ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Τα καλοκαιρινά Blues του Πούτιν

Tου Dmitri Trenin /The Global Think Tank

 
Η διεθνής έρευνα για τα αίτια της συντριβής της MH17 δεν έχει ακόμη αρχίσει καλά-καλά, αλλά η ετυμηγορία έχει ήδη βγει. 

Παίρνοντας αφορμή από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Barack Obama, ο οποίος μίλησε την περασμένη Παρασκευή, οι Πρωθυπουργοί David Cameron του Ηνωμένου Βασιλείου και Tony Abbott της Αυστραλίας,  στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου υπέδειξαν τη Ρωσία ως υπεύθυνη για την εκτόξευση του πυραύλου που σκότωσε περίπου 300 αθώους ανθρώπους. Την Κυριακή, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, John Kerry δήλωσε ότι υπάρχει ένας «τεράστιος αριθμός αποδεικτικών στοιχείων», που υποστηρίζει αυτόν τον ισχυρισμό.

Αυτό μπορεί, κάλλιστα, να είναι ένα σημείο καμπής στη σύγκρουση της Ουκρανίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν την απειλή του να μετατρέψουν τη Ρωσία σε ένα κράτος παρία, για να αναγκάσουν τη Μόσχα να τερματίσει την όποια υποστήριξη παρέχει στους αντάρτες του Ντονμπάς, έτσι ώστε να καταφέρει το Κίεβο να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο της περιοχής. Κάποιοι στη Δύση, πιστεύουν ακόμη και πως θα είναι η αρχή του τέλους για την «Ρωσία του Putin». Με την απώλεια τόσων πολλών ευρωπαϊκών ζωών, η ΕΕ είναι πιθανόν τώρα να επιβάλει νέες κυρώσεις στη Ρωσία. Στην Ασία, επίσης η Ρωσία θα μετατραπεί σε παρία.

Ο παραπάνω συλλογισμός υποθέτει ότι η οικονομική πίεση στη Ρωσία θα κάνει τις πολιτικές του Putin μη βιώσιμες και την εξουσία του επισφαλή. Το επιχείρημα συνεχίζει υποστηρίζοντας πως όντας ουσιαστικά προσεκτικός και στην ουσία πραγματιστής, ο Putin θα μειώσει την χασούρα και θα αποσυρθεί. Η Ουκρανία, τελικά θα διαχωριστεί από τη Ρωσία και το Κρεμλίνο θα βρεθεί σε δεινή θέση και θα χρειαστεί να γλείψει τις πληγές του.  Εν ευθέτω χρόνω, η ίδια η  Ρωσία θα αντιμετωπίσει μια αναταραχή και είτε θα σταματήσει να δημιουργεί προβλήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες ή θα εισέλθει σε μια νέα περίοδο αστάθειας που ουσιαστικά θα την εξαφανίσει από την παγκόσμια σκηνή.
 

Όσοι επιθυμούν να δουν αυτό το σενάριο να επαληθεύεται, πιθανότατα, θα απογοητευθούν. Ο Putin είναι απίθανο να παραιτηθεί, ή να κάνει πίσω. Θα συνεχίσει να επιμένει για την διεξαγωγή μιας πλήρους έρευνας για το αεροπορικό δυστύχημα, ακόμη, και όταν αυτή φαίνεται όλο και λιγότερο σχετική για όσους γνωρίζουν, ήδη, την απάντηση. Η Μόσχα θα επιδιώξει ένα τέλος για τις συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία, αλλά η κρίση στο εσωτερικό και για την Ουκρανία θα συνεχιστεί, ακόμη και καθώς η συντριπτική πλειοψηφία του ρωσικού λαού θα συνεχίσει να στηρίζει τον Πρόεδρο Putin και θα βλέπει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως αντίπαλο, ακόμη και ως έναν εχθρό της Ρωσίας.
 


Το καλοκαίρι του 2014 μπορεί να είναι το σημείο στο χρόνο, που τα τελευταία λίγα επιζώντα στοιχεία της εταιρικής σχέσης της Ρωσίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους πιο πιστούς συμμάχους της, θα εγκαταλειφθούν οριστικά και θα επέλθει η καθαρά ανταγωνιστική στάση.  

Ο «συσχετισμός δυνάμεων» είναι τόσο πολύ εναντίον της Ρωσίας που θα προσπαθήσει να αποφύγει μια μετωπική σύγκρουση, όπως την περίπτωση της εισβολής στην Ουκρανία. Αντίθετα, η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει την αυξανόμενη απομόνωση από τη Δύση ως κίνητρο για την αντιμετώπιση των κραυγαλέων αδυναμιών της, αρχής γενομένης με την εκπαίδευση, την επιστήμη και την τεχνολογία. Αν καταφέρει να επιβιώσει από την απομόνωση, υψώσει το ανάστημά της και  βελτιώσει τους τρόπους της, θα αποκτήσει αρκετή αυτοπεποίθηση για να υποστηρίξει τις φιλοδοξίες της για μεγάλη δύναμη.

Παρόλα αυτά, στον κόσμο του 21ου αιώνα, η Ρωσία δεν θα είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Θα παρακολουθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς ανακύπτουν και ωριμάζουν νέα κέντρα εξουσίας και επιρροής στην Ασία και αλλού, μειώνοντας με αργούς ρυθμούς την παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ.  

Μετά από χρόνια, οι Ρώσοι μπορεί να θεωρούν δύο γεγονότα που συνέβησαν κατά την διάρκεια της εβδομάδας του θερινού ηλιοστάσιου του 2014 ως παράγοντες που αλλάζουν το παιχνίδι: 

Tην υπό την ηγεσία των ΗΠΑ πίεση εναντίον τους μετά τη συντριβή της MH17 και τη σύνοδο κορυφής των BRICS, η οποία υποσχέθηκε στενότερη συνεργασία με τους μη-Δυτικούς. Ήταν επίσης η εβδομάδα, που χιλιάδες προσκυνητές συνέρευσαν σε ένα αρχαίο μοναστήρι κοντά στη Μόσχα για να γιορτάσουν  τα 700α γενέθλια του Αγίου Σέργιου της Ράντονες, ο οποίος, σε μια ζοφερή περίοδο της ρωσικής ιστορίας, έδειξε το δρόμο προς την εθνική ενότητα. Σήμερα, ο στόχος αυτός είναι εξίσου δύσκολος