"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Η πτώση της μεσαίας τάξης



Ενα μεγάλο μέρος του πλούτου που δημιουργήθηκε τα τελευταία 40 χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο αποδίδεται στα οφέλη της παγκοσμιοποίησης, καθώς το εμπόριο αυξανόταν χρόνο με τον χρόνο περισσότερο από το συνολικό εισόδημα.


Η «άνθηση» των αναδυόμενων οικονομιών ευνόησε την ανάδειξη μιας ευρείας μεσαίας τάξης σε πολλές από αυτές.  


Στις βιομηχανικές χώρες ωστόσο κυριαρχεί η τάση συρρίκνωσης των μεσαίων εισοδημάτων και ενδεχομένως να βρίσκεται πίσω από την άνοδο του λαϊκισμού σε μια σειρά από χώρες.


Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η μεσαία τάξη από το 60% του πληθυσμού υποχώρησε κάτω του 50%, ενώ και στην Ευρώπη συρρικνώθηκε κατά 8% τα τελευταία χρόνια. 


Στην Ελλάδα, καθώς η κρίση επηρέασε το 92% των ελληνικών νοικοκυριών, με το 76% εξ αυτών να εκτιμάται πως έχει υποστεί σημαντικό εισοδηματικό πλήγμα, εύλογα, ενώ σχεδόν ο μισός πληθυσμός ανήκε στη μεσαία τάξη όταν η χώρα εισερχόταν στο ευρώ, σήμερα κατέρρευσε στο 20%-25%.


Στον δυτικό κόσμο η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε γιατί ο πλούτος συσσωρεύεται προς τα πάνω. Παρά την παγκόσμια κρίση μάλιστα, οι ανισότητες διευρύνθηκαν, αφού τη δεκαετία 2007-2017 προστέθηκαν παγκοσμίως 8.740.000 νέοι εκατομμυριούχοι. Ετσι περίπου 36 εκατομμύρια άνθρωποι, με περιουσία (κινητή και ακίνητη) μεγαλύτερη του 1 εκατομμυρίου (μεταξύ των οποίων και 77.000 Ελληνες), που αντιστοιχούν στο 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, ελέγχουν σήμερα σύμφωνα με την Credit Suisse περιουσιακά στοιχεία 128,7 τρισ. δολαρίων ή το 45,9% του παγκόσμιου πλούτου. 


Η παγκόσμια κρίση βοήθησε τους πλούσιους να γίνουν πλουσιότεροι, αφού το 1% του πιο πλούσιου ενήλικου πληθυσμού κατέχει πλέον το 50,1% του παγκόσμιου πλούτου από 45,5% στις αρχές του 2000. Αυτή την περίοδο ο αριθμός των εκατομμυριούχων έχει αυξηθεί κατά 170% και ο αριθμός των υπερπλουσίων (με καθαρή περιουσία άνω των 50 εκατ. δολαρίων) κατά 500%.


Πόσο μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα; 


Η Credit Suisse υπολογίζει πως το 2022 ο παγκόσμιος πλούτος θα αυξηθεί κατά 21%, στα 341 τρισ. δολ., ενώ οι εκατομμυριούχοι από 36 εκατομμύρια θα φθάσουν τα 44 εκατομμύρια ανθρώπους.


Το ποσοστό των ενηλίκων με καθαρή περιουσία (σύνολο περιουσίας μείον δάνεια) μικρότερη από 10.000 δολάρια θα μειωθεί από το 70,1% σήμερα στο 66,4%, ενώ η μεσαία τάξη (δηλαδή όσοι έχουν καθαρό εισόδημα μεταξύ 10.000 και 100.000 δολαρίων) θα αυξηθεί στο 24,4% των ενηλίκων από 21,3% σήμερα, καθώς θα προστεθούν 230 εκατ. άνθρωποι, εκ των οποίων όμως τα 2/5 θα προέρχονται από την Κίνα. Στον Δυτικό κόσμο όμως ο πλούτος μάλλον θα συνεχίσει «να συσσωρεύεται προς τα πάνω».


Εξάλλου, όταν κάποτε ο διάσημος οικονομολόγος και θεμελιωτής της σχολής των κλασικών οικονομικών Ανταμ Σμιθ είχε αποφανθεί πως «για να υπάρχει ένας πάμπλουτος, θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον πεντακόσιοι φτωχοί», ίσως δεν μπορούσε να φανταστεί πως στον σημερινό κόσμο...

 για καθέναν από τους 2.397 δισεκατομμυριούχους αντιστοιχούν 2.950.000 κάτοικοι του πλανήτη οι οποίοι με περιουσία 7,37 τρισ. δολαρίων κατέχουν πλούτο σχεδόν ίδιο (7,6 τρισ. δολ.) με αυτόν που μοιράζονται σήμερα 3,47 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 70,1% του ενήλικου παγκόσμιου πληθυσμού.

Δεν υπάρχουν σχόλια: