"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Μουντιάλ ντυμένο «made in Thailand»



«Made in Thailand» στην ούγια της φανέλας των «Les Bleus»; 

Για τον Αρνό Μοντ- μπούρ, νυν υπουργό Οικονομίας της Γαλλίας -ο κύριος απο-παγκοσμιοποίηση, όπως επονομάζεται εξαιτίας του βιβλίου του «Ψηφίστε την απο-παγκοσμιοποίηση»-, ήταν ένα σκάνδαλο.

 
 Πόσω μάλλον όταν η γαλλική εταιρεία Ultra Petita είχε δηλώσει έτοιμη να κατασκευάσει εκείνη τις στολές της Εθνικής Γαλλίας. Υπήρχε όμως ένα μικρό εμποδιάκι: στην Ταϊλάνδη το κόστος κατασκευής της αθλητικής φανέλας ήταν 5 ευρώ, στη Γαλλία 21, ενώ η τιμή πώλησής της φτάνει τα 85 ευρώ

Η αριθμητική νίκησε πάλι την πολιτική. Στον σοσιαλιστή υπουργό δεν απέμενε παρά να καταγγείλει την ενδυματολογική εθνική ταπείνωση που υπέστη η χώρα του από τους Ταϊλανδούς, κλείνοντας το μάτι στην εθνικοφροσύνη των πολιτικά ολοένα και δεξιότερα μετατοπιζόμενων συμπολιτών του. Οι τελευταίοι μάλιστα, σε δημοσκόπηση, διατράνωσαν την απαίτησή τους σε ποσοστό 78% στο επόμενο Μουντιάλ η Εθνική τους να είναι ντυμένη comme il faut: «made in France», δηλαδή.


Πώς τα κατάφεραν οι Ταϊλανδοί; 

Μέσω της Nike και της Adidas. Η πρώτη αναδείχθηκε μάλιστα πρωταθλητής των προμηθευτών του Μουντιάλ της Βραζιλίας, ντύνοντας με τη φίρμα της 10 από τις 32 εθνικές ομάδες -ανάμεσά τους και την Εθνική Ελλάδας (η Adidas έντυσε 8, η Puma 3).

 
Πολιτική της αμερικανικής πολυεθνικής αθλητικών ειδών είναι να μην έχει δικά της εργοστάσια, αλλά να αναθέτει τις παραγγελίες της όπου βρίσκει φτηνά εργατικά χέρια. Κατά κανόνα, στις χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας και την Κίνα. Ο λόγος είναι προφανής: στο Βιετνάμ, για παράδειγμα, το κόστος 35 εργαζομένων είναι περίπου αντίστοιχο με το κόστος ενός Δυτικοευρωπαίου. Βάσει αυτής της πολιτικής της ανέθεσε σε 4 ταϊλανδέζικες εταιρείες την κατασκευή των αθλητικών φανελών του Μουντιάλ 2014, ρίχνοντας στο τραπέζι του μάρκετινγκ και το δυνατό χαρτί της: ίνες ύφανσης από την Ταϊβάν, κατασκευασμένες από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια, που σε συνδυασμό με την τεχνολογική πατέντα της Nike Dri-FIT και τα laser-cut ανοίγματα αερισμού εγγυώνται τη μέγιστη απόδοση των παικτών.

Καινοτομία «made in Taiwan»

Η ταϊβανέζικη εφεύρεση αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα του... «καινοτομώ γιατί χάνομαι». Στις αρχές της δεκαετίας του '90 οι μεγάλες πολυεθνικές της Δύσης γύρισαν την πλάτη στην ταϊβανέζικη υφαντουργία, ανακαλύπτοντας την ακόμα πιο συμφέρουσα κινεζική. Ηταν η εποχή που ο πρόεδρος Τενγκ Ξιάο Πινγκ επέβαλε τη ρεάλ πολιτίκ της «σοσιαλιστικής οικονομίας της αγοράς» (1992). Η χώρα ξανοιγόταν στις ιδιωτικές και ξένες επενδύσεις. Το πάρτι ξεκίνησε με προσκεκλημένους τους επιχειρηματικούς κολοσσούς της Δύσης υπό την αιγίδα, βέβαια, του κινεζικού κράτους. Η Ταϊβάν, που ούτως ή άλλως είχε ψυχροπολεμικές σχέσεις με την Κίνα, έπρεπε να αντιδράσει. Το συγκριτικό της πλεονέκτημα ήταν τα 4,5 δισεκατομμύρια άχρηστα πλαστικά μπουκάλια που πετιούνταν κάθε χρόνο. Τέσσερις ταϊβανέζικες εταιρείες, οι Ecomax Textile, Eclat Textile, Singtex Industrial και Super Textile Corporation, επένδυσαν σε χρήμα, χρόνο, έρευνα και τεχνογνωσία για να πετύχουν την κατασκευή ινών ύφανσης από την ανακύκλωση του τερεφθαλικού πολυαιθυλένιου (ΡΕΤ) των μπουκαλιών. Το εγχείρημα χρειάστηκε μια δεκαετία, αλλά όταν ολοκληρώθηκε οι Ταϊβανέζοι είχαν κάνει τζακ ποτ. Από τους πρώτους που έσπευσαν να επωφεληθούν της χάι-τεκ και μάλιστα οικολογικής, όπως διαφημίστηκε, ταϊβανέζικης τεχνολογίας ήταν η Nike, που λάνσαρε το νέο καινοτόμο υλικό στο νοτιοαφρικανικό Μουντιάλ πριν από 4 χρόνια. Δεδομένου ότι μία πλήρης αθλητική περιβολή χρειάζεται περί τα 18 πλαστικά μπουκάλια, υπολογίστηκε ότι ανακυκλώθηκαν τότε περισσότερα από 13 εκατομμύρια μπουκάλια.

 
Το υλικό αυτών των ινών ύφανσης θεωρείται σε σχέση με το βαμβάκι πιο ελαφρύ και απορροφητικό, ενώ για την παραγωγή του καταναλώνεται 30% λιγότερη ενέργεια. Επιπλέον, δεν χρειάζεται διαδικασία βαφής, αφού το χρώμα της ίνας το δίνει το χρώμα του ανακυκλωμένου μπουκαλιού. Είναι δε τέτοια η βιομηχανική του χρήση, που, όπως υποστηρίζει ο Αλεξ Λο, γενικός διευθυντής της Super Textile Corporation, «σε λίγα χρόνια θα έλθουμε αντιμέτωποι με την έλλειψη πλαστικών μπουκαλιών ΡΕΤ, καθώς θα τα χρειαζόμαστε ολοένα και περισσότερο για ολοένα και περισσότερα πράγματα».


Ηδη εκτός από το ρουχισμό το ανακυκλωμένο τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο χρησιμοποιείται στην κατασκευή κτηρίων. Το 2011 εγκαινιάστηκε στην Ταϊπέι το ύψους 24 μέτρων κτήριο EcoARK, κατασκευασμένο από εξάγωνα πλαστικά δομικά στοιχεία, για τα οποία χρησιμοποιήθηκαν 1,5 εκατομμύριο ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια. Το πλεονέκτημά του είναι ότι αντιδρά εξαιρετικά στους τυφώνες και τους σεισμούς που πλήττουν συχνά το νησί. Δεν είναι συνεπώς τυχαίο ότι η κυβέρνηση της Ταϊβάν αποφάσισε το 2010 να μην πετιέται στο εξής ούτε πλαστικό καπάκι στα σκουπίδια.

Τα «φτηνά εργατικά» ακριβαίνουν

Ολοι δείχνουν ικανοποιημένοι. 

 Η FIFA, για παράδειγμα, υπολογίζει σε 40 δισεκατομμύρια τα κέρδη της από το Μουντιάλ της Βραζιλίας, με τη βιομηχανία αθλητικών ειδών να είναι η ιερή αγελάδα της

Η Nike είδε στις αρχές του χρόνου τον κύκλο εργασιών της να αυξάνεται κατά 13%, αγγίζοντας τα 6,9 δισεκατομμύρια δολάρια, και αναμένει να πάει ακόμα πιο ψηλά λόγω του Μουντιάλ 2014. Από κοντά και ο ανταγωνιστής της, η Adidas, που ως επίσημος συνεργάτης, προμηθευτής αθλητικού υλικού και δικαιοδόχος δικαιωμάτων του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA έως το 2030, υπολογίζει τα κέρδη της, που συνδέονται με τη μεγάλη φιέστα του ποδοσφαίρου, να αγγίξουν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. 

Επίσης η Ταϊβάν, που βλέπει την παραγωγή των ινών ύφανσης από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια να καλύπτει το 70% της παγκόσμιας ζήτησης. Και φυσικά, η Ταϊλάνδη, αφού, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του αντιπροέδρου του ταϊλανδέζικου ΣΕΒ, Βάνλοπ Βιτανακόρν, οι εξαγωγές αθλητικών ειδών θα αυξηθούν λόγω του Μουντιάλ κατά 5%, δηλαδή περί τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια.


Μένει μόνο να μάθουμε αν είναι ικανοποιημένοι και οι σκληρά εργαζόμενοι Ταϊλανδοί στις φάμπρικες των πολυεθνικών. Ο μέσος μισθός ύστερα και από την τελευταία αύξησή του το 2012, βάσει κυβερνητικής απόφασης, είναι 7,38 ευρώ τη μέρα: πολύ μικρός για να ζήσεις. 

Κι ωστόσο, τόσο αυτός όσο και ο μέσος μισθός των υπόλοιπων χωρών της ΝΑ Ασίας και της Κίνας, ύστερα από αλλεπάλληλες αυξήσεις έχει αρχίσει να γίνεται ακριβός για τις πολυεθνικές της Δύσης, οι οποίες ψάχνουν για πιο φθηνές πατρίδες

Τα εργατικά χέρια χαμηλού κόστους της Ασίας φτάνουν στο όριό τους. Να βάλουμε, άραγε, από τώρα στοίχημα ότι στο επόμενο Μουντιάλ οι «τιμημένες» φανέλες θα γράφουν στην ούγια «made in Africa»;

Δεν υπάρχουν σχόλια: