"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΡΙΖΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Τα τέσσερα σενάρια που δίνουν οι αριθμοί

Των  ΝΙΚΟΥ ΜΑΡΑΝΤΖΙΔΗ και  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΟΥΛΑ

Η συνάρτηση της αριθμητικής με τη διακυβέρνηση αποτελεί ουσιώδες χαρακτηριστικό των δημοκρατιών. Στην περίπτωσή μας, η κυβέρνηση Τσίπρα ξεκίνησε τη θητεία της με 162 βουλευτές, δηλαδή 149 του ΣΥΡΙΖΑ και 13 των ΑΝΕΛ. Μετά την υπερψήφιση των προαπαιτούμενων μέτρων την περασμένη Τετάρτη, η κυβερνητική πλειοψηφία διαθέτει, σίγουρους πλέον, 123 βουλευτές, καθώς ο μεγάλος εταίρος της διακυβέρνησης δεν μπόρεσε να πείσει 39 από τους βουλευτές του να υπερψηφίσουν τα προτεινόμενα μέτρα και είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα το καταφέρει στο μέλλον. 

 Κατόπιν αυτών των εξελίξεων, η κυβέρνηση δεν διαθέτει τους 151 βουλευτές, ώστε να έχει τη δεδηλωμένη πλειοψηφία που απαιτείται από το Σύνταγμα. 

Πόσες εναλλακτικές έχει μπροστά της;


1. Πρόωρες εκλογές
Πρόκειται για το σενάριο που θεωρείται πιθανότερο τις τελευταίες ώρες μετά και την ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης. Διότι είναι προφανές μετά τις επουσιώδεις αλλαγές στο υπουργικό σχήμα ότι ο κ. Τσίπρας δεν προσβλέπει στην πιστή υλοποίηση των μνημονιακών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει, αλλά φαίνεται να επιδιώκει να κερδίσει λίγο ακόμη χρόνο.  

Το σενάριο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες προσκρούει, βέβαια, στην αρνητική στάση των δανειστών, αλλά και της αγοράς, που θεωρούν τις εκλογές πηγή αστάθειας και αφετηρία νέων κινδύνων.

Οι αντίπαλοι της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες επικαλούνται και την αρνητική εμπειρία των πρόωρων εκλογών της 25ης Ιανουαρίου, που όχι μόνον δεν προσέφεραν τίποτε (προφανώς ούτε και αποφυγή νέου Μνημονίου), αλλά αντιθέτως επιβάρυναν τη χώρα με μια νέα ύφεση, κλείσιμο τραπεζών και εν τέλει βαριά μέτρα. Ωστόσο, τυχόν νέες απώλειες στην Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ την εβδομάδα που έρχεται κατά την ψήφιση του δεύτερου κύματος των μνημονιακών μέτρων θα καταστήσουν το συγκεκριμένο σενάριο μάλλον αναπόφευκτο. Πολύ περισσότερο αν οι απώλειες μειώσουν πια τη δύναμη των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ κάτω από τις 120 ψήφους που είναι το κατώτατο συνταγματικό όριο της εμπιστοσύνης που πολιτικά μπορεί να κρατήσει εν ζωή μια κυβέρνηση.

Οι υπέρμαχοι της διεξαγωγής πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο, μετά την οριστικοποίηση της συμφωνίας, υποστηρίζουν πως αυτές θα ξεκαθαρίσουν το τοπίο και θα δώσουν μια σαφή εντολή διακυβέρνησης από τον ελληνικό λαό, ο οποίος θα αποφασίσει με βάση τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι κύριοι υποστηρικτές αυτής της λύσης βρίσκονται μέσα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς βλέπουν πως τώρα ακόμη η δημοτικότητα του πρωθυπουργού είναι υψηλή και τα μνημονιακά μέτρα δεν έχουν προς το παρόν φθείρει σημαντικά την κυβέρνηση. Επιπλέον, θα προλάβουν σχετικά ανέτοιμη την εσωκομματική αντιπολίτευση.


2. Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ - Ποταμιού - ΠΑΣΟΚ
Αριθμητικά το σενάριο αυτό δίνει 153 βουλευτές, καθώς προσμετρούνται μαζί με τους 123 βουλευτές οι 17 του Ποταμιού και οι 13 του ΠΑΣΟΚ, ξαναδίνοντας έτσι στην κυβέρνηση τη «Δεδηλωμένη». Εναλλακτικά, το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ μπορούν να συμμετάσχουν με μη πολιτικά πρόσωπα σε συγκεκριμένα υπουργεία. Πολιτικά, πρόκειται για μια δύσκολη συνύπαρξη, ιδιαίτερα μεταξύ ΑΝΕΛ και Ποταμιού. Επιπλέον πρόβλημα, η απροθυμία του ΣΥΡΙΖΑ να μοιραστεί τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική με ακόμη δύο εταίρους.


3. Κυβέρνηση Κεντροαριστεράς
Το σενάριο έχει ακουστεί από καιρό και προτείνει να απαλλαγεί ο ΣΥΡΙΖΑ από τους ΑΝΕΛ και να κάνει κυβέρνηση με το Ποτάμι και το ΠΑΣΟΚ. Εδώ τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι πολλά και κατ’ αρχήν αριθμητικά: 123 μείον 13 (των ΑΝΕΛ) συν 30 (Ποτάμι 17, ΠΑΣΟΚ 13) ίσον 140. Με άλλα λόγια, για μια τέτοια κυβέρνηση, ακόμη και αν υπήρχε η διάθεση από τον ΣΥΡΙΖΑ (που δεν υπάρχει) δεν επαρκούν πλέον οι βουλευτές, καθώς χρειάζονται τουλάχιστον έντεκα από τη Ν.Δ., οπότε ερχόμαστε έτσι στη λύση της οικουμενικής.
 

4. Οικουμενική κυβέρνηση ή κυβέρνηση ειδικού σκοπού:

 
Εδώ το άθροισμα δίνει θεωρητικά μεγάλο αριθμό: 123 από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, 76 από Ν.Δ., 17 από Ποτάμι, 13 από ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για τους γνωστούς 229 που ψήφισαν τα πρώτα προαπαιτούμενα μέτρα και πιθανόν θα ψηφίσουν και τη συμφωνία. Σύμφωνα με τους οπαδούς αυτής της λύσης, μια τέτοια κυβέρνηση μπορεί να μείνει για κάποιους μήνες στα πράγματα έως ότου σταθεροποιηθεί η οικονομία. Πλεονέκτημά της το μοίρασμα της «ευθύνης», δηλαδή του πολιτικού κόστους, και η μεγάλη κοινοβουλευτική υποστήριξη που απολαμβάνει η κυβέρνηση. 


Βασικό μειονέκτημα είναι πως πρωτίστως δεν τη θέλει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ που βλέπει στην προοπτική αυτή ένα είδος «αργού θανάτου», καθώς αυτή θα χρεωθεί κυρίως τα σκληρά μέτρα. 

Δεύτερον, όμως, ούτε και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ενθουσιάζεται να αναλάβει τέτοιου είδους ευθύνες. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, η Ν.Δ. θα δώσει ψήφο ανοχής ή θα προτείνει κάποιους τεχνοκράτες για υπουργούς. Αλλο σοβαρό μειονέκτημα, η κυβέρνηση αυτή θα είναι ευάλωτη στο «κόμμα της δραχμής», που ουσιαστικά θα παίζει μόνο του για μεγάλο διάστημα στην αντιπολίτευση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: