Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ahmet Davutoğlu δηλώνει απολύτως απορροφημένος από την κρίση στη Γάζα. “Προσπαθώ νύχτα και μέρα να κάνω τη δουλειά μου” τόνισε σε τηλεοπτική του συνέντευξη “και μετά τα βλέπω όλα αυτά στον ύπνο μου”.
Παράλογο δεν είναι βέβαια να βρίσκεται σε φρενήρη δραστηριότητα ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, σε μία συγκυρία κατά την οποία η Άγκυρα επιχειρεί να κατοχυρωθεί εκ νέου ως μεσολαβητής στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, εργαζόμενη παράλληλα με τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και το Κατάρ για την επίτευξη μιας εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας. Όμως, η διαπίστωση του προφανούς ακολουθήθηκε από μία ενδιαφέρουσα προσθήκη.
"Σε αυτές τις ιδιαίτερες ημέρες, το να αποδίδω σημασία σε προσωπικές προτεραιότητες θα ήταν προδοσία” τόνισε ο Davutoğlu – επιβεβαιώνοντας έτσι ότι το θέμα των “προσωπικών του προτεραιοτήτων" κάθε άλλο παρά... ανύπαρκτο είναι.
Πράγματι, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών (και βουλευτής Ικονίου του κυβερνώντος κόμματος από το 2011) ακούγεται τελευταία ως ο πιθανότερος διάδοχος του Tayyip Erdoğan στην πρωθυπουργία, αν ο τελευταίος εκπληρώσει στις προεδρικές εκλογές της 10ης Αυγούστου, τις πρώτες στα χρονικά με άμεση καθολική ψηφοφορία, τη φιλοδοξία του να εγκατασταθεί στο Μέγαρο της Τσάνκαγια.
Στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του Erdoğan προς την κοινοβουλευτική ομάδα του Κόμματος Δημοκρατίας και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) τα δάκρυα περίσσεψαν από όλους τους συμμετέχοντες, όμως για το επίμαχο ζήτημα της διαδοχής επικρατεί σιγή ασυρμάτου. Όχι μόνο για να μην επηρεαστεί το εκλογικό σώμα καθ΄ οδόν προς τις κάλπες, αλλά και γιατί οι εσωκομματικές ισορροπίες είναι λεπτές. Το ιστορικό προηγούμενο του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας το οποίο κατακερματίσθηκε, μετά την μεταπήδηση του ιδρυτή του, Turgut Özal στην προεδρία, είναι διδακτικό.
Άλλωστε, η απόφαση εναπόκειται στον Erdoğan και μόνο – αφού, παρότι το Σύνταγμα δεν έχει αναθεωρηθεί ως προς τις προεδρικές αρμοδιότητες, κανείς δεν αναμένει ότι ο “Μεγάλος Δάσκαλος” θα είναι ένας αρχηγός κράτους πραγματικά αποστασιοποιημένος από την κομματική ζωή και το έργο της διακυβέρνησης. Η πολιτική νομιμοποίηση που θα προσφέρει η λαϊκή ετυμηγορία ασφαλώς θα κάμψει τις περισσότερο αυστηρές θεσμικές προβλέψεις.
Ήδη ο νυν πρωθυπουργός (ο οποίος αναμένει ότι θα αναδειχθεί 12ος Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας με ποσοστό 54-56% από τον πρώτο γύρο) έχει αρχίσει με υπαινιγμούς να περιγράφει τον διάδοχο της αρεσκείας του και να προτρέπει το κόμμα να αποφύγει τη “διαρχία”.
Ο διάδοχος συνεπώς θα πρέπει να είναι κάποιο από τα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας, ώστε να μπορεί να αναλάβει και την πρωθυπουργία – γεγονός που αποκλείει τον νυν πρόεδρο Abdullah Gül (δηλ. ένα σενάριο “Putin-Medvedev” α λα τούρκα) , καθώς και την σημαντικότερη κομματική “μετεγγραφή” των τελευταίων ετών, τον νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Numan Kurtulmuş .
Επιπλέον, ο επόμενος πρωθυπουργός θα πρέπει να ηγηθεί της μάχης των βουλευτικών εκλογών του 2015. Εδώ όμως ο εσωτερικός κανονισμός του ΑΚΡ περιπλέκει τα πράγματα, διότι επιβάλλει ως μέγιστο όριο παραμονής των στελεχών στο Κοινοβούλιο τις τρεις συνεχόμενες θητείες. Ο όρος αυτός, του οποίου “θύμα” θα έπεφτε ο ίδιος ο Erdoğan αν παρέμενε στη μάχιμη πολιτική, αποκλείει από τα ψηφοδέλτια του 2015 όλη την ιδρυτική ηγετική γενιά του κόμματος, ήτοι τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Bülent Arınç, τον “τσάρο” της οικονομίας Ali Babacanκαι τους ισχυρούς υπουργούς ή πρώην υπουργούς Binali Yıldırım, Beşir Atalay, Bekir Bozdağ και Mehmet Ali Şahin.
Ο δεύτερος όρος, τον οποίο ο Erdoğan δεν θέτει ανοιχτά, είναι βέβαια η πλήρης αφοσίωση του επόμενου ηγέτη του ΑΚΡ στον “πόλεμο” κατά του κινήματος του ιεροκήρυκα του Fethullah Gülen, ο οποίος μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας συνεχίζεται ανυποχώρητα, με την σύλληψη περισσότερων από 70 στελεχών της Αστυνομίας που είχαν χειρισθεί τις κατηγορίες διαφθοράς εις βάρος του περιβάλλοντος Erdoğan και τώρα κατηγορούνται για συνωμοσία.
Με αυτά τα κριτήρια, όμως, ο κατάλογος των “πρωθυπουργίσιμων” που ήταν ούτως ή άλλως μικρός πρακτικά περιορίζεται σε ένα όνομα: αυτό του υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος βρίσκεται αυτές τις ημέρες διαρκώς στο προσκήνιο λόγω της κρίσης της Γάζας, αλλά ταυτόχρονα έχει αναλάβει μεγάλο βάρος στην αποδόμηση της υποψηφιότητας του εκλεκτού της αντιπολίτευσης για την προεδρία Ekmeleddin İhsanoğlu .
Η εργατικότητα και η νομιμοφροσύνη του Davutoğlu δεν αμφισβητούνται – όμως η ικανότητά του να συνεγείρει το εκλογικό ακροατήριο του ΑΚΡ και να αποφύγει τυχόν ανταρσία των “παλαιών” του κόμματος είναι άλλης τάξεως ερώτημα. Άλλωστε, ο επόμενος πρωθυπουργός θα έχει στη διάθεσή του μόνο 10μήνες ώστε να δώσει δείγμα κυβερνητικής γραφής, ενώ το ενδεχόμενο επιστροφής του παραγκωνισμένου Gül στην ενεργό πολιτική θα παραμένει ανοιχτό.
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι τυχαίο που ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu ανεβάζει τους τόνους ως προς την αποτυχία της “εξωτερικής πολιτικής Erdoğan-Davutoğlu που ευθύνεται για την αιαμτοχυσία στη Μέση Ανατολή” ή που η καμπάνια του Κούρδου υποφήφιου για την προεδρία Selahattin Demirtaş εκτυπώνει αφίσες που αποτυπώνει την εκτίναξη των τουρκο-ισραηλινών οικονομικών σχέσεων την τελευταία πενταετία, προς γελοιοποίηση της “αγέρωχης” αντι-ισραηλινής κυβερνητικής πολιτικής.
Ο ίδιος ο Davutoğlu αυτές τις ημέρες δέχεται διαρκώς τις πιέσεις των Δυτικών συνομιλητών του, για να πείσει την Χαμάς να υπογράψει εκεχειρία, ενώ ταυτόχρονα σπεύδει να αποκρούσει τις κατηγορίες του νέου πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Άγκυρα John R. Bass, Ο οποίος κατά την ακρόασή του από την αμερικανική Γερουσία έκανε λόγο για διολίσθηση της Τουρκίας στον αυταρχισμό. Πρόκειται αναμφίβολα για άβολη θέση, που όμως δίνει στον Davutoğlu την δυνατότητα για μια επανεκκίνηση των σχέσεων της χώρας του με τη Δύση, αν εγκαταλείψει την πρωθυπουργία ο εκρηκτικός Erdoğan.
Μέχρι τότε, το πολυτιμότερο δώρο που μπορεί να δεχθεί ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας θα προέρχεται από τους τζχιαντιστές του Ισλαμικού Κράτους: αν απελευθερωθούν προεκλογικά οι Τούρκοι διπλωμάτες και πολίτες που κρατούνται όμηροι στη Μοσούλη απί τις 11 Ιουνίου, οι “προσωπικές του προτεραιότητες” θα μπορούν να συζητηθούν σε άλλο φόντο...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου