ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ντόναλντ Τραμπ, ο μάγος του αρκτικού real estate

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

 
Θα μπορούσε να είναι η κτηματομεσιτική κίνηση του αιώνα: η Wall Street Journal αποκάλυψε προχθές ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, ο χρεοκοπημένος μεγιστάνας του real estate που εξελίσσεται σε επικίνδυνα αποτυχημένο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά της Γροιλανδίας, του μεγαλύτερου νησιού του κόσμου, από τη Δανία.

 
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Τραμπ έχει ενημερωθεί για τα μεγάλα αποθέματα υδρογονανθράκων και ορυκτού πλούτου στην υπό ραγδαία απόψυξη χώρα και έχει ζητήσει από το νομικό γραφείο του Λευκού Οίκου να διερευνήσει το θέμα.

 
Ορισμένοι γατόπαρδοι από τους συμβούλους του έχουν υποστηρίξει την ιδέα, λέγοντας ότι είναι οικονομικά συμφέρουσα.

 
Ο Λευκός Οίκος και η Κοπεγχάγη δεν σχολίασαν επισήμως το δημοσίευμα. Υπήρξε όμως πλήθος άλλων αντιδράσεων. «Πρέπει να είναι πρωταπριλιάτικο αστείο», έγραψε στο Twitter o μέχρι πρότινος πρωθυπουργός της Δανίας, Λαρς Λόκε Ράσμουσεν. 

Η αυτόνομη γροιλανδική κυβέρνηση ανάρτησε τη δική της απάντηση στον επίσημο λογαριασμό της στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης, σημειώνοντας ότι είναι «ανοιχτή για μπίζνες, αλλά όχι προς πώληση». Ο πρώην πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Κιούπικ Κλάιστ, σε επικοινωνία που είχε η «Κ» μαζί του, χαρακτήρισε το θέμα «υπερβολικά γελοίο για να σχολιαστεί», προσθέτοντας όμως ότι «ο κίνδυνος είναι να το πάρουν κάποιοι στα σοβαρά».

 
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ουάσιγκτον είχε βολιδοσκοπήσει τη δυνατότητα αγοράς του αρκτικού μεγα-νησιού του 1,71 εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων. 

Το 1867, τη χρονιά που οι ΗΠΑ απέκτησαν την Αλάσκα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έκανε επαφές για τη δυνατότητα να επεκτείνει την αμερικανική κυριαρχία τόσο στη Γροιλανδία όσο και στην Ισλανδία. 

Το 1946, ο πρόεδρος Τρούμαν πρόσφερε 100 εκατομμύρια δολάρια στη Δανία για το νησί. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εκτεταμένη παρουσία στο νησί, κατασκευάζοντας αεροδιαδρόμους και λιμάνια, αλλά και αποθήκες, μετεωρολογικούς σταθμούς, υποδομές τηλεπικοινωνιών κ.ο.κ. Ειδική στρατηγική σημασία για τους Αμερικανούς είχε το ορυχείο του Ιβιγκτούτ στη δυτική Γροιλανδία, που αποτελούσε τη μοναδική πηγή κρυολίτη, ενός σπάνιου ορυκτού που ήταν αναγκαίο συστατικό για την παραγωγή αλουμινίου.

 
Η εμπειρία των Γροιλανδών (56.000 σήμερα), σχεδόν το 90% των οποίων είναι Ινουίτ, από τους Αμερικανούς κατά τη μεταπολεμική περίοδο δεν ήταν ακριβώς ευχάριστη. Το 1953, οι κάτοικοι της κοινότητας του Thule (Θούλη) στη βορειοδυτική Γροιλανδία ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους για να κάνουν τόπο για τη νέα βάση της αμερικανικής αεροπορίας. Μετακόμισαν περίπου 110 χλμ. βορειότερα, στο Κάανακ, όπου –όπως αντιλήφθηκε η «Κ» στην πρόσφατή επίσκεψή της– οι μνήμες και η πίκρα για την υποχρεωτική μετεγκατάσταση παραμένουν ζωντανές. Το αντιαμερικανικό αίσθημα των Γροιλανδών οξύνθηκε με το πυρηνικό ατύχημα του 1968, όταν ένα βομβαρδιστικό B-52 της αμερικανικής αεροπορίας που κουβαλούσε τέσσερις θερμoπυρηνικές βόμβες συνετρίβη στους θαλάσσιους πάγους κοντά στη βάση, μολύνοντας την περιοχή με ραδιενέργεια. 

Το 1995 ξέσπασε σκάνδαλο, όταν έγινε γνωστό ότι η κυβέρνηση της Δανίας είχε δώσει την έγκρισή της για την τοποθέτηση πυρηνικών όπλων στη Γροιλανδία, παρότι η επίσημη πολιτική της απαγόρευε κάτι τέτοιο επί δανικού εδάφους. Παρά την έμφυτη ενσυναίσθησή του, τη βαθιά γνώση της Ιστορίας και την εμπιστοσύνη που εμπνέει σε ανθρώπους διαφορετικών πολιτισμών, δύσκολα ο Τραμπ θα μπορούσε να υπερβεί αυτά τα εμπόδια. Οι ίδιοι οι Δανοί, δε, δεν έχουν κάποιον ιδιαίτερο λόγο να αποχαιρετήσουν το 98% της επιφάνειάς τους και οποιαδήποτε ελπίδα διεκδίκησης αποκλειστικών οικονομικών ζωνών κοντά στον Βόρειο Πόλο για τα μάτια του.

 
Γίνεται πολλή συζήτηση τελευταίως, καθώς τα φίδια της ύφεσης αρχίζουν να ζώνουν την αμερικανική οικονομία και οι πρωτοβουλίες του Τραμπ στην εξωτερική πολιτική (ακύρωση συμφωνιών με Ιράν και Ρωσία, διαπραγματεύσεις με Β. Κορέα, απόπειρα ανατροπής Μαδούρο) είτε βαλτώνουν είτε οδηγούν σε επιδείνωση σε σχέση με το status quo ante, για την πιθανότητα να επιχειρήσει κάτι εντυπωσιακό για αλλαγή του κλίματος.  

Φαίνεται ότι η αγορά της Γροιλανδίας...

 εντάσσεται σε αυτόν τον γόνιμο προβληματισμό. 

Προς παρηγοριά του προέδρου, να σημειώσουμε ότι οι προσδοκίες για μυθικά κέρδη από τους υδρογονάνθρακες, τις σπάνιες γαίες, το ουράνιο και τα άλλα πλούτη που είναι θαμμένα κάτω από τους χερσαίους και θαλάσσιους πάγους του νησιού, δεν έχουν επαληθευθεί. Χωρίς αυτά, θα έπρεπε να πληρώνει μια περιουσία (πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο) για να στηρίζει τον ελλειμματικό γροιλανδικό προϋπολογισμό. Το καλύτερο στο οποίο θα μπορούσε να ελπίζει θα ήταν ένα Trump Tower στο Νουκ. Αντε όμως να κανονίσεις επισκέψεις ξένων αντιπροσωπειών εκεί. 


Βγήκε όμως και κάτι θετικό από αυτήν την ιστορία: Ο Τραμπ θα επισκεφθεί την Κοπεγχάγη τον άλλο μήνα, για πρώτη φορά ως πρόεδρος. Το συγκεκριμένο θέμα είναι ιδανικό για να σπάσει ο πάγος.