Ελληνίδα στα ψηλά της επιστήμης

Της ΛΙΑΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ελληνικό χρώμα είχαν τα φετινά επιστημονικά βραβεία UNESCO - L'Oreal «Για τις γυναίκες στην Επιστήμη». Η 34χρονη λέκτορας του τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας Ειρήνη Μαργιολάκη ήταν μία από τις βραβευθείσες, χθες στο Παρίσι, σε μια λαμπρή τελετή στο κτίριο της UNESCO. Παρέλαβε το βραβείο από τα χέρια της γ.γ. της UNESCO Ιρίνας Μπόκοβα Είναι η πρώτη φορά στα 12 χρόνια του θεσμού που βραβεύεται Ελληνίδα

Η κ. Μαργιολάκη συνεργάζεται με το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Ακτινοβολίας Συγχρότρου στην Γκρενόμπλ. Στόχος της είναι η δημιουργία φαρμάκων και εμβολίων για τους ιούς που ενδέχεται να πλήξουν την Ευρώπη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της κρυσταλλογραφίας που παράγει το σύγχροτρο ώστε οι ισχυρές ακτίνες Χ να μπορέσουν να αναλύσουν τις δομές των υλικών.

Αυτό σημαίνει ότι η καινούργια αυτή μέθοδος θα εφαρμοστεί και στις πρωτεΐνες των ιών με αποτέλεσμα όταν αναλυθεί η δομή τους, να δημιουργηθούν νέα φάρμακα που θα τους καταπολεμήσουν. Η κ. Μαργιολάκη μίλησε στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» για το ερευνητικό της έργο αλλά και για την επιθυμία της να επιστρέψει στην Ελλάδα.

Σε ποιες νόσους μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η τεχνική;

«Ηδη έχει εφαρμοστεί στην καταπολέμηση του ιού του AIDS αφού ένα από τα συστατικά της θεραπείας "Triplex" δημιουργήθηκε μ' αυτόν τον τρόπο. Επίσης, έχει εφαρμοστεί και στη δημιουργία του γνωστού μας Tamiflou. Κάνουμε έρευνα ώστε να προχωρήσουμε και σε άλλους ιούς όπως ο Δάγγειος πυρετός που κατά καιρούς μαστίζει περιοχές και υπάρχει πιθανότητα να επανέλθει».

Αρα η δομή και η λειτουργία της πρωτεΐνης είναι αυστηρά συνδεδεμένη με τη θεραπεία;

«Ακριβώς. Οταν γνωρίζεις τη δομή, μπορείς να βρεις και το φάρμακο που θα καθυστερήσει ή θα μπλοκάρει τη νόσο».

Δηλώσατε ότι μια κοινωνία που αγνοεί τους στοχαστές, τους φιλοσόφους, τους καθηγητές, τους επιστήμονες ή τους καλλιτέχνες της είναι εξαρχής καταδικασμένη... Γιατί επιθυμείτε να γυρίσετε στην Ελλάδα έπειτα από επτά χρόνια σε ένα από τα καλύτερα εργαστήρια;

«Νοσταλγία για την οικογένεια, τη γλώσσα, τον καλό καιρό... Είναι η νοσταλγία του Ελληνα μετανάστη».

Ναι, αλλά η Ελλάδα είναι λίγο-πολύ αυτό που είπατε στη δήλωσή σας...

«Θα προσαρμοστώ. Το πρώτο μου πτυχίο το πήρα στην Κρήτη οπότε έχω γνώση τού τι θα αντιμετωπίσω. Θέλω να μεταφέρω την τεχνογνωσία στη χώρα μου. Να φτιάξουμε ένα αντίστοιχο εργαστήριο στην Ελλάδα».

Πώς αντιμετωπίζει τις γυναίκες επιστήμονες η επιστημονική κοινότητα;

«Στο επίπεδο των ερευνητών, όπως είμαι εγώ, τα ποσοστά στις θέσεις είναι 50-50. Εάν όμως κοιτάξει κανείς τα ανώτατα κλιμάκια, θα δει ότι δεν είναι πολλές οι γυναίκες στις μόνιμες θέσεις. Τα πράγματα όμως σιγά σιγά αλλάζουν οπότε αισιοδοξώ».

Δώδεκα χρόνια στην υπηρεσία της έρευνας

Τα τελευταία δώδεκα χρόνια, η UNESCO και η L'Oreal αποφάσισαν να αναλάβουν δράση από κοινού.

Από το 1998 συνεργάζονται στο πλαίσιο του προγράμματος «Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη», για να προαγάγουν τον ρόλο των γυναικών στον συγκεκριμένο χώρο αλλά και για να προβάλουν αυτές που βρίσκουν λύσεις στα εργαστήριά τους για τα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων. Κάθε χρόνο, το πρόγραμμα προβάλλει τα επιστημονικά επιτεύγματα και παροτρύνει τις νέες γυναίκες να ακολουθήσουν επιστημονική σταδιοδρομία. Για πολλές νέες ερευνήτριες, το πρόγραμμα αποτελεί σήμερα μια ανεκτίμητη πηγή κινήτρων και έμπνευσης.

Τα βραβεία UNESCO-L'Oreal θεωρούνται στην επιστημονική κοινότητα τα γυναικεία Νόμπελ. Πρόσφατα, οι καθηγήτριες Elizabeth Blackburn και Ada Yonath, που βραβεύτηκαν το 2008 με το Βραβείο «Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη», τιμήθηκαν με Νόμπελ Ιατρικής και Χημείας αντίστοιχα.

Αυτές οι κορυφαίες επιστήμονες αντιμετωπίζουν ποικίλες παγκόσμιες προκλήσεις, από την υγεία και το περιβάλλον μέχρι τις κοινωνικές δράσεις, και αποτελούν το κλειδί του μέλλοντος. Παρ' όλα αυτά, εξακολουθούν να είναι αναγκασμένες να προασπίζονται τον ρόλο τους στην επιστήμη.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες κατέχουν περισσότερα από τα μισά πανεπιστημιακά πτυχία, εκ των οποίων ωστόσο μόνο το 30% είναι πτυχία στις επιστήμες ή την τεχνολογία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, μια πρόσφατη μελέτη του Κέντρου για την Αμερικανική Πρόοδο (Center for American Progress) δείχνει ότι μια γυναίκα επιστήμονας με διδακτορικό τίτλο, η οποία είναι παντρεμένη με παιδιά, έχει 35% λιγότερες πιθανότητες να αποκτήσει μια έδρα σε σχέση με έναν άνδρα που βρίσκεται στην ίδια οικογενειακή κατάσταση.

ΠΗΓΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ