Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ
Εβαλε πάλι «μπουρλότο» στο ευαίσθητο βαλκανικό
τρίγωνο Βοσνίας - Σερβίας - Κοσόβου ο Ταγίπ Ερντογάν. Απρόβλεπτος ως
συνήθως και με το βλέμμα στραμμένο στις επικείμενες προεδρικές εκλογές
στις οποίες είναι υποψήφιος, απείλησε σε προεκλογική του ομιλία ότι
«όποιος τολμήσει να αγγίξει τους μουσουλμάνους της Βοσνίας θα βρει
απέναντί του εκατό εκατομμύρια Τούρκους της Τουρκίας…». Και προχώρησε
λέγοντας ότι θα στείλει πολεμικά πλοία να ναυλοχήσουν σ’ ένα λιμανάκι
της Βοσνίας, στη θάλασσα της Αδριατικής!
Οι Σέρβοι τους οποίους «φωτογράφισε» στις δηλώσεις του τα «πήραν στο κρανίο», κατά το κοινώς λεγόμενο, και ζήτησαν εξηγήσεις, και η τουρκική διπλωματία τρέχει να «μαζέψει» το θέμα διαψεύδοντας, με μισόλογα, ότι εκστόμισε τέτοια πράγματα. Ο ίδιος πάντως και η κυβέρνησή του σιωπούν και δεν αποκλείεται να δούμε τον Αχμέτ Νταβούτογλου να σπεύδει στο Βελιγράδι για να καθησυχάσει τους εξαγριωμένους Σέρβους.
Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι υπότροπος. Την προηγούμενη φορά, Οκτώβριος του 2013, ευρισκόμενος στην Πρίστινα για τα εγκαίνια του αεροδρομίου, σε μια χειμαρρώδη ομιλία του διακήρυξε, μεταξύ άλλων, ότι το «Κόσοβο είναι Τουρκία και η Τουρκία Κόσοβο». Μέσα στον νεοοθωμανικό του παροξυσμό, νόμισε, ίσως, ότι ήταν ο σουλτάνος Μουράτ που μόλις είχε συντρίψει, το 1389, τους Σέρβους στην ιστορική μάχη του Κοσσυφοπεδίου και πανηγύριζε.
Οι αντιδράσεις ήρθαν τόσο από το Βελιγράδι όσο και από τα... Τίρανα, δύο πρωτεύουσες στη φιλία -και όχι μόνο- των οποίων η Αγκυρα έχει επενδύσει για την επέλασή της στα Βαλκάνια.
Οι Αλβανοί έσπευσαν να αποδοκιμάσουν τις «επιθέσεις αγάπης» του Ερντογάν διαμηνύοντας ότι είναι ξεχωριστό έθνος που πολέμησε εναντίον των Οθωμανών κατακτητών τους, ενώ οι Σέρβοι διαμαρτυρήθηκαν και έβαλαν στην κατάψυξη τις σχέσεις με την Αγκυρα, που μεθοδικά καταβάλλονταν προσπάθειες και από τις δυο πλευρές να αναθερμανθούν μετά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.
Τώρα έβαλε και πάλι φωτιά. Και να σκεφτεί κανείς ότι δεν πάνε πολλές μέρες που ο Νταβούτογλου είχε ταξιδέψει στο Βελιγράδι για να σβήσει την προηγούμενη και να επαναφέρει στις ράγες τις εκτροχιασμένες τουρκοσερβικές σχέσεις.
Υστερα από αυτό, ίσως χρειαστεί να ξανακάνει το ταξίδι.
Η Αγκυρα δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα σχέδια επέκτασης της επιρροής της στη Βαλκανική και της εμπλοκής της σε ρόλο «ειρηνοποιού» στις σοβούσες εθνικοθρησκευτικές διενέξεις. Ο ίδιος ο Ερντογάν ήταν που το 2005 από τη μαρτυρική Σρεμπρένιτσα κάλεσε ανοιχτά τους μουσουλμάνους της Βοσνίας να δεχθούν τη συγγνώμη των Σέρβων για τη γενοκτονία.
Το comeback της Τουρκίας στα Βαλκάνια, μετά την αποτυχημένη εμπλοκή της στην Αραβική Ανοιξη, βρίσκεται σε εξέλιξη με μοχλό τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και ο Ερντογάν δεν χάνει ευκαιρία να εμφανίζεται ως συμπαραστάτης αλλά και προστάτης τους.
Πριν από λίγο καιρό, η Αγκυρα παρενέβη στη διαμάχη μεταξύ των δυο πανίσχυρων μουφτήδων, έναν που πρόσκειται στο Βελιγράδι και τον άλλον στο Σεράγεβο, στον μουσουλμανικό θύλακο του Σαντζάκ στη Σερβία, ιδιαίτερα ευαίσθητο στις εθνοτικές αλλά και πολιτικές ισορροπίες, βγάζοντας το Βελιγράδι από δύσκολη θέση.
Στο Κόσοβο «πουλάει» διεθνή στήριξη του νεόκοπου κράτους, στα Σκόπια αλληλεγγύη στη διένεξη με την Ελλάδα για το όνομα αλλά και βοήθεια να ενταχθούν στην Ε.Ε. και στη Βοσνία και την Αλβανία εμφανίζεται ως ο «μεγάλος αδελφός».
Πριν από λίγες μέρες η Αγκυρα έστειλε στολίσκο του πολεμικού ναυτικού για ασκήσεις στην Αδριατική και σε κάποια φάση υποβλήθηκε αίτημα ελλιμενισμού του στο λιμανάκι Ναέμ, που αποτελεί τη μοναδική διέξοδο της Βοσνίας στη θάλασσα. Το συλλογικό προεδρείο που κυβερνά τη χώρα και αποτελείται από μουσουλμάνους, Σέρβους και Κροάτες όμως απέρριψε το αίτημα. Ο Ερντογάν που θεώρησε υπαίτιους τους Σέρβους (κυρίως) και τους Κροάτες «άστραψε και βρόντηξε». Το Βελιγράδι όχι μόνο διαμαρτυρήθηκε, αλλά ο πρωθυπουργός Αλέξαντερ Βούτσιτς κάλεσε για διαβουλεύσεις τον πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας Μίλοραντ Ντόντικ. Οι πρεσβείες της Τουρκίας στο Βελιγράδι και το Σεράγεβο διέψευσαν ότι έγιναν οι δηλώσεις.
Με τον παρορμητισμό και την αλαζονεία του, ο Ερντογάν κινδυνεύει να γκρεμίσει ό,τι χτίζει η εξωτερική του πολιτική στην ευαίσθητη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Οι «αγάπες» της Τουρκίας δεν βρίσκουν παντού ανταπόκριση. Το αλβανικό στοιχείο δείχνει να «βλέπει» περισσότερο προς την Ευρώπη.
«Οι ιδέες του Ερντογάν για τη δημοκρατία διαφέρουν πολύ από τις ευρωπαϊκές», δήλωνε ο Αλβανοκοσοβάρος αναλυτής Βέτον Σουρόι και επέκρινε τον πρωθυπουργό της Αλβανίας Εντι Ράμα για την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη. «Η Αλβανία πρέπει να ρίξει “άγκυρα” στο Βερολίνο και όχι στην Τουρκία», τόνισε.
Οι Σέρβοι τους οποίους «φωτογράφισε» στις δηλώσεις του τα «πήραν στο κρανίο», κατά το κοινώς λεγόμενο, και ζήτησαν εξηγήσεις, και η τουρκική διπλωματία τρέχει να «μαζέψει» το θέμα διαψεύδοντας, με μισόλογα, ότι εκστόμισε τέτοια πράγματα. Ο ίδιος πάντως και η κυβέρνησή του σιωπούν και δεν αποκλείεται να δούμε τον Αχμέτ Νταβούτογλου να σπεύδει στο Βελιγράδι για να καθησυχάσει τους εξαγριωμένους Σέρβους.
Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι υπότροπος. Την προηγούμενη φορά, Οκτώβριος του 2013, ευρισκόμενος στην Πρίστινα για τα εγκαίνια του αεροδρομίου, σε μια χειμαρρώδη ομιλία του διακήρυξε, μεταξύ άλλων, ότι το «Κόσοβο είναι Τουρκία και η Τουρκία Κόσοβο». Μέσα στον νεοοθωμανικό του παροξυσμό, νόμισε, ίσως, ότι ήταν ο σουλτάνος Μουράτ που μόλις είχε συντρίψει, το 1389, τους Σέρβους στην ιστορική μάχη του Κοσσυφοπεδίου και πανηγύριζε.
Οι αντιδράσεις ήρθαν τόσο από το Βελιγράδι όσο και από τα... Τίρανα, δύο πρωτεύουσες στη φιλία -και όχι μόνο- των οποίων η Αγκυρα έχει επενδύσει για την επέλασή της στα Βαλκάνια.
Οι Αλβανοί έσπευσαν να αποδοκιμάσουν τις «επιθέσεις αγάπης» του Ερντογάν διαμηνύοντας ότι είναι ξεχωριστό έθνος που πολέμησε εναντίον των Οθωμανών κατακτητών τους, ενώ οι Σέρβοι διαμαρτυρήθηκαν και έβαλαν στην κατάψυξη τις σχέσεις με την Αγκυρα, που μεθοδικά καταβάλλονταν προσπάθειες και από τις δυο πλευρές να αναθερμανθούν μετά τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.
Τώρα έβαλε και πάλι φωτιά. Και να σκεφτεί κανείς ότι δεν πάνε πολλές μέρες που ο Νταβούτογλου είχε ταξιδέψει στο Βελιγράδι για να σβήσει την προηγούμενη και να επαναφέρει στις ράγες τις εκτροχιασμένες τουρκοσερβικές σχέσεις.
Υστερα από αυτό, ίσως χρειαστεί να ξανακάνει το ταξίδι.
Η Αγκυρα δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα σχέδια επέκτασης της επιρροής της στη Βαλκανική και της εμπλοκής της σε ρόλο «ειρηνοποιού» στις σοβούσες εθνικοθρησκευτικές διενέξεις. Ο ίδιος ο Ερντογάν ήταν που το 2005 από τη μαρτυρική Σρεμπρένιτσα κάλεσε ανοιχτά τους μουσουλμάνους της Βοσνίας να δεχθούν τη συγγνώμη των Σέρβων για τη γενοκτονία.
Το comeback της Τουρκίας στα Βαλκάνια, μετά την αποτυχημένη εμπλοκή της στην Αραβική Ανοιξη, βρίσκεται σε εξέλιξη με μοχλό τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και ο Ερντογάν δεν χάνει ευκαιρία να εμφανίζεται ως συμπαραστάτης αλλά και προστάτης τους.
Πριν από λίγο καιρό, η Αγκυρα παρενέβη στη διαμάχη μεταξύ των δυο πανίσχυρων μουφτήδων, έναν που πρόσκειται στο Βελιγράδι και τον άλλον στο Σεράγεβο, στον μουσουλμανικό θύλακο του Σαντζάκ στη Σερβία, ιδιαίτερα ευαίσθητο στις εθνοτικές αλλά και πολιτικές ισορροπίες, βγάζοντας το Βελιγράδι από δύσκολη θέση.
Στο Κόσοβο «πουλάει» διεθνή στήριξη του νεόκοπου κράτους, στα Σκόπια αλληλεγγύη στη διένεξη με την Ελλάδα για το όνομα αλλά και βοήθεια να ενταχθούν στην Ε.Ε. και στη Βοσνία και την Αλβανία εμφανίζεται ως ο «μεγάλος αδελφός».
Πριν από λίγες μέρες η Αγκυρα έστειλε στολίσκο του πολεμικού ναυτικού για ασκήσεις στην Αδριατική και σε κάποια φάση υποβλήθηκε αίτημα ελλιμενισμού του στο λιμανάκι Ναέμ, που αποτελεί τη μοναδική διέξοδο της Βοσνίας στη θάλασσα. Το συλλογικό προεδρείο που κυβερνά τη χώρα και αποτελείται από μουσουλμάνους, Σέρβους και Κροάτες όμως απέρριψε το αίτημα. Ο Ερντογάν που θεώρησε υπαίτιους τους Σέρβους (κυρίως) και τους Κροάτες «άστραψε και βρόντηξε». Το Βελιγράδι όχι μόνο διαμαρτυρήθηκε, αλλά ο πρωθυπουργός Αλέξαντερ Βούτσιτς κάλεσε για διαβουλεύσεις τον πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας Μίλοραντ Ντόντικ. Οι πρεσβείες της Τουρκίας στο Βελιγράδι και το Σεράγεβο διέψευσαν ότι έγιναν οι δηλώσεις.
Με τον παρορμητισμό και την αλαζονεία του, ο Ερντογάν κινδυνεύει να γκρεμίσει ό,τι χτίζει η εξωτερική του πολιτική στην ευαίσθητη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Οι «αγάπες» της Τουρκίας δεν βρίσκουν παντού ανταπόκριση. Το αλβανικό στοιχείο δείχνει να «βλέπει» περισσότερο προς την Ευρώπη.
«Οι ιδέες του Ερντογάν για τη δημοκρατία διαφέρουν πολύ από τις ευρωπαϊκές», δήλωνε ο Αλβανοκοσοβάρος αναλυτής Βέτον Σουρόι και επέκρινε τον πρωθυπουργό της Αλβανίας Εντι Ράμα για την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη. «Η Αλβανία πρέπει να ρίξει “άγκυρα” στο Βερολίνο και όχι στην Τουρκία», τόνισε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου