγκεφαλική όσο και στη σωματική ανάπτυξη του παιδιού»,τονίζει, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Παιδιατρικής Εταιρείας. Σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, «οι υδάτινοι ρύποι και ιδίως τα βαρέα μέταλλα επιδρούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Γίνεται ένας πραγματικός αγώνας για την ενημέρωση των παιδιάτρων αναφορικά με τις επιδράσεις της μόλυνσης του περιβάλλοντος και της διατροφικής αλυσίδας στην ανάπτυξη του παιδιού».

Πράγματι, μία νέα μελέτη που είδε το πρόσφατα το φως της δημοσιότητας έρχεται να επιβεβαιώσει πως η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν επηρεάζει μόνο τη σωματική διάπλαση ενός παιδιού, αλλά και τη μετέπειτα νοητική ανάπτυξή του. Οι ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής την Δρ. Τζέιν Μπερνς, μελέτησαν επί τρία χρόνια περίπου 500 αγόρια ηλικίας οκτώ και εννέα ετών σε μία περιοχή της Ρωσίας, η οποία θεωρείται μολυσμένη λόγω της παρουσίας εργοστασίου χημικών ουσιών. Όπως διαπιστώθηκε, όσα παιδιά είχαν τα υψηλότερα επίπεδα πολυχλωριωμένων διφαινυλίων (PCB) στο αίμα τους, εξαιτίας της μόλυνσης του περιβάλλοντος, ήταν κατά μέσο όρο σχεδόν τρία εκατοστά πιο κοντά σε σχέση με τα αγόρια από την ίδια περιοχή, τα οποία είχαν τα λιγότερα PCB στο αίμα τους. Έτσι, τα παιδιά με υψηλά επίπεδα PCB στον οργανισμό τους ψήλωναν με πιο αργό ετήσιο ρυθμό σε σχέση με τους συνομηλίκους τους.

Επίσης τα παιδιά με τη μεγαλύτερη έκθεση στα PCB είχαν κατά μέσο όρο δύο μονάδες χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος. Κάτι ανάλογο συνέβαινε σε όσα παιδιά έχουν την περισσότερη διοξίνη στο αίμα τους. Για δραματική συνέπεια κάνει λόγο η Δρ. Μπερνς και προσθέτει ότι τα νέα ευρήματα συνάδουν με αυτά που έχουν προκύψει από παλαιότερες μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις αυτών των χημικών ρυπαντών. Οι PCB χρησιμοποιούνταν κάποτε ευρέως στις ηλεκτρικές συσκευές, στον φθορίζοντα φωτισμό, στις μονώσεις, στα εντομοκτόνα κ.α.

Αν και απαγορεύθηκαν από τη δεκαετία του '70 λόγω των διαγνωσμένων κινδύνων για τη δημόσια υγεία, παραμένουν απειλή, καθώς δεν έχουν εξαφανιστεί ακόμα από το περιβάλλον και συνεχίζουν να συσσωρεύονται στο λίπος των ψαριών, των ζώων και των πουλιών. Οι έως τώρα έρευνες έχουν συνδέσει τα PCB με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο, διαβήτη και άλλες ασθένειες. Μία ταϊβανέζικη μελέτη διαπίστωσε ότι όσα έμβρυα είχαν εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα PCB γεννήθηκαν με μικρότερο ύψος από τα υπόλοιπα παιδιά.

Τροφική αλυσίδα
Οι διοξίνες είναι τοξικές ουσίες που παράγονται συνήθως από την καύση (χωματερές, πυρκαγιές κ.λπ.) και από ορισμένες βιομηχανικές διαδικασίες. Μεταφέρονται με τον αέρα και εναποτίθενται στα φυτά, το χώμα και το νερό, με συνέπεια να εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της τροφικής αλυσίδας.

Η αυξημένη διοξίνη συνδέεται με κίνδυνο καρκίνου και τη γέννηση περισσότερων κοριτσιών σε σχέση με αγόρια.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι δεν είναι ακόμα βέβαιοι μέσω ποιου μηχανισμού οι πολυχλωριωμένες διφαινύλες και οι διοξίνες επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά είναι πιθανό οι μεν διοξίνες να επιδρούν σε γονίδια που ρυθμίζουν το ρυθμό ανάπτυξης, τα δε PCB να διαταράσσουν τη ρύθμιση των αναπτυξιακών ορμονών.

Κίνδυνοι από τη σύλληψη
Ταυτόχρονα, επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει πως η μόλυνση απειλεί το έμβρυο πριν καν τη σύλληψή του. Συγκεκριμένα, η ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλούν οι βιομηχανικοί ρύποι και οι εξατμίσεις των αυτοκινήτων προκαλεί αλλαγές στο γενετικό υλικό που περιέχει το ανδρικό σπέρμα. Το υλικό αυτό σε συνδυασμό με το γυναικείο ωάριο δημιουργούν το έμβρυο. Βρετανοί επιστήμονες έχουν αποκαλύψει πως η έκθεση στην ατμοσφαιρική μόλυνση και οι αλλαγές που αυτή προκαλεί στο σπέρμα αυξάνουν τις πιθανότητες να είναι το φύλο του παιδιού αρσενικό.

Οι μεταλλάξεις που προκαλεί στο ανδρικό σπέρμα η ρύπανση δεν αφορούν μόνο στον καθορισμό του φύλου του εμβρύου. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως οι μεταλλάξεις αυτές είναι δυνατό να έχουν συνέπειες και για τη διαδικασία της δημιουργίας και στη συνέχεια της λειτουργίας των οργάνων του μωρού, οι οποίες δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί.

Μόλυνση ατμόσφαιρας
Όμως, και κατά τη διάρκεια της κύησης η μόλυνση της ατμόσφαιρας μπορεί να αποβεί επιζήμια για το έμβρυο. Το μονοξείδιο του άνθρακα, τα μικροσωματίδια και άλλες βλαβερές ουσίες, που περιέχονται στην ατμόσφαιρα, μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στο έμβρυο, αν και ο οργανισμός της εγκύου το προστατεύει μέχρι ενός σημείου. Χάρη στον πλακούντα τα έμβρυα λαμβάνουν 10 φορές λιγότερες ποσότητες βλαβερών ουσιών από την ατμόσφαιρα από ό,τι η μητέρα τους. Όμως, οι αρνητικές συνέπειες που παρουσιάζονται στα νεογέννητα από τη μόλυνση είναι συγκρίσιμες με αυτές που παρουσιάζει η μητέρα τους.

Η ρύπανση επηρεάζει τη νοητική ανάπτυξη του εμβρύου
Σε πρόσφατη μελέτη, Αμερικανοί ερευνητές συνέδεσαν την έκθεση της εγκύου στη μόλυνση της ατμόσφαιρας, με το χαμηλότερο επίπεδο νοημοσύνης του παιδιού που θα γεννηθεί, ενισχύοντας έτσι την υποψία ότι το νέφος σε μια πόλη μπορεί να βλάψει την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Η έρευνα μελέτησε 249 παιδιά γυναικών που ζούσαν στη Νέα Υόρκη και οι οποίες φορούσαν μετρητές της μόλυνσης του αέρα (κυρίως λόγω των ρύπων των οχημάτων) κατά τους τελευταίους μήνες της εγκυμοσύνης τους.

Στη συνέχεια, μετά από διάστημα πέντε ετών, τα παιδιά των μητέρων αυτών υποβλήθηκαν σε τεστ νοημοσύνης και διαπιστώθηκε ότι αυτά που είχαν εκτεθεί στα υψηλότερα επίπεδα μόλυνσης, ήταν αυτά που κατά μέσο όρο σημείωσαν τις χαμηλότερες επιδόσεις, σε σχέση με τα παιδιά που είχαν εκτεθεί σε λιγότερη ατμοσφαιρική μόλυνση. Οπως δείχνει η μελέτη, δεν χρειάζεται ένα παιδί να ζει δίπλα στην καμινάδα ενός εργοστασίου για να αντιμετωπίσει προβλήματα υγείας. Φαίνεται πως τελικά υπάρχουν περισσότεροι κίνδυνοι για τους ανθρώπους εξαιτίας της συνηθισμένης ατμοσφαιρικής μόλυνσης από ό,τι μέχρι τώρα νόμιζαν οι επιστήμονες.

Οπως διευκρινίστηκε πάντως, το πόρισμα της έρευνας δεν σημαίνει ότι τα παιδιά που γεννιούνται σε υποβαθμισμένες και περιβαλλοντικά επιβαρημένες συνοικίες μίας πόλης δεν θα μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν, όμως μπορεί να εμφανίσουν μειωμένες επιδόσεις στο σχολείο. Αν και χρειάζονται περαιτέρω έρευνες για να επιβεβαιωθούν τα πορίσματα αυτά, οι πρώτες ενδείξεις, είναι ότι η ατμοσφαιρική μόλυνση κατά την εγκυμοσύνη έχει τις ίδιες συνέπειες για το παιδί που γεννιέται, όσον αφορά την εγκεφαλική ανάπτυξή του, με την έκθεση του σε μόλυβδο.

Σε προηγούμενη έρευνα, είχε συνδεθεί η έκθεση της εγκύου στην ατμοσφαιρική μόλυνση, με ορισμένες γενετικές ανωμαλίες του παιδιού κατά τη γέννησή του, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση καρκίνου, μειωμένου σωματικού βάρους και μικρότερου κρανίου του νηπίου. Οι ερευνητές, σε όλες τις περιπτώσεις, μελέτησαν χημικές ουσίες που μπορούν να διεισδύσουν στον πλακούντα και είναι γνωστές ως πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, οι οποίοι κυρίως προέρχονται από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και φορτηγών και τις εκπομπές αερίων από τα εργοστάσια. Ο καπνός του τσιγάρου είναι άλλη μία τέτοια πηγή μόλυνσης, αλλά οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα, ήταν μη καπνίστριες.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: