"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Οι ξυρισμένοι και οι μαλλιάδες


Το ενδυματολογικό στυλ της νέας κυβέρνησης κατά την τελετή ορκωμοσίας σχολιάστηκε πολύ. Κανένας όμως δεν ασχολήθηκε με τις κομμώσεις. Στο ίδιο ελαφρύ πνεύμα, θα μιλήσω μόνο για τους άνδρες.
 

Θυμάμαι την πρώτη επίσημη φωτογράφιση της κυβέρνησης Παπανδρέου, το 1981: τα μουστάκια, τα γένια και τα μούσια των μελών της είχαν σχολιαστεί όσο και την περασμένη Τρίτη τα τζιν, τα μπουφανάκια, η απουσία γραβάτας. 



Ομως τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ δεν επιβεβαιώνουν την παράδοση –ή το κλισέ– που θέλει τον αριστερό να έχει μακριά μαλλιά και γένια, ενώ τον δεξιό κοντά μαλλιά και κόντρα ξύρισμα. Το 1969, στην Αμερική, είχε εκδοθεί ένα δοκίμιο με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Κοινωνική κόμη». Ο συγγραφέας του, ο Σ. Ντ. Χάλπικ, ισχυριζόταν ότι τα μακριά μαλλιά σημαίνουν ότι κάποιος βρίσκεται εκτός κοινωνίας, ενώ τα κοντά εντός αυτής. Το βιβλίο κυκλοφόρησε σε μια χρονιά κατά την οποία το κοντό ανδρικό μαλλί είχε αντικατασταθεί από τη... «μαλλούρα» και το καθαρό μάγουλο από τα χίπικα γένια.
 

Ισως είναι δύσκολο να το αντιληφθούμε εμείς σήμερα, που τίποτα δεν μας ταράζει και τίποτα δεν μας εκπλήσσει, αλλά κατά τη δεκαετία του ’60 το να αφήσει ένας άνδρας μακριά μαλλιά ήταν πολιτική πράξη. Δεν είχε μόνο να κάνει με το πνεύμα αμφισβήτησης της εποχής, με τη ψυχεδέλεια και το ροκ, αλλά και με τη σεξουαλική επανάσταση: η στερεοτυπική εικόνα του σκληροτράχηλου αρσενικού με το κοντοκουρεμένο μαλλί έμοιαζε να μπαίνει στο περίφημο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.

 


Σήμερα, με εξαίρεση την αλογοουρά του κ. Κουράκη και ορισμένες αξυρισιές (Ν. Παππάς, Γαβριήλ Σακελλαρίδης), η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν επιβεβαιώνει το παλιό κλισέ. 


Πάνω απ’ όλα, ο αρχηγός της: 
Ο κ. Τσίπρας μπορεί να μη φοράει γραβάτα, όμως το κοστούμι του είναι ιδιαιτέρως φροντισμένο, κυρίως όμως κούρεμα-χτένισμα και ξύρισμα είναι όλα, με την παλαιά ορολογία, καθωσπρέπει (clean cut). Προφανώς διότι το μαλλί, κοντό ή μακρύ, έχει πάψει να αποκαλύπτει τον συντηρητικό ή τον προοδευτικό χαρακτήρα ενός άνδρα.  

Κάποιες σταθερές όμως ίσως και να ισχύουν ακόμη. Οπως το έθεσε ο Ιρλανδός συγγραφέας Ρόμπερτ Λιντ: «Οι μεγάλες εποχές της πεζογραφίας είναι όταν οι άνδρες ξυρίζονται. Οι μεγάλες εποχές της ποίησης είναι όταν αφήνουν γένια». 

Ο κ. Κουράκης (ξυρισμένος μεν, με αλογοουρά δε) γράφει ποίηση πάντως.

Δεν υπάρχουν σχόλια: